We schreven al eerder over Denemarken en zijn status als klimaatkoploper. Met het ambitieuze landbouwakkoord doet het land die titel eer aan. Afgelopen zomer werd een nieuw ministerie opgericht dat in het teken staat van de landbouwtransitie. Na vier maanden van intensief onderhandelen is er nu een akkoord tussen landbouworganisaties, voedselverwerkers, vakbonden en de regering. Kosten noch moeite worden gespaard: de Deense regering trekt 43 miljard kronen uit voor het plan. Dat komt neer op zo’n 5,7 miljard euro. “We zetten een standaard,” aldus de minister. “Dit is wat leiderschap voor de planeet betekent.”
Stikstof
Denemarken heeft te maken met hoge stikstofwaarden. Wetenschappers noteerden onlangs de hoogste waarden sinds de jaren tachtig. De stikstof slaat neer in de natuur en via boerenland sijpelt die door naar de wateren. De natuur en het water bevatten minder zuurstof, waardoor planten en vissen er last van hebben. De waterkwaliteit is de afgelopen jaren verder verslechterd en de kans bestaat dat Denemarken straks niet aan de Europese Kaderrichtlijn Water kan voldoen.
In het akkoord staat dat het land de stikstofuitstoot tegen 2027 met 14.000 ton wil verminderen. Dat is een kwart minder dan de verwachte uitstoot zonder maatregelen.
Veel meer bos
Om dat te behalen, wordt een flink aantal weilanden en akkers getransformeerd tot bos. De komende twintig jaar wil de regering bijna een miljard bomen planten en van 15 procent van de landbouwgrond natuur maken. Er is een fonds opgetuigd waarmee de overheid grond kan aankopen van boeren, om die weer door te verkopen aan partijen die deze grond beheren en exploiteren als natuurgebied.
Koeientaks
Daarnaast gaat Denemarken de uitstoot van broeikasgassen in de landbouw financieel belasten. Het is het eerste land dat deze rigoureuze stap neemt. De nieuwe belasting wordt in 2030 ingevoerd en zal met name melkveehouders raken. Koeien stoten namelijk veel methaan uit – een sterk broeikasgas. De aankomende maatregel wordt bestempeld als de koeientaks. Vanaf 2030 betalen boeren iets meer dan 16 euro per ton CO2-equivalent. Dat bedrag moet in 2035 oplopen tot ruim 40 euro. De CO2-belasting is een omstreden maatregel. Toch was er een brede politieke steun voor. Ook Venstre, een rechts-liberale en boerenpartij, stemde voor het plan.
Nederland?
Hoewel de problemen in Nederland vergelijkbaar zijn met die van de Denen, is hier nog geen oplossing in zicht. Landbouwminister Femke Wiersma heeft de stikstofplannen van het vorige kabinet van tafel geveegd, inclusief het resterende budget van 20 miljard euro. Daar kwam 5 miljard euro voor in de plaats. Voor boeren die milieumaatregelen treffen, is jaarlijks 500 miljoen euro beschikbaar. Een alternatief plan is er nog niet, ondanks dat dossiers zoals stikstof en mest om actie vragen. Wiersma verwacht in december meer te kunnen delen over haar aanpak.
Lees ook:
schrijf je in voor de nieuwsbrief
Wil jij iedere ochtend rond 7 uur het laatste nieuws over duurzaamheid ontvangen? Dat kan!
Schrijf je nu in
