Deze zes Green Leaders veranderen het voedselsysteem

Jaap Korteweg, De Vegetarische Slager, biedt een andere optie

Een vegetarisch product presenteren als vleesvervanger een slecht idee? Niet als je Jaap Korteweg heet. Met zijn kipstuckjes en gehacktbal maakt de oprichter van De Vegetarische Slager de link juist overduidelijk. Tegen de stroom ingaan past bij zijn karakter. Zo was hij al tijdens zijn schooltijd. “Ik deed vooral weinig. En wat ik deed, was niet de bedoeling. Ik was vooral de zaak aan het ontregelen.”

Ook de verkoop van zijn bedrijf aan Unilever is tegendraads en riep kritiek op. Maar dit is dé manier om de grootste slager ter wereld te worden, aldus Korteweg. Hij heeft ondertussen alweer een nieuwe ambitie: veganistische melk ontwikkelen.

Louise Vet, NIOO-KNAW, maakt de businesscase door te verbinden

Als we duurzame voedselproductie en florerende natuurgebieden succesvol willen combineren met biodiversiteitsherstel, dan zijn nieuwe verdienmodellen nodig. Als drijvende kracht achter het Deltaplan Biodiversiteit bracht Louise Vet belangrijke spelers samen aan tafel.

Met resultaat. Door stapeling van kleinere bijdragen (van lagere rente tot een hogere melkprijs) ontstaat een bedrag waarmee boeren veranderingen kunnen doorvoeren. “Je moet met elkaar het probleem oplossen dat we ook met elkaar hebben veroorzaakt”, vindt zij.

Als wetenschapper staat Vet niet aan de zijlijn. “Ik ben een doener”. Ze houdt zich al lange tijd bezig met duurzaamheid. “De belangrijkste boodschap voor mij is altijd dat duurzaamheid breed is. Het is meer dan een energietransitie.”

Ruud Zanders, Kipster, breekt de traditionele pluimveehouderij open

Het bedrijf Kipster is gebaseerd op een zo efficiënt mogelijk voedselsysteem waar alle vruchtbare gronden gebruikt worden voor granen en groente voor menselijke consumptie. De reststromen gaan naar varkens en kippen, die dit omzetten in vlees en eieren. Op de marginale gronden, waar niets anders groeit dan gras, lopen de dieren die melk en vlees leveren. Daarnaast introduceerde Zanders met zijn bedrijf het eerste klimaatneutrale ei ter wereld. 

Buiten de gebaande paden treden is voor Zanders een belangrijk ingrediënt van groen leiderschap. Openstaan voor alles, zonder daarbij te wachten tot de perfecte oplossing zich aandient. “Je moet voortdurend die aanjagersfunctie willen hebben. Misschien heb je dan niet meteen de beste oplossing, maar dat is wel de manier om stappen te zetten.”

Lees het volledige interview: Ruud Zanders van Kipster wacht niet tot de perfecte oplossing zich aandient

Kees Aarts, Protix, loopt voor op de wet- en regelgeving 

Eiwittekort is één van de problemen die op ons afkomt. Kees Aarts presenteert samen met Tarique Arsiwalla een oplossing. Hun bedrijf Protix kweekt grootschalig insecten op voedselresten en verwerkt deze vervolgens onder andere in voer voor vissen en kippen. Dit levert een significante CO2-reductie op en kan een bijdrage leveren aan het voorkomen van eiwittekorten bij een groeiende wereldbevolking. “Wij vergelijken ons nooit met andere bedrijven, want wij zijn compleet nieuw.”

Het bedrijf is zo vernieuwend dat er nog geen passende wet- en regelgeving bestond toen het startte. Op Nederlands en Europees niveau hebben Aarts en Arsiwalla, met hulp van de provincie, nieuwe wetgevingskaders ontwikkelen. “In feite konden wij helemaal niet bestaan.”

Henk Jan Beltman, Tony’s Chocolonely, maakt chocolade slaafvrij

Honderd procent slaafvrije chocolade: dat is het doel van chocolademerk Tony’s Chocolonely. CEO Henk Jan Beltman staat sinds 2010 aan het roer van het bedrijf. Hij wil dat niet alleen de chocola van Tony’s Chocolonely zelf slaafvrij is, maar ook de chocola van concurrenten. Daarom heeft hij de missie aangepast naar: ‘Samen maken we 100% slaafvrij de norm in chocolade.’

In de cacao-industrie is Tony’s Chocolonely één van de vele spelers. Daarmee is de impact van het bedrijf beperkt. Zo werkt het bedrijf met 7.500 cacaoboeren op een totaal van 2 miljoen boeren in West-Afrika. Beltman vergelijkt de rol van zijn bedrijf in de markt met die van een loods en een olietanker, waarbij de olietanker de rest van de sector is. “Wij willen de loodsboot zijn die ervoor zorgt dat de olietanker echt van koers gaat veranderen. We willen coöperatief een nieuwe route inslaan.”

Mike Venekamp, Atlantis Handelshuis, transformeert het voedselsysteem

Met zo kort mogelijke ketens een transitie van het voedselsysteem verwezenlijken; dat is de missie waarmee Mike Venekamp groothandel Atlantis Handelshuis oprichtte. Hij begon zijn carrière in de horeca. Door een ontmoeting met de mannen van de Tres Hombres, maakte hij een switch. “Ik ben eigenlijk een man die het in de praktijk geleerd heeft.” Voor Mike Venekamp staat een duurzame economie voor een gezonde economie. “En het gekke is: dan snappen mensen het ineens." 

Interview: Paul van Liempt | Afbeelding: Marijn de Wijs