De oneindige mogelijkheden van de suikerbiet

In juli 2020 veranderde Suiker Unie zijn naam in Cosun Beet Company. De naamsverandering was volgens Mesters broodnodig. “Onze markt breidt zich uit van Nederland naar Europa. En probeer een Engelstalige maar eens ‘Suiker Unie’ te laten uitspreken.” Cosun Beet Company wil de Europese markt met meer betreden dan alleen suiker. “Het productaanbod is de afgelopen jaren veel breder geworden. Want de suikerbiet is veel meer dan alleen suiker. Onze droom is dat over tien jaar een derde van de winst van de biet uit andere producten komt.”

Circulaire biet

“Voor de suikerbiet is een circulaire aanpak essentieel”, gaat Mesters verder. “Naast suiker worden alle componenten uit de suikerbiet zoveel mogelijk gebruikt, waardoor er geen afval ontstaat en we de suikerbiet maximaal benutten.’’ Onze twee suikerfabrieken produceren jaarlijks meer dan een miljoen ton bietenpulp (red. het restproduct dat overblijft nadat de suiker uit de biet is gehaald). “Een groot deel van de bietenpulp gaat met retourvrachten naar melk- en rundveehouderij om daar een deel van het krachtvoer te vervangen. En melasse – een stroperig bijproduct van de suikerproductie – gaat naar de gistindustrie en alcoholproducenten.”

Groengas voor duurzame brandstof

Maar de lijst gaat verder. De grond waarin de biet groot geworden is, wordt gebruikt als product voor dijkverzwaringen, wegaanleg en grondverhogingen. En de aarde die van de geoogste knol afkomt en zich gebonden heeft met de mineralen uit de suikerbiet, wordt weer verwerkt als meststof waardoor minder kunstmest nodig is. Cosun Beet Company verwerkt ook het suikerhoudend waswater. Samen met andere reststromen produceert het hiermee groengas. Mesters: “We zijn de grootste groengas producent van Nederland. En onze fabriek in Duitsland maakt uit suikerbiet bio-ethanol dat weer terechtkomt in de E10-benzine. Je ziet nu dat grote klanten ons expliciet vragen om de suiker af te leveren met vrachtwagens die rijden op ons eigen groen gas. Het is mooi dat zo’n ontwikkeling zich als een rimpeling naar andere sectoren verspreidt.”

Suikerbietenboek

Om de veelzijdigheid van de suikerbiet te vieren, geeft Cosun Beet Company een boek uit waarin de verschillende mogelijkheden worden beschreven: het Bright Beet Book. Hierin staan meer dan 130 toepassingen van de biet. Van gebak tot marinades, van textiel tot cosmetica, van antivriesmiddel in vaccins tot vervanger van microplastics. Veel van wat ons omringt, wordt met bestanddelen uit bieten gemaakt of kan ervan gemaakt worden. “Het werd teveel om te onthouden, dus hebben we besloten het op te schrijven”, lacht Mesters. “Een speciaal innovatiecentrum zoekt voortdurend naar nieuwe producten en innovaties.”

Plantaardig eiwit

Cosun Beet Company onderzoekt zelfs de mogelijkheden voor de ontwikkeling van plantaardig eiwit, gewonnen uit het blad van de biet. “Hier zit niet veel, maar wel relatief hoogwaardig eiwit in. Dergelijk eiwit kan bijvoorbeeld gebruikt worden in bakkerijproducten. Die zijn nu niet veganistisch omdat ze nog kleine hoeveelheden dierlijk eiwit bevatten. Met plantaardig eiwit uit bietenblad kunnen we dit gat dichten.”

Landbouw 2.0

Mesters ziet eveneens kansen voor digitalisering en het gebruik van big data voor de suikerbietenteelt. “Voor de 9.000 telers die bij ons zijn aangesloten, hebben we een app ontwikkeld. In deze app staan allerlei gegevens die we door de jaren heen over de teelt hebben bijgehouden. Wat voor rassen hebben we geoogst? Met welke ziektes hebben we te maken gehad? Wat zijn de gewassen die voorafgaand aan de suikerbiet op het perceel zijn geteeld?” De teler kan op basis van zijn eigen perceel enkele variabelen invullen, waarna de app hem advies geeft over te nemen acties op zijn perceel om de opbrengst te optimaliseren. “En echte voorlopers experimenteren zelfs met landbouwrobots voorzien van zonnepanelen. Dan praten we echt over landbouw 2.0.”

Internationale suikermarkt

De internationalisering van het bedrijf brengt kansen, maar ook uitdagingen met zich mee. “Je ziet dat de Europese Unie meer beleid maakt op het beperken van milieuschadelijke gewasbescherming”, zegt Mesters. “Dat betekent dat boeren op zoek moeten naar biologisch afbreekbare middelen of innovatieve oplossingen zoals onkruidrobots. Dit soort transities kosten tijd, die boeren niet altijd gegund wordt door beleidsmakers. Dat brengt soms spanningen met zich mee.”

Ook gaat Mesters met enige regelmaat naar Brussel om zich hard te maken voor een gelijk speelveld voor suikerproducenten wereldwijd. “In de EU gelden regels voor het gebruik van gewasbescherming, terwijl die elders op de wereld niet gelden. Het mag niet zo zijn dat consumenten in Europa onverhoopt toch geconfronteerd worden met producten waar verboden middelen in zijn gebruikt.’’

Suikerinname

En hoe gaat Cosun Beet Company om met de kritiek uit de maatschappij op overdadige suikerinname? Mesters: “Dat is een interessant debat waar we graag onze bijdrage aan leveren. Een gezonde levensstijl is voor iedereen belangrijk. Drie op de vijf duurste ziekten in onze Westerse wereld zijn voeding gerelateerd. Naast genoeg beweging is aandacht voor gezonde voeding een must. Dat betekent dat we voldoende verse groente, fruit en volkorenproducten moeten eten en minder zout, suiker, vet en rood vlees. Letten op de hoeveelheid suiker die je eet, is daar dus een onderdeel van. Goede voorlichting hierover is in mijn ogen het belangrijkst. Een overheidscampagne over het overkoepelende verhaal zou hier enorm aan bijdragen en steunen we van harte.”