Zoals gebruikelijk in deze door corona geteisterde wereld vindt het congres online plaats. In dit geval is het ook praktisch, omdat het ervoor zorgt dat mensen uit verschillende landen, van Nepal tot Zimbabwe, elkaar op dezelfde digitale plek treffen. Dick Veerman, hoofdredacteur en oprichter van het nieuwsplatform Foodlog, werpt gelijk de vraag op die in het webinar centraal zal staan. “Wat zijn de beloftes van carbon banking, valkuilen en wat is het potentieel?”
CO2 compenseren, hoe werkt dat?
We moeten minder CO2 uitstoten als we de wereld leefbaar willen houden, maar voor sommige partijen is dat moeilijker dan andere. Als het gaat om carbon trading, of handelen in CO2, dan betaalt een vervuiler een bedrag aan iemand die CO2 uit de lucht haalt. Het idee is dat daarmee een balans ontstaat: de CO2 die de vervuiler in de lucht brengt wordt er door de ander uitgehaald.
CO2-compensatie is het andere woord dat hiervoor wordt gebruikt. Daaronder valt ook het planten van bomen. Soms wordt het investeren in zonne- of windparken ook gezien als CO2-compensatie, hoewel deze natuurlijk geen CO2 uit de lucht halen.
Investeren in landbouw is nieuw in het rijtje van mogelijkheden. Een vervuiler kan een boer betalen die door zijn werkzaamheden CO2 opslaat in de grond, bomen of in de gewassen zelf. De boeren geven in die zin een krediet aan een vervuiler.
In Europa bestaat er zelfs een speciaal emissiehandelssysteem. De Europese Unie bepaalt hoeveel CO2 bedrijven jaarlijks mogen uitstoten. Daar krijgen zij certificaten voor. Als ze minder uitstoten, kunnen bedrijven die certificaten verkopen aan bedrijven die meer uitstoten, waardoor er dus een handelssysteem ontstaat.
Lees ook: Een Nederlandse CO2-belasting: zo kan het eruit gaan zien
Hoe carbon credits Afrikaanse boeren helpen
Het idee is dat het verkopen van carbon credits, oftewel CO2-kredieten, kleine boeren helpt. Zo planten Afrikaanse boeren bijvoorbeeld avocado-, mango- en koffiestruiken op hun terrein. Het duurt even voordat deze bomen oogst opleveren, maar als een (groot) bedrijf betaalt voor de CO2 die de bomen opnemen tijdens hun groei hebben de boeren een startbedrag.
Ook is er combinatie met andere soorten van landbouw mogelijk, bijvoorbeeld door grote bomen (die geen vruchten dragen) te planten om koffieboonstruiken te beschermen tegen de brandende zon of om schaduw te bieden aan vee. Boeren kunnen ook CO2-kredieten uitgeven voor bomen die zij al hebben staan. Dat is de manier waarop Rabobank nu inzet.
Wat is carbon banking?
Rabobank doet sinds dit jaar aan carbon banking. Dat betekent dat de bank zich als tussenpersoon opstelt tussen grote bedrijven die CO2 willen compenseren en kleine boeren in Afrika en Zuid-Amerika. De bomen staan al op het land van de boeren. Dat ziet Rabobank als een voordeel, vertelde woordvoerder Joris Hoff eerder aan Change Inc. “Ze hebben dus al CO2 geabsorbeerd; de kosten voor het planten en onderhoud zijn voorgeschoten met een investering van de boer. Bedrijven betalen vervolgens voor de CO2 die de bomen vast hebben gelegd.”
Nu maakt alleen Microsoft gebruik van deze compensatiemethode, maar vanaf 2022 kunnen ook andere bedrijven CO2-kredieten kopen. Rabobank heeft grote ambities voor de toekomst: in 2025 moeten 15 miljoen boeren samen 150 miljoen ton CO2 vastleggen in bomen. Klinkt goed, toch? Maar in het congres van Foodlog is de toon kritisch. “Leveren carbon credits, carbon banking en carbon trading echt iets op of pompen we uiteindelijk gewoon CO2 rond zonder de huidige klimaatsituatie te verbeteren?”, vraagt Veerman zich hardop af.
Lees ook: Koffiedik kan het regenwoud redden
Haken en ogen
Peter van Bodegom, hoogleraar Milieubiologie aan de Universiteit Leiden, is geen voorstander van CO2-handel tussen vervuilende bedrijven en boeren. “Omdat ik denk dat er betere manieren zijn om klimaatverandering tegen te gaan en een duurzaam gebruik van onze landschappen te bevorderen. Zo denk ik dat het beter is om te betalen voor duurzame praktijken in plaats van mensen toe te staan hun uitstoot te compenseren.”
Maar Van Bodegom is niet tegen het koppelen van een geldbedrag aan CO2, omdat hij het ziet als een manier om milieukosten inzichtelijk te maken. Dit vergroot het bewustzijn over de impact die we hebben op het klimaat en toont aan welke manieren van landbouw positief bijdragen aan de wereld. “Als je carbon credits ziet als een manier om te laten zien hoe we duurzame landbouw echt duurzaam kunnen maken, door kwalitatieve inzichten te geven in de beste praktijken, dan denk ik dat dit een zeer goede manier is om verder te gaan.”
Dit levert gelijk nieuwe vragen op. Gaat het om CO2 in bomen, de grond of beide? Wat is het beste meetinstrument? En over welke periode meet je? Als een boer een oerbos kapt om een paar koffiestruiken te planten, dan stoot hij in totaal waarschijnlijk meer CO2 uit dan dat hij met zijn landbouwactiviteiten opslaat. En dan is er ook nog een locatieverschil. "Er is niet één oplossing voor elke boer, je moet zoeken naar de juiste bomen voor de grond en de juiste combinaties van bomen en andere gewassen." Kortom, het laatste woord is hier nog lang niet over gezegd.
Bekijk hieronder de complete webinar:
schrijf je in voor de nieuwsbrief
Wil jij iedere ochtend rond 7 uur het laatste nieuws over duurzaamheid ontvangen? Dat kan!
Schrijf je nu in
