Twee broers bedachten jaren geleden dat het tijd was voor een nieuw soort tractor. Nu, zeven jaar nadat Paul van Ham het eerste idee had, beklinkt H2Trac de eerste verkoop van een uniek stuk landbouwapparatuur: een elektrische tractor met een waterstoftank. De tank verlengt de tijd dat de tractor kan werken, van drie kwartier naar vier tot vijf uur. Dat is nodig, want als een boer elke drie kwartier terug moet om op te laden zou er weinig van werken terecht komen.
Aanvankelijk bouwden de broers van Ham een elektrische tractor met een dieselaggregaat. Hoewel dit nog steeds beter is voor het milieu dan een traditionele tractor met een dieselmotor, vraagt het aggregaat toch om fossiele brandstof en daarmee is het niet schoon. Maar H2Trac vond een bedrijf dat een waterstofsysteem kan leveren, met vier tanks van vijf kilo elk, en een brandstofcel. Deze cel zet de waterstof om in stroom, die naar de vier elektromotoren gaat.
Zelfvoorziendende landbouw
Het eerste exemplaar moet eind dit jaar bij een boerderij in Almere staan. Deze stadsboerderij is al hypermodern: de eigenaar verbouwt gewassen en houdt vee en doet daarnaast aan voorlichting en educatie van de ‘stedelingen’, die zo het belang van boeren leren. Zelfvoorzienend en duurzaam worden is de droom van eigenaren Tom Saat en Tineke van den Berg, en die droom komt met deze tractor een stukje dichterbij.
Want de boeren kunnen in principe hun eigen brandstof voor de tractor maken. De zonnepanelen en windmolens op en rond de boerderij wekken immers duurzame stroom op, die met een kleine waterstoffabriek (elektrolyzer) kan zorgen voor lokale brandstof voor de tractor. “In het geval van Almere komt er een zonnepark op een nabijgelegen vuilstort, samen met een elektrolyzer die waterstof maakt. De boer tankt op twee kilometer afstand van zijn land”, vertelt Peter-Jan Van Ham, directeur van H2Trac. “Op andere plekken kunnen verschillende boeren samenwerken en één elektrolyzer neerzetten waar ze allemaal hun brandstof halen.”
Verzwaren van stroomnet niet nodig
Op die manier worden boeren zelfvoorzienend, maar het heeft meer voordelen. Het verzwaren van het stroomnet omdat mensen meer stroom nodig hebben of leveren, is een kostbare aangelegenheid. Zeker voor afgelegen gebieden, waar vaak boerderijen liggen. Door de stroom lokaal te gebruiken kan zulke verzwaring misschien voorkomen worden - en dat scheelt de maatschappij een hoop geld.
De tractor is om meerdere redenen bijzonder: hij heeft naast het waterstofsysteem ook een verstelbare as, waardoor hij op bredere banen over een akker kan rijden. Daardoor is er minder grond platgereden, en houd de boer dus meer ruimte over voor gewassen. “De opbrengst wordt zo twintig procent hoger”, vertelt Peter-Jan Van Ham. Dat is cruciaal voor de businesscase van H2Trac. “Een waterstoftractor kost ongeveer vier ton; dat is twee ton meer dan een ‘normale’ machine met een verbrandingsmotor.” Maar door de hogere opbrengst van het land en de lagere onderhoudskosten van een elektrische aandrijving verdient een boer het verschil snel terug. Naast boeren richt H2Trac zich nu ook op de bouw. “Die ligt stil door de stikstofproblemen. Maar een waterstoftractor stoot geen stikstof uit, en je kunt hem in de bouw prima gebruiken voor het vervoeren van zand en andere materialen. Dus ook in de bouw is onze tractor zeer welkom.”
Iedereen lijkt zich te realiseren dat het stikstofprobleem groot is. Daarom komt men nu met een gezamelijk plan om stikstof terug te dringen.
Overal ter wereld
H2Trac hoopt voor het eind van het jaar nog vier tractoren te verkopen. “We bouwen een batch van vijf voertuigen. Als die verkocht zijn, maken we een batch van tien, die we dan ook weer verkopen”, zegt Van Ham. Aanvankelijk is het dus kleinschalig, maar als de waterstoftractor een succes wordt zal het proces gestroomlijnd worden. “Het liefst houden we de productie in Nederland; hoe mooi zou het zijn om zo’n innovatie aan de hele wereld te leveren vanuit ons land?” stelt Van Ham zich voor. “En vergis je niet: dit kan overal ter wereld werken, omdat boeren alleen maar een elektrolyzer moeten plaatsen en duurzame stroom opwekken. Ook in Afrika of de Verenigde Staten is dat mogelijk.”
Subsidie voor waterstof
Het enige waar Van Ham op hoopt, is wat subsidie voor producenten van waterstof. “Als die er komt, wordt de businesscase voor boeren beter, en zullen ze eerder kiezen voor waterstofproductie - om de waterstof vervolgens in onze tractoren te gebruiken.”
Boeren, bedrijven en andere instanties compenseren vaak hun CO2 met bomenkweek in tropische gebieden. Maar is dat wel de oplossing?
schrijf je in voor de nieuwsbrief
Wil jij iedere ochtend rond 7 uur het laatste nieuws over duurzaamheid ontvangen? Dat kan!
Schrijf je nu in
