Onderzoek: door klimaatverandering nemen bomen minder CO2 op dan gedacht

Microsoft, Rabobank en Heineken: allemaal willen ze klimaatneutraal worden. Niet zozeer door hun uitstoot naar nul te brengen, maar door een gedeelte van hun emissies te compenseren. Netto-nul dus. Bijvoorbeeld door het planten van bomen, in de VS of Afrika. Want bomen halen CO2 uit de lucht en vormen die door middel van fotosynthese om tot zuurstof en plantmateriaal.

CO2-opname door fotosynthese

Maar een internationaal gezelschap wetenschappers van verschillende universiteiten waarschuwen nu in een studie dat het fotosyntheseproces in gevaar komt door de stijgende temperaturen op aarde. Doordat de temperatuur stijgt, verliezen bomen het vermogen om hun bladeren te koelen. Terwijl koele bladeren juist bijdragen aan optimale fotosynthese. Als het buiten warmer is, worden bomen dus slechter in het opnemen van CO2. In het ergste geval beschadigen de bomen zelfs.

Lees ook: Rabobank en Microsoft planten bomen om miljoenen tonnen CO2 uit de lucht te halen

Theorie weerlegd

De ontdekking druist lijnrecht in tegen bestaande wetenschappelijke aannames. Lang werd gedacht dat bomen ook onder warmere temperaturen in staat zijn hun bladeren dusdanig te koelen dat fotosynthese optimaal werkt. De theorie was dat bomen zich zullen aanpassen aan een warmer klimaat. Het verkoelende effect van bladeren zou er zelfs voor kunnen zorgen dat klimaatopwarming wordt afgeremd, was de hypothese.

Hittecamera's tonen warme bladeren

Maar dankzij nieuwe thermografische camera’s die hitte zichtbaar maken, kregen de wetenschappers meer inzicht in het verkoelend effect van bladeren. Op deze manier monitorden de onderzoekers verschillende bossen in Noord- en Centraal-Amerika. Wat bleek: gedurende het overgrote deel van de dag bleken de bladeren warmer dan de buitentemperatuur. Pas tegen het einde van de middag verkoelden de bladeren iets. En als bladeren voor langere tijd warmer zijn dan de buitenlucht, ervaren bomen eerder hittestress.

Lees ook: Bos in Nederland wordt diverser, maar krimpt wel

Minder CO2 voor bomen

"Bladtemperatuur wordt al lang erkend als belangrijk voor de gezondheid van planten, vanwege zijn invloed op het koolstofmetabolisme en de water- en energie-uitwisseling," zegt hoofdauteur Chris Still van OSU College of Forestry tegen Eurekalert. "Als de fotosynthesecapaciteit van bladeren afneemt door stijgende temperaturen, zullen bossen minder goed worden in het opnemen van CO2."

Dat bomen geen wonderminder zijn tegen klimaatverandering bleek al uit twee eerdere onderzoeken

Wereld 2 graden warmer

Inmiddels weten we dat de wereld afstevent op een opwarming van 2 graden. Het collectief wetenschappers verwacht dat de opwarming van de aarde het vermogen van bladeren om te koelen verder zal doen afnemen. Hierdoor wordt het bos als geheel ook minder gezond. “Onze gegevens suggereren dat een opwarmend klimaat zal leiden tot nog hogere bladtemperaturen”, zegt Still. “Uiteindelijk leidt dit tot een vermindering in koolstofopname en uiteindelijk hitteschade."