Deze Oekraïense start-up wil CO2 uit de lucht vangen en daar groente en fruit mee laten groeien

Vanuit de Oekraïense hoofdstad Kiev runt Nick Oseyko zijn start-up Carbominer. De stad die kort geleden nog zwaar onder vuur lag. Russische troepen kwamen tot net buiten de stadsgrenzen, maar werden verdreven door het Oekraïense leger. Ook Oseyko was even gevlucht omdat het er te onveilig was, maar eind april keerde het hele team weer terug.

Lees ook: CO2-afvang als oplossing voor minder aardgas in de glastuinbouw?

Start-up runnen vanuit een land in oorlog

“Nu is het hier min of meer veilig”, zegt Oseyko via een videoverbinding. “Het was nog een tijd lang stil op straat, overal moesten we ons paspoort laten zien. Maar nu rijden er weer veel auto’s, veel mensen zijn teruggekeerd naar Kiev. Dat is een goed teken.”

Oseyko geeft toe dat het best lastig is om een start-up te ontwikkelen in een land in oorlog. Alle mannen tussen 18 en 60 moeten er paraat staan om te vechten. De logistiek loopt alles behalve optimaal en sommige benodigdheden zijn er niet te krijgen. Maar omdat de start-up een holdingmaatschappij op Cyprus heeft, kunnen de financiële transacties gelukkig wel gewoon doorgaan.

CO2 afvangen dichtbij de bron

Oseyko doet wat hij kan vanuit Kiev. Denk aan onderzoek doen naar de techniek, en het vinden van investeerders via online meetings. Om de andere vijand - klimaatverandering - te bestrijden door CO2 uit de lucht te halen. Het opvangen van CO2 niet nieuw. Maar Carbominer is volgens Oseyko uniek in zijn soort, omdat de machine vrij klein is: ongeveer 3 meter lang, en net zo hoog als een zeecontainer.

“Normaal gebeurt het direct afvangen van CO2 in enorme fabrieken en met grote constructies. Daardoor kun je veel CO2 afvangen, maar moet het vanaf daar weer getransporteerd worden. Met onze machine gaat dat straks veel makkelijker, omdat het een relatief kleine machine is, die je makkelijk verplaatst, en het direct uit de lucht haalt.”

Prijs van fossiele brandstoffen steeds hoger

En omdat de machine zo wendbaar is, kan het makkelijk naast een kas worden geplaatst. Bijvoorbeeld bij ons in het Westland. “Planten hebben CO2 nodig om te groeien, voor fotosynthese. Glastuinbouwers geven extra CO2 aan hun planten om de groei te bevorderen. Dat kopen ze in, of ze wekken het zelf op door aardgas te verbranden.”

Maar de prijs van fossiele brandstoffen wordt steeds hoger, ook een effect van de oorlog. Er staan in Nederland zelfs kassen leeg omdat het niet rendabel is vanwege de hoge aardgasprijzen. En de prijs voor het uitstoten van CO2 door verwarming wordt bovendien steeds duurder, door de CO2-belasting die vanuit de Europese Unie is ingesteld om de broeikasgasuitstoot terug te dringen.

CO2-spons

CO2 uit de Carbominer is volgens Oseyko een stuk duurzamer dan de CO2 die de glastuinbouwers nu gebruiken. Die CO2 komt namelijk vrij bij het verbranden van fossiele brandstoffen, terwijl deze CO2 al aanwezig is in de atmosfeer en daaruit wordt opgevangen. En de CO2 wordt gevangen met behulp van elektriciteit, wat weer wordt opgewekt met windmolens of zonnepanelen. “Bovendien wordt het vangen van CO2 op de lange termijn goedkoper, omdat we steeds meer hernieuwbare elektriciteit gaan gebruiken.”

De Oekraïner heeft zijn pijlen op de Europese glastuinbouwer gericht. “De Europese Green Deal streeft naar een stuk minder CO2-uitstoot, en daar kan onze Carbominer goed bij helpen.” Voor de oorlog kreeg hij al een investering van 700.000 dollar vanuit een fonds uit eigen land. Hij hoopt dat als de oorlog voorbij is, hij zijn de technologie in het echt kan laten zien aan de Europese glastuinbouwers. Maar tot die tijd blijft hij zijn verhaal vertellen via een videoverbinding, vanuit zijn Oekraïne.

Lees ook: Wereldwijd mislukken projecten om CO2 op te slaan. Heeft CCS wel een kans in Nederland?