De Earth Overshoot Day wordt ieder jaar door het Global Footprint Network berekend. Dan doen ze door de biocapaciteit van de planeet te delen door de ecologische-voetafdruk van de mensheid. De biocapaciteit is eigenlijk het duurzame productievermogen van de aarde, wat weer afhangt van de bodemvruchtbaarheid, het klimaat en hoeveel water er beschikbaar is. In woestijngebieden is hij laag, in vruchtbare veengebieden juist hoger. De ecologische voetafdruk geeft aan hoeveel grond en wateroppervlakte een bevolkingsgroep nodig heeft om te kunnen eten.
Lees ook: Waarom klimaatverandering een gezondheidsprobleem is
Stijging van 6,6 procent ten opzichte van het coronajaar
In het coronajaar viel de Earth Overshoot Day op 22 augustus, als effect van de wereldwijde lockdowns en coronamaatregelen. Een trendbreuk, want sinds 1970 loopt de datum bijna ieder jaar een dag verder terug, met af en toe een grotere sprong. In vergelijking met het coronajaar is de ecologische voetafdruk in 2021 dus met 6,6 procent gestegen.
Om de voetafdruk per land te berekenen, wordt de ecologische voetafdruk van een land door de wereldwijde biocapiciteit gedeeld, en dat keer 356 dagen gedaan. Met die berekeningen komt de overshootday van ‘zandbak’ Qatar, als vroegste van alle landen, uit op 9 februari. Die van Nederland en Ierland valt samen op 27 april en Indonesië als laatste op 18 december. Onze Nederlandse voetafdruk zit dus, zoals bijna elk jaar, bij de hoogste van de wereld.
Lees ook: True Price: Eten in Amerika is twee keer zo duur als je álle kosten meerekent
Nederlandse voetafdruk stijgt weer, na jaren van daling
De Nederlandse voetafdruk nam de laatste jaren gestaag af: In 2008 hadden we voor onze manier van leven nog 4,1 aarde nodig, in 2016 waren dat er drie, in 2019 2,9, maar het steeg dit jaar weer tot 3,1. “Het is onduidelijk of Nederland de vastberadenheid heeft om zich adequaat voor te bereiden op de voorspelbare toekomst van klimaatverandering en grondstofbeperkingen”, zegt Mathis Wackernagel, voorzitter van Global Footprint Network. “Hoewel er in Nederland goede inspanningen worden geleverd, zoals het verhogen van de energie-efficiëntie van huizen, of het geven van de voorkeur aan de fiets als dominante vervoerswijze, is het land over het geheel genomen nog ver verwijderd van een planeetvriendelijke samenleving.”
Hoe kunnen we ervoor zorgen dat we voor volgend jaar de datum, in ieder geval voor Nederland, verplaatsen naar verderop in het jaar? “Een van de sleutels ligt bij ons dieet en ons voedselsysteem”, zegt Nathalie van Koot van het Wereld Natuurfonds. “Europa is 's werelds tweede grootste importeur van producten uit ontboste gebieden. Met name onze consumptie van soja voor veevoer, palmolie, koffie en cacao heeft een grote impact.”
Volgens Van Koot moeten alle overheden daarom snel maatregelen nemen om ervoor te zorgen dat ons voedsel de natuur, ook elders zoals de Amazone, niet vernietigt. “Met name door het aannemen van nieuwe bindende Europese wetgeving om producten uit ontbossing en omschakeling van natuurlijke ecosystemen te verbieden. Bedrijven hebben hierin ook een verantwoordelijkheid.” Consumenten die individueel hun steentje willen bijdragen, kunnen dat volgens Van Koot doen door te consuminderen en vaker plantaardig te eten.
Wereldleiders praten over een voedselakkoord, als opvolger van het klimaatakkoord van Parijs. Wij spraken Wiebe Draijer, CEO van de Rabobank, die bij de top aanwezig was. Lees het hier.
schrijf je in voor de nieuwsbrief
Wil jij iedere ochtend rond 7 uur het laatste nieuws over duurzaamheid ontvangen? Dat kan!
Schrijf je nu in
