Aanbevelingen Remkes stikstof: 'Houd vast aan 2030 en koop piekbelasters dit jaar uit'

Remkes sprak de afgelopen maanden met meer dan 60 boeren, ambtenaren en andere betrokkenen om tot een advies te komen voor de toekomst van de landbouw. Omdat er in juni massale boerenprotesten waren uitgebroken toen werd aangekondigd dan in sommige gebieden de stikstof tussen de 70 en 90 procent moest worden teruggebracht, werd de hulp van Remkes ingeroepen. Woensdagmiddag presenteerde hij zijn 25 aanbevelingen.

Remkes adviseert dat het kabinet moet vasthouden aan de stikstofreductiedoelen in 2030, maar dat er tussen 2025 en 2029 ruimte moet zijn 'om opnieuw te kijken naar het tijdspad voor de reductiedoelstellingen.' Een soort ontsnappingsclausule, die volgens de adviseur ook wettelijk moet worden vastgelegd. Er moet per gebied gekeken worden of het mogelijk is om meer ruimte te geven als daar dwingende reden toe is. Maar dat moet alleen kunnen als een provincie kan aantonen dat het op de goede weg is en al een deel van de reductiedoelstellingen heeft behaald, stelt Remkes.

Lees ook: Waarom is stikstof zo'n probleem?

Uitkopen van piekbelasters

Het binnen een jaar uitkopen van 500 tot 600 piekbelasters bij kwetsbare natuurgebieden is ook een van de aanbevelingen die de stikstofadviseur doet. Piekbelasters zijn bedrijven uit de agrarische sector én het bedrijfsleven die voor enorm veel stikstofuitstoot zorgen bij kwetsbare natuurgebieden. Als deze worden uitgekocht, wordt de stikstofuitstoot direct teruggebracht. Volgens Remkes zou dat, als het gericht gebeurt, slechts 1 procent van de boeren raken. Voor het uitkopen is het belangrijk dat 'de regeling zo ruim mogelijk is, en dat de overheid kan garanderen dat er geen beter aanbod komt', zei Remkes tijdens de presentatie.

Door piekbelasters uit te kopen kunnen 2.500 PAS-melders tegemoet worden gekomen. Dat zijn bedrijven die, met toestemming van de overheid, hun bedrijf hebben uitgebreid, maar waarbij de rechter achteraf bepaalde dat zij daarvoor een vergunning nodig hadden. Ook enkele belangrijke bouwprojecten, die nu door de stikstofimpasse stilliggen, kunnen hierdoor alsnog een vergunning krijgen.

'Stikstofkaartje doet meer kwaad dan goed'

Remkes is tijdens de presentatie kritisch op de overheid. Zo zijn de PAS-melders volgens hem 'slachtoffers van falend en zwalkend beleid'. En ook over het 'stikstofkaartje', waarin te zien was hoeveel stikstof er gereduceerd moest worden, was Remkes niet te spreken: "Ik vind dat die van tafel moet. De nuanceringen komen daarin niet door, en het doet meer kwaad dan goed." Remkes beveelt aan om nieuwe, regionale kaarten te maken die minder gedetailleerd zijn.

Volgens Remkes zijn de maatregelen tegen stikstof veel te lang vooruit geschoven, en moeten deze op korte termijn worden aangepakt. "Anders gaan Nederland verder op slot". Het is voor de natuur belangrijk om vroeg en stevig te beginnen dan precies op tijd te eindigen. Daarom beveelt hij aan om vast te houden aan 2030. Tot slot pleit Remkes voor meer innovatie. "De overheid moet zijn terughoudendheid laten varen en een nationaal innovatieprogramma oprichten."