Op zo'n vijf minuten rijden van de Wageningse bebouwde kom staat tussen de weilanden een grote kas. Naast de kas zijn enkele stellages in de open lucht opgesteld op een grote betonnen vloer die 's zomers zoveel licht weerkaatst dat de wetenschappers die er rond lopen zonnebrillen dragen.
Pompen stuwen in lange, regelmatig gerangschikte buizen een groene vloeistof rond; in een hoek staat een ovale bak met water dat door een schoepenrad in beweging blijft. Aan de muur hangt een afbeelding van een doorzichtig waterbed met groene platen dat in esthetisch opzicht met kop en schouders uitsteekt boven het overige uitgestalde waar en de omliggende maaivelden.
Algenboerderij
Het is de algenboerderij, het AlgaePARC, van de Wageningen Universiteit. Vier jaar geleden is het onderzoekscentrum in het leven geroepen ter bestudering van ‘de kleinste plant’ en zijn mogelijke rol in de productie van brandstoffen, voedsel, veevoer, chemicaliën en verdere denkbare toepassingen. Het uiteindelijke doel is het op grote schaal kweken van algen en de verwerking van de bruikbare stoffen op een financieel rendabele manier.
In een Wagenings hotel, voor een zaal vol afgevaardigden van bedrijven als Total, l’Oréal en Heineken, presenteerden de wetenschappers van het AlgaePARC deze week trots de huidige stand van zaken en hun verwachtingen voor de toekomst.
Biomassa
Algen zijn een van de meest veelbelovende bronnen van biologische producten van dit moment. Anders dan bacteriën die biomassa als gras en maïs, omzetten in brandstof, zijn algen de biomassa. Met simpele fotosynthese vormen de algen kostbare bestanddelen die ze opslaan in hun cel. De belangrijkste zijn eiwitten, koolwaterstoffen, vetten, vitaminen, anti-oxidanten en kleurstoffen.
Biomassa is echter nog geen bioproduct. De algen moeten nog worden ‘gemolken’ om bij de werkelijk interessante stoffen te komen. Dat kost zo'n €1 à €1,5 per kilo algen. In het lab worden pogingen gedaan ook deze kosten te drukken, onder andere door de algen genetisch te modificeren waardoor hun productie stijgt. Een andere methode is het aanpassen van het dag-en-nacht-ritme van de alg, zodat de plantjes langer blijven doorgroeien.
Marktwaarde
De totale kosten voor de productie van de stoffen –transport, arbeid en energie inbegrepen– worden geschat op zo’n €1,75 tot €2,25 onder de gunstigste omstandigheden. Sommige eindproducten zijn al goedkoop genoeg om rendabel te zijn en de concurrentie aan te gaan met olie-producten.
Zo kan er uit de algen biokerosine gemaakt worden met een marktwaarde van €2 per kilo. Net genoeg om de productiekosten te compenseren. Parel in de gedeelde kroon van het onderzoeksteam, onder leiding van René Wijffels en Maria Barbosa, is echter de verwerking van algen in voedseladditieven, zoals onverzadigde vetzuren. De waarde van een kilo algen stijgt in dat geval al naar €8 per kilo.
Algenproductie
Om de algen te melken moet de celwand worden gebroken, en dat overleven ze niet. Een constante productie is daardoor onontbeerlijk. Hierin zit juist de crux. Algen groeien langzaam en het kweken is een dure aangelegenheid. Het Wageningse team van Wijffels en Barbosa test zeven verschillende algenproductiesystemen. Ze zijn allemaal nog volop in ontwikkeling, toch zijn de gemiddelde kosten sinds 2010 al meer dan gehalveerd.
Het systeem dat de meeste winst boekte, is het oogstrelende vlakkeplaatsysteem: een doorzichtige waterzak met daarin rechte platen waar algen tegenaan groeien. Onder de Nederlandse zon kost de productie van een kilo algen in deze omgeving €2,26 euro. In zonniger oorden dalen de kosten drastisch. In Gran Canaria €1,37 en in Saudi-Arabië €1,06 euro per kilo. Als het wetenschappelijke onderzoek in hetzelfde tempo doorgroeit zoals de afgelopen vier jaar, is de verwachting dat in deze landen de algenprijs binnen tien jaar onder de euro per kilo duikt.
Volgens de wetenschappers valt op alle gebieden nog veel winst te boeken. Er valt nog zoveel ontdekken. Een PhD-studente vergeleek de positie van het onderzoeksteam met die van een in geografie geïnteresseerde Middeleeuwer, die over het bestaan van Amerika nog moet leren. Maar dat er land achter de horizon ligt, daarvan is zij overtuigd.
Bron: AlgaePARC Wageningen| Foto: youtube.com
schrijf je in voor de nieuwsbrief
Wil jij iedere ochtend rond 7 uur het laatste nieuws over duurzaamheid ontvangen? Dat kan!
Schrijf je nu in
