“Iedereen heeft natuurlijk zijn eigen recepturen”, vertelt Joke Aerts, verantwoordelijk voor de Open Chain van Tony’s Chocolonely, in de kantine van het bedrijf in het Westerpark. “Maar als we samenwerken met partners delen we letterlijk onze manier van werken in West-Afrika: van boeren en logistiek tot coöperaties en productielijnen. De hele keten. De afgelopen drie jaar hebben we samen met Albert Heijn al veel bereikt. Daarom hebben we besloten nog eens vijf jaar samen door te gaan.”
Duurzame en transparante cacaoketen
In 2019 lanceerde Tony’s Open Chain. Dit initiatief werd in het leven geroepen om transparantie en samenwerking in de cacaoketen te stimuleren. Open Chain gaat uit van vijf principes: 100 procent traceerbare bonen, goede prijzen voor boeren, investeringen in boerenbedrijven, organisatorische hulp voor coöperaties en langetermijnsamenwerkingen. Albert Heijn was destijds de eerste supermarkt die zich met hun eigen Delicata-chocolade aansloot op Tony’s Open Chain.
Gecertificeerde chocola
“Al onze chocolade hebben we van 2008 tot 2016 gecertificeerd met de keurmerken Rainforest Alliance of UTZ”, vertelt Jeroen Hirdes, inkoper zoetwaren bij Albert Heijn. “Maar we zagen dat er nog steeds veel problemen in de cacaoketen waren; van oneerlijke lonen tot ontbossing en kinderarbeid. Armoede ligt vaak ten grondslag aan al deze problemen. We wilden graag een manier vinden om dit op te lossen. Toen kwamen we in gesprek met Tony’s. Doordat we kunnen aanhaken op Tony’s Open Chain produceren we verantwoord en hoeven wij het wiel niet opnieuw uit te vinden.”
Ghana en Ivoorkust
Dankzij de samenwerking met Tony’s heeft Hirdes nu rechtstreeks contact met cacaocoöperaties in Ghana en de Ivoorkust. Hirdes: “Net als Tony’s weten we precies waar onze bonen vandaan komen en onder welke omstandigheden ze verbouwd worden. Het is een volledig gescheiden bonenstroom waar we meer voor betalen. Daarnaast helpen we de boeren. Bijvoorbeeld door ze in coöperaties te organiseren, of simpelweg met de aanschaf van een vrachtwagen.”
Op zoek naar kinderarbeid
Bij Open Chain hoort eveneens dat Tony’s actief op zoek gaat naar kinderarbeid. “We zitten niet voor niets in West-Afrika”, vertelt Aerts. “Juist daar komt kinderarbeid in de cacaoketen nog vaak voor.” Zo ontdekte Tony’s vorig jaar 1701 gevallen van illegale kinderarbeid. Een flinke stijging ten opzichte van het jaar ervoor, toen 387 gevallen gemeld werden. Aerts: “Wij schrokken daar ook van. Na nader onderzoek bleek dat de meeste gevallen van kinderarbeid bij specifiek twee coöperaties zaten. Bij 50 procent van de hier aangesloten boeren ontdekten we kinderarbeid; een ‘normale’ ratio in de cacaoketen, helaas. Tegelijkertijd waren dit de twee coöperaties waar we nog maar een jaar mee samenwerkten. De eerste stap is signaleren. Daarna gaan we aan het werk.”
Zodra Tony’s samenwerkt met een coöperatie – en in het ergste geval kinderarbeid wordt aangetroffen – wordt een gestructureerd proces in werking gezet: het child labour monitoring remediation system. Wat volgt zijn maatoplossingen voor het kind en de ouders. Of het bedrijf investeert in de gemeenschap om kinderen naar school te laten gaan. “Belangrijk hierbij is dat het geen systeem van straffen is, waarbij boeren direct worden uitgesloten”, vertelt Aerts. “We sporen juist doelbewust kinderarbeid op en proberen dat vervolgens structureel te verhelpen. En dat werkt. Bij de zeven coöperaties waar we al langer mee samenwerken treffen we slechts bij 3,6 procent van de boeren misstanden aan. Een stuk lager dus dan het industriegemiddelde van 46,5 procent.”
Weg van slaafvrije lijst
Begin vorig jaar haalde Tony’s nog het nieuws naar aanleiding van hun samenwerking met de Belgische chocolademaker Barry Callebaut, één van de grootse cacaoproducenten ter wereld. Vanwege vermeende misstanden in de keten van Barry Callebaut, werd Tony’s van een lijst gehaald voor slaafvrije chocola. Het was voor Tony’s geen reden om te twijfelen aan de samenwerking.
“Het is altijd onze missie geweest om de chocolade-industrie als geheel te veranderen”, zegt Aerts. “Als we dit soort samenwerkingen uit de weg gaan, lossen we de problemen in de keten nooit op. Dankzij Barry Callebaut kunnen we onze productie opschalen en onze Open Chain-principes verder verspreiden. Onze bonen worden in de fabriek van Barry Callebaut volledig gescheiden van de rest. Ze zijn 100 procent traceerbaar en hebben hun eigen productielijn. We willen juist laten zien dat het voor grote chocoladeproducenten mogelijk is om volgens onze vijf principes chocola te maken.”
Miljoenen cacaobonen
Met Albert Heijn heeft Tony’s in ieder geval nog een chocoladegrootverbruiker aan zich weten te binden. Ter illustratie: Tony’s kocht in het boekjaar 2020/2021 ruim 8,6 miljoen kilo traceerbare bonen in; met Albert Heijn kwamen daar nog 2,7 miljoen kilo bonen bij. Hirdes: “Wij zitten er echt in voor de lange termijn. Die aanpak is nodig om de problemen op te lossen. En wat we leren van onze Delicata-lijn willen we ook doortrekken naar alle chocola die we gebruiken.”
Naast Albert Heijn heeft Tony’s nog meer missiebondgenoten: Jokolade, Aldi’s Choco Changer en het Duitse vly. Komende zomer komt daar een nieuwe grote bondgenoot bij. “We kunnen hier nog niet zoveel over vertellen, maar er zitten grote namen tussen”, glimlacht Aerts. “En verder verwelkomen we alle chocolademakers die samen met ons willen werken aan een transparante cacaoketen. Onze deur staat open. Als Albert Heijn mee is, kunnen anderen natuurlijk niet achter blijven.”
schrijf je in voor de nieuwsbrief
Wil jij iedere ochtend rond 7 uur het laatste nieuws over duurzaamheid ontvangen? Dat kan!
Schrijf je nu in
