Onkruid concurreert met gewassen op het land. Vaak wint het onkruid, dus willen boeren dat zo vroeg mogelijk verwijderen. Biologische boeren wieden dat met de hand. Dat is zwaar werk. Traditionele boeren gebruiken chemische gewasbeschermingsmiddelen, oftewel herbiciden. Gif dat het onkruid doodt, maar gewassen spaart.
Robotarmen plukken onkruid
De robots van Odd.Bot maken zowel de gifspuit als handmatig wieden overbodig. De karretjes rijden zelfstandig 24 uur per dag heen en weer over de akkers. In die karretjes zit een robotarm met vingers en daarvoor een 3D-camera. De camera kan met behulp van kunstmatige intelligentie (AI) zien welke plantjes onkruid zijn en welke niet. Vervolgens plukt de robotarm het onkruid uit de grond. “Het lijkt op hand wieden zoals je in je tuin doet of zoals in de bioteelt wordt gedaan. Deze robotarmen worden aan de lopende band gebruikt om dingen in te pakken. Wij draaien het om. We trekken die arm over het veld en in plaats van iets inpakken, halen we iets weg”, zegt CEO en oprichter Martijn Lukaart van Odd.Bot. “Het is onze missie om op deze manier de transitie naar een meer duurzame akkerbouw te versnellen.”
TU Delft
Odd.Bot is in 2018 ontstaan uit een samenwerking van Lukaart met de TU Delft. Hij is zelf geen techneut, maar econoom en ontwikkelaar van concepten. Een team van zes studenten werkte toen vijf maanden in zijn opdracht aan robottoepassingen in de landbouw. “Ik ben dat gestart omdat ik daarvoor grote kansen zie. Robotica in de akkerbouw is de toekomst”, stelt hij.
Biotelers eerst
Odd.Bot werkt van begin af aan samen met Wageningen Universiteit en Research (WUR). Voor de ontwikkeling van zijn eerste robot kreeg de start-up financiering van het zogeheten Proof of Concept Fonds en later ook via crowdfunding en een lening van privé-investeerders. Het bedrijf streek neer in Lelystad. “Omdat daar in de polder de meeste biotelers zitten”, legt Lukaart uit. “Het vinden van handjes die de hele dag onkruid willen plukken is voor hun een steeds grotere uitdaging.”
Worteltjes, uien en witlof
Na diverse prototypes en aanpassingen was er het eerste model: de ‘Weed Whacko’. Een robot met drie wielen. Die is bij vijf telers met succes getest bij gewassen als worteltjes, uien en witlof. Eentje in Zeeland, eentje in Duitsland en drie in Flevoland. “De robot identificeert elk onkruidje en kan die er zelfs bij gewassen met een hogere dichtheid tussenuit vissen. Dat doen we beter, sneller en goedkoper dan met hand wieden, al kunnen we nog niet concurreren met chemische middelen. Het is heel effectief om op het hele veld alles dood te spuiten, behalve je genetisch gemodificeerde zaden die resistent zijn gemaakt tegen dat landbouwgif”, zegt Lukaart. “Al krijgen ook gewassen daar wel een tik van. Als boeren zouden stoppen met chemische middelen, is 10 procent meer opbrengst mogelijk. Daarin zit ook een deel van onze businesscase. Daarnaast kunnen onze robots dag en nacht doorwerken.” Een ander voordeel is volgens hem dat er geen zware voertuigen nodig zijn die de bodem platdrukken.
Kijk hier hoe de robot van Odd.Bot op het land werkt:
Gifspuit onder vuur
Lukaart wil niet alleen meer biotelers overhalen om robots te gaan gebruiken, maar ook de akkerbouwers die nu nog chemische middelen gebruiken. Eerst in Nederland en dan daarbuiten. In Duitsland en Frankrijk zijn de eerste telers al gevonden. “Het gebruik van chemische middelen ligt steeds meer onder vuur. Wat boeren mogen gebruiken wordt steeds meer aan banden gelegd. Het onkruid wordt steeds resistenter tegen deze middelen. En er zijn steeds meer discussies of we al die chemische middelen wel in ons voedsel willen hebben,” somt hij op.
Geen halvering bestrijdingsmiddelen
Het gebruik van gewasbescherming onder Nederlandse akkerbouwers daalt al jaren. In 2020 gebruikten boeren 5 miljoen kilo chemische bestrijdingsmiddelen, 11 procent minder dan in 2016, liet het CBS in 2022 weten. In 2021 werd 9,4 miljoen kilo aan bestrijdingsmiddelen verkocht. Dat was 5 procent minder dan een jaar eerder. Met de natuurherstelwet wilde de EU boeren dwingen het gebruik van chemische middelen in 2030 te halveren. Dit om de natuur en biodiversiteit van landbouwgronden te herstellen en te verbeteren. Het Europees Parlement nam die wet in februari aan, maar daarna stemden diverse landen zoals Nederland tegen, zodat de wet in een la verdween. Eind vorig jaar besloot de Europese Commissie om het gebruik van het omstreden onkruidverdelgingsmiddel glyfosaat nog tien jaar lang toe te staan in EU. Ondanks alle bezwaren van milieu- en natuurorganisaties. Wetenschappelijke onderzoeken brengen dit middel in verband met de ziekte van Parkinson en andere aandoeningen. Ook zijn er zorgen over de gevolgen voor natuur en insecten, zoals bijen.
Legertje robots
Sinds kort heeft Odd.Bot een nieuw model: de Maverick. Een robot op vier wielen. Die kan alle soorten akkers aan. Handig in een tijd van groeiende personeelstekorten - vooral gebrek aan handjes in de landbouw - en toenemend verzet tegen het gebruik van bestrijdingsmiddelen door consumenten. Lukaart: “Deze robots kunnen een duurzaam alternatief zijn voor de chemische bestrijding. Wat ik voor me zie, is dat we straks een heel legertje van deze robots hebben die effectief samenwerken om het land schoon te houden.” Tijdens het event Upstream 2024 op 28 en 29 mei zal de Maverick van Odd.Bot live te zien zijn voor het publiek.
Nieuwe investeerders
Naast een vestiging in Lelystad heeft Odd.Bot sinds kort ook een vestiging in Rotterdam. Door een samenwerking met Rabobank, een partnerschap met Microsoft en een samenwerking met de City of Rotterdam wist het bedrijf snel te groeien. Inmiddels werken er tien mensen. Recent is het ook een samenwerking met supermarktketen Lidl aangegaan, via een van diens telers. Om de Maverick in de markt te zetten zoekt Odd.Bot nieuwe investeerders. Het bedrijf krijgt 1 miljoen euro van de Europese Investeringsbank (EIB), op voorwaarde dat een of meerdere investeerders ook een miljoen inleggen. Die kunnen vanaf een bedrag van 50.000 euro instappen. “Daar zijn we dus naar op zoek”, zegt Lukaart.
Lees ook:
- Nederlandse boeren gebruiken minder bestrijdingsmiddelen en meer natuurvriendelijke alternatieven
- Hoe zelfrijdende trekkers de boer én de bodem kunnen ontlasten
- Bedrijven zien nut in van Europese Natuurherstelwet: ‘We hebben veerkrachtige ecosystemen nodig voor onze economische activiteiten’
- Bouwboeren oogsten eerste 18 huizen van het land
schrijf je in voor de nieuwsbrief
Wil jij iedere ochtend rond 7 uur het laatste nieuws over duurzaamheid ontvangen? Dat kan!
Schrijf je nu in