Marketing hoef je de twee boeren uit Twente niet te leren. Met slogans als ‘Neder-soja van Twentse bodem’, ‘De eerste sojadrink van Nederlandse bodem’ en ‘bouwen aan een nieuwe Melkweg’ weten ze de urgentie van een transitie in de veeteelt feilloos te koppelen aan het sentiment in de samenleving.
Pioniers in plantaardige NL-zuivel
Ze zijn pioniers in de teelt en productie van plantaardige zuivel uit Nederland. Ze zaaien jaarlijks een deel van hun akkers in met soja en verkopen hun eigen merk: De Nieuwe Melkboer. Nu al verkrijgbaar via webshops als Crisp, Gorillas, Boerschappen en Proef de Perfectie, wat retail en horecazaken in het oosten van het land en groothandels als Lindenhoff en Bolscherm. Als het aan Tom en Bart Grobben ligt blijft het daar niet bij en ligt hun Nederlandse sojamelk straks in de schappen van alle supermarkten.
Keerzijde van veehouderij
Al tijdens hun studie aan de Universiteit Wageningen (WUR) moesten de broers Grobben een belangrijke vraag beantwoorden: gaan we het melkveebedrijf, dat al generaties lang in onze familie is, voortzetten? En zo ja, hoe? Toen besloten ze het helemaal anders te gaan doen. Op de universiteit leerden ze hoe hoogontwikkeld en effectief de Nederlandse agrarische sector is, maar ook de keerzijde daarvan. Dat voor de productie van een kilo vlees 15.000 liter water nodig is. Dat de veehouderij verantwoordelijk is voor 14,5 procent van de broeikasgassen die wereldwijd worden uitgestoten. “Vlees en zuivel hebben een enorme impact op het klimaat. Daar word je als boer allemaal mee geconfronteerd. In Wageningen word je met de neus op de feiten gedrukt, maar worden ook je ogen geopend over wat er allemaal wel mogelijk is,” vertelt Tom Grobben. “Je leert er onder meer dat de verbouw van plantaardig voedsel eigenlijk veel efficiënter is. Als boer ben je tegelijkertijd ondernemer, dus zoek je naar toekomstperspectief.”
Waar komt de soja vandaan?
Veel Nederlandse melkveehouders hebben het zwaar. Ze verkopen hun zuivel aan coöperaties als FrieslandCampina, waardoor ze vastzitten aan geboden prijzen, waardoor het logisch is om in formaat te groeien om kostenefficiënter te kunnen melken. Ook Tom en Bart Grobben hebben nog 75 melkkoeien in hun agrarisch bedrijf. Voor een melkveebedrijf te klein om voldoende toekomstperspectief te kunnen bieden. “Met de ontwikkelingen van efficiënter en op grotere schaal melk produceren, zien wij het gevaar dat de koe steeds verder wordt uitgemolken en daar wilden wij niet in meegaan”, zegt Tom. “Daarom zagen we het niet zitten om geld te steken in het verdubbelen van ons aantal koeien. Toen ontstond het idee voor sojamelk van Twentse bodem. We zien de markt voor plantaardig groeien. Volgens ons zit daar de toekomst. Nu worden bijna alle plantaardige zuivelproducten geproduceerd in het buitenland, soja met name in Noord-Amerika. Dat gebeurt niet altijd duurzaam. Ook het transport is niet duurzaam. Het is eigenlijk grappig dat mensen vanuit duurzaamheidsoverwegingen plantaardig gaan eten, maar niet weten waar het vandaan komt. Ook is de polarisatie in het debat tussen veganisten en vleeseters een beetje doorgeslagen. Nu zijn in ons dieet 60 procent van de eiwitten dierlijk. Als we dat in Nederland kunnen terugbrengen tot 40 procent maken we al enorme stappen.”
15.000 liter sojamelk per hectare
In 2016 startten ze daarom met de teelt van soja. Sinds november 2020 is hun sojamelk te koop. Ze noemen het zelf ‘sojadrink’, want eigenlijk mag het geen melk heten. Het sojaveld van De Nieuwe Melkboer levert ongeveer 3000 kilo sojabonen per hectare op. Dat is goed voor 15.000 liter sojamelk. Het afgelopen jaar teelden de broers op 2 hectare soja, wat 30.000 liter opleverde. Dit jaar gaan ze 3 hectare inzaaien, die in oktober geoogst wordt. Ze zijn niet de enige, maar wel de enige boeren die hun soja verwerken in eigen zuivel en niet gebruiken voor veevoer. Om de productie te verhogen willen ze ook soja van andere boeren inkopen. Daarom willen de broers collega’s stimuleren dit ook te gaan verbouwen. Veevoederbedrijf Agrifirm is al sinds 2013 bezig de sojateelt in Nederland op een hoger niveau te krijgen, maar hoewel er in 2018 al 91 telers waren die op 475 hectare soja verbouwden, is dat initiatief nooit goed van de grond gekomen. “Daarom willen wij samen met Agrifirm en de Nederlandse boeren de sojateelt nieuw leven in blazen. Wij kunnen met ons merk voor de afzet zorgen”, stelt Tom Grobben. “Het zou namelijk doodzonde zijn als onze agrarische sector geen graantje mee zou kunnen pikken van de opkomst van plantaardige zuivel.”
Havermelk volgende stap
Daarbij richten ze zich niet alleen op soja, maar ook op haver. Ook havermelk komt nu vooral uit het buitenland. “Dat is de volgende stap. We hebben al een klein testveldje gehad”, zegt Tom Grobben. “Het is heel goed te telen door Nederlandse boeren. Als we dat met velen tegelijk gaan doen, kunnen wij de havermelk maken en verkopen.”
Lees hier hoe het Zweedse Oatly boeren havermelk wil laten produceren
Begeleiding door Invest-NL
De omzet van De Nieuwe Melkboer groeit. Eigenlijk is de vraag zelfs groter dan het aanbod. De hele vorige oogst is al opgebruikt voor sojadrink en andere zuivelproducten. Om de productie te vergoten is meer aanvoer nodig van andere boeren. Daarna zijn meer afnemers nodig, zoals supermarkten. Om die stap te kunnen maken deed De Nieuwe Melkboer mee aan het Fastlane-programma van Invest-NL en Foodvalley NL, dat bedrijven via maatwerkplannen bijstaat op financieel, juridisch en technisch vlak. Grobben: “We zien in de Nederlandse markt veel vraag waar we aan willen voldoen. Maar als je met de Nederlandse retail in zee wilt, moet je ook op grote schaal kunnen produceren en leveren. Om die professionele stap te kunnen maken zijn we aan het opschalen en daar heeft het Fastlane-programma ons bij geholpen. Vragen als: hoe ga je je bedrijf inrichten? Waar moet je rekening mee houden? Hoe trek je nieuwe klanten aan? Fastlane leerde ons hoe je dat moet aanpakken.”
Schrijf je in voor onze Newsbreak: iedere dag rond 12 uur het laatste nieuws
Wil jij iedere middag rond 12 uur het laatste nieuws over duurzaamheid ontvangen? Dat kan! Schrijf je hier in voor onze Newsbreak.
schrijf je in voor de nieuwsbrief
Wil jij iedere ochtend rond 7 uur het laatste nieuws over duurzaamheid ontvangen? Dat kan!
Schrijf je nu in
