De wereldvoedselproblematiek en klimaatverandering vragen dringend om productieve en robuuste gewassen. “Maar je ziet dat bij cruciale gewassen de veredeling achterblijft”, merkt Emily ter Steeg op. Ze is auteur van een nieuw onderzoek over gewassenveredeling – het optimaliseren van groenten en fruit waardoor deze bijvoorbeeld beter tegen droogte of hitte kunnen.
“Die veredeling blijft achter. Dat geldt voor cassave, suikerriet en zoete aardappelen, maar ook voor lokale bladgroenten en fruitsoorten. Voor de garantie van gezond voedsel in armere landen is het belangrijk dat ook daar stappen worden gezet”, zegt ze.
Optimale gewassen
Gewassen optimaliseren gebeurt veel: denk bijvoorbeeld aan maïs. Maar voor een aantal knolsoorten is dat nog knap lastig. Zoals bij de aardappel. Er bestaan nog steeds oeroude aardappelrassen zoals Bintje. Dat komt omdat het DNA van de aardappel uit meerdere chromosomen bestaat, wat het kruisen van de gewassen heel moeilijk maakt.
Maar er zit schot in de zaak: het is wetenschappers van Solynta en Wageningen University and Research (WUR) gelukt om aardappels uit hybride zaad te ontwikkelen.
Wat is een hybride ras?
Een hybride ras is een nakomeling van twee ouderplanten. De nakomeling combineert de beste eigenschappen van de ouders. Maar om geschikte ouders te krijgen, moet je eerst zorgen dat ze genetisch zo gelijkmatig mogelijk zijn. Dat bereik je door de ouders met zichzelf te kruisen – inteelt. “Dat kost geld en tijd. Er moet dus wel een goede verwachte opbrengst voor de veredelaar tegenover staan”, zegt Ter Steeg, auteur van het onderzoek.
Lokale en wereldgewassen
Dat sommige gewassen veredeld worden en andere niet komt vaak door het economische motief. Aan de ene kant spelen ontwikkelingsprocessen een rol, aan de andere kant de verwachte opbrengsten. “Een grote markt is voor de veredelaar aantrekkelijk. Daarom zie je hybride gewassen bij grote wereldrassen en weinig bij lokale gewassen. Verder bepaalt de marktprijs van zijn producten hoeveel de teler kan investeren in zaden. Die marktprijzen voor de teler beïnvloeden zo de inkomsten van de veredelaar”, zegt Ter Steeg.
De auteurs van het nieuwe onderzoek, dat in het wetenschappelijk tijdschrift Nature wordt gepubliceerd, bevelen samenwerkingen aan. "Vooral publiek-private samenwerkingen waarin de veredelaars geen directe businesscase zien." Ter Steeg: "Een voorbeeld van zo'n aanpak is de samenwerking van het Topsectoren onderzoek en haar voorganger Technologisch Top Instituut Groene Genetica. Zo zijn er veel genotypen in onder andere paprika en tomaat geleverd die vervolgens door de veredelingsbedrijven gebruikt zijn om nieuwe resistente rassen ontwikkelen."
Lees ook: Nederlandse zaden helpen om het voedselprobleem op te lossen
Schrijf je in voor onze Newsbreak: iedere dag rond 12 uur het laatste nieuws
Wil jij iedere middag rond 12 uur het laatste nieuws over duurzaamheid ontvangen? Dat kan! Schrijf je hier in voor onze Newsbreak.
schrijf je in voor de nieuwsbrief
Wil jij iedere ochtend rond 7 uur het laatste nieuws over duurzaamheid ontvangen? Dat kan!
Schrijf je nu in
