Hoe kidneybonen van Nederlandse bodem CO2-uitstoot verlagen

Wie zo nu en dan chili con (of sin) carne of burrito’s bereidt, maakt vast weleens gebruik van kidneybonen. De niervormige bonen, afkomstig uit Noord-Amerika en Canada, doen het goed in onder meer Mexicaanse gerechten. Maar binnenkort krijgen deze gerechten wellicht een meer Nederlands tintje.

Als het aan groentefabrikant HAK ligt tenminste, die sinds 2016 proeven uitvoert met de teelt van kidneybonen op Nederlandse bodem. Dat doet het bedrijf in samenwerking met de Coöperatieve Zuidelijke Aan- en Verkoopvereniging (CZAV) en een teler in Zeeuws-Vlaanderen. Waar de test begon met een areaal van 1,5 hectare, werd die in 2017 uitgebreid naar 4 hectare.

Bruine boon

HAK oogstte begin oktober de eerste kidneybonen van dit jaar. “Uit de proef blijkt dat kidneybonen goed groeien in de Zeeuws-Vlaamse bodem. We hebben een goede kwaliteit en opbrengst behaald. Zo hebben de bonen het juiste vochtgehalte en een goede smaak en kwaliteit”, zegt Den Dekker. Dat de bonen er goed gedijen, is onder meer te danken aan de grondsoort in het gebied en het hoge aantal zonuren van Nederland. Daarnaast hebben telers in de regio al veel ervaring met de teelt van bruine bonen, die grote overeenkomsten vertoont met die van de kidneyboon.

"We telen zoveel mogelijk binnen een straal van 125 kilometer van onze fabriek in Giessen"

Lokale teelt

De teelt van peulvruchten in Nederland past volgens de directeur landbouw en inkoop in de duurzaamheidsvisie van HAK. “Ten eerste zijn peulvruchten heel gezond, dus we willen de peulvrucht, waaronder kidneybonen, in het algemeen meer bekendheid geven”, aldus Den Dekker.

“Ten tweede telen we zoveel mogelijk van onze groenten, peulvruchten en fruit binnen een straal van 125 kilometer van onze fabriek in Giessen. Dat leidt tot een lagere CO2-voetafdruk dan wanneer we de grondstoffen uit Amerika of Canada halen. Als je dichter bij huis teelt, kun je de teelt beter beheersen en volgen.”

Op dit moment komt volgens Den Dekker ruim 70 procent van de producten van HAK binnen een straal van 125 kilometer rondom de fabriek in Giessen. Volgens hem wijkt de fabrikant alleen voor groenten en peulvruchten die uit klimatologisch oogpunt (nog) niet in Nederland kunnen worden geteeld of bij tegenvallende oogsten, uit naar andere locaties.

Duurzame landbouw

Een ander voordeel van teelt in Nederland is volgens Den Dekker de mogelijkheid om op basis van de systematiek van stichting Veldleeuwerik te telen. Telers die zich bij dit initiatief willen aansluiten, werken op basis van tien duurzaamheidsindicatoren. Die zijn onder andere gericht op de bescherming van biodiversiteit, bodembeheer en bodemvruchtbaarheid. Er wordt zorgvuldig met het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen omgegaan.

HAK laat zijn groenten en bonen zoveel mogelijk telen door telers die werken volgens deze methode. Den Dekker: “Ook de kidneybonen in onze proef zijn geteeld door een Veldleeuwerik-boer. Dit systeem spreekt ons erg aan, omdat het een bottum-up-systeem is. Het komt van telers die vanuit beleving bezig zijn met de teelt van grondstoffen. Dat past in onze visie.”

"Het is belangrijk om de tijd te nemen om de teelt goed te beproeven en te begrijpen

Ook andere peulvruchten

HAK heeft de kidneybonen die in oktober werden geoogst, ingemaakt in potten in de fabriek in Giessen. Momenteel worden de bonen getest op kwaliteit. Daaruit moet blijken of ze kunnen worden toegevoegd aan het HAK-assortiment. Bij een succesvol resultaat houdt HAK volgend jaar voor het derde jaar op rij een grotere proef.

“Onder meer de weersomstandigheden verschillen steeds. Het is dus belangrijk om een aantal jaren de tijd te nemen om de teelt goed te beproeven en te begrijpen”, aldus Den Dekker. De directeur landbouw en inkoop ziet 2018 als het laatste testjaar. “Hierna beslissen we hoe we verder gaan met deze teelt.”

Volgend jaar wil de groenteproducent ook de teelt van andere peulvruchten in Nederland beproeven. Welke peulvruchten dit worden, houdt Den Dekker nog even voor zich.

Foto's: HAK