Subsidies, importtarieven, quota’s en prijsmechanismen. Er worden onder de noemer Gemeenschappelijk Europees Landbouwbeleid (GLB) flink wat maatregelen uit de kast getrokken om Europese boeren te ondersteunen en onze voedselvoorziening op peil te houden.
Hoewel het landbouwbudget de afgelopen jaren is teruggelopen, gaat nog steeds bijna de helft van het totale Europese budget op aan landbouwsubsidies- en programma’s. Daarbij gaat weinig aandacht uit naar de verduurzaming. Deze week komen EU-leiders samen in Brussel om te onderhandelen over het nieuwe GLB-budget dat in december wordt vastgesteld. Het meest recente plan van Eurocommissaris Dacian Ciolo? (Landbouw) ter vergroening van de GLB ligt door de economische crisis nu onder vuur.
Ecologisch focusgebied
Ciolo? stelde een jaar geleden aanzienlijke hervormingen aan het GLB voor. Onderdeel van deze hervorming vormde de maatregel dat 30 procent van ondersteunende gelden aan de landbouwsector gekoppeld moeten zijn aan de eis dat boeren een “ecologisch focusgebied” onderhouden. Dit focusgebied beslaat tenminste 7 procent van de Europese landbouwgrond en moet plaatsmaken voor bufferstroken, heggen, braakliggende grond en bebost gebied.Deze buffers en natuurgebieden zoals voorgesteld in het Ciolo? plan moeten zorgen voor meer productiviteit op de lange termijn en de milieueffecten van intensieve landbouw verminderen. Ook nemen de buffers de noodzaak weg voor het gebruik van pesticiden en kunstmest, welke gevolgen hebben voor het oppervlakte water. Daarnaast dragen de buffers volgens voorstanders bij aan een rijkere biodiversiteit.
Vergroening staat groei in de weg
Niet alle lidstaten zijn blij met het plan en vragen om meer flexibiliteit van de Europese Commissie. De lidstaten zijn bezorgd dat groene maatregelen niet samen gaan met een groei van de productie. Deze zorgen worden gevoed door de economische crisis. Tegenstanders van het Ciolo?-plan maken zich vooral druk over het uitbreiden van de productie en het creëren van banen op de korte termijn. Ook is men bezorgd over een krappere voedselvoorziening en hogere voedselprijzen als gevolg van recente droogtes in Zuid-Europa, Amerika en Sub-Sahara Afrika.Experts waarschuwen voor deze korte termijn visie en zijn bang dat het gebrek aan natuurlijke buffers juist contraproductief werkt voor een gezonde groei van de productie.
Niet alle lidstaten staan kritisch ten opzichte van de vergoeningsmaatregelen. Hans Brand van het Nederlandse Ministerie van het Ministerie van Economische Zaken ziet de voordelen van de bufferzones wel: “GLB-gelden voor boeren en ecologische maatregelen kunnen zorgen voor échte vergroening met voordelen voor het klimaat, de biodiversiteit en voor de kwaliteit van de grond en het water.”
Boeren onder financiële druk
Volgens Ben Woodcock van de British National Environment Research Council hebben boeren juist financiële prikkels nodig voor goed landschapsbeheer. “De meeste boeren zitten niet onder de armoedegrens, maar staan wel onder aanzienlijke financiële druk. De meeste van hen hebben de wens om de natuur te verbeteren en te behouden, maar vanuit financieel perspectief hebben ze ook een duwtje in de rug nodig om het daadwerkelijk te doen.”De toekomst van het GLB blijft onzeker omdat het budget voor 2014-2020 nog niet is vastgesteld. Wel is het zo goed als zeker dat ‘vergroeningsmaatregelen’ verzwakt zullen worden.
schrijf je in voor de nieuwsbrief
Wil jij iedere ochtend rond 7 uur het laatste nieuws over duurzaamheid ontvangen? Dat kan!
Schrijf je nu in
