1. Van heel hoog kijken met satellieten
Onder het mom: voorkomen is beter dan genezen, kunnen we satellieten gebruiken voor het voorspellen van bosbranden. Zo’n satelliet zit vol sensoren. De Sentinel-2 van ESA heeft een zogenaamd multispectral instrument. Hiermee kun je dertien verschillende golflengtes van licht zien, zowel zichtbaar als in het onzichtbare infrarood spectrum. Dat levert ontzettend veel data op. Om de vijf dagen worden al deze gegevens naar de aarde gestuurd.
Zo’n detectiesysteem zou je misschien ook kunnen gebruiken om bosbranden te voorspellen. Detecteren van afwijkingen of veranderingen in satellietbeelden is al mogelijk. Maar er zijn een hoop andere gegevens over bijvoorbeeld temperatuur en regenval nodig. Alleen dan zou een algoritme kunnen waarschuwen voor bepaalde risicogebieden.
2. Bosbrand voorspellen met sensoren op bomen
Wat dichterbij de aarde heeft het Duitse bedrijf Dryad Networks een systeem ontwikkeld dat bosbranden in een vroeg stadium kan detecteren. Het systeem bestaat uit een netwerk van kleine sensoren die op zonne-energie werken. Deze hangen in bomen en meten temperatuur, vochtigheid en luchtdrukniveaus. Het ontdekken van een beginnende bosbrand kan door een speciale chip met een gassensor. Deze kan in minder dan een uur een waarschuwing afgeven, zelfs als er alleen nog maar een vuurtje smeult.
Bij de huidige waarschuwingssystemen op basis van camera’s en satellieten kan het lang duren voordat brand ontdekt wordt. Dit duurt soms meerdere uren tot zelfs dagen. De sensoren van Dryad Networks kunnen door de toepassing van artificiële intelligentie (AI) bosbranden onderscheiden van andere bronnen die warmte afgeven, zoals dieselvoertuigen.
3. Opsporen met een drone
Je kunt ook drones gebruiken voor het vroegtijdig opsporen van natuurbranden. Bijvoorbeeld de langeafstandsdrone Avy Aera. Avy onderzoekt samen met het Het Veluws Bosbrandweer Comité (VBC) de inzet van drones bij het vroegtijdig ontdekken van natuurbranden. Het vinden van dergelijke branden met behulp van kunstmatige intelligentie is nieuw in Nederland. Daarnaast worden de camerabeelden realtime beschikbaarbaar gesteld. Ook dit is in Nederland niet eerder vertoond.
Tot dusver worden voor het bewaken van natuurgebieden tegen branden in Nederland vliegtuigen gebruikt. Dit project onderzoekt of het inzetten van drones een alternatief kan zijn in Nationaal Park de Hoge Veluwe. Met drones valt er naar verwachting winst te behalen op het gebied van snelheid, omvang van het te monitoren gebied en beeldvorming in de meldkamer.
4. Beter blussen
Als voorkomen niet gelukt is, moet het blussen natuurlijk zo snel mogelijk gaan. Het Duitse lucht- en ruimtevaartcentrum (DLR) hield in oktober 2022 een wedstrijd voor het ontwerpen van blusvliegtuigen van de toekomst. De eerste plaats ging naar het team van de Universiteit van Stuttgart met het ontwerp INFERNO (Intelligent FirE RespoNse Operation).
Het toestel is een zogenaamde combinatiehelikopter. Met acht horizontale rotors kan het verticaal opstijgen en landen. De aandrijving werkt met een hybride elektrisch systeem waarin een gasturbine een oplaadbare accu en de elektromotoren ondersteunt. INFERNO kan water opnemen terwijl hij laag over water scheert, kan rechtstandig boven een meer blijven hangen en zo water in zijn tanks zuigen, of gewoon op een vliegveld water innemen. Dit toestel kan dus ook bij kleine wateren water innemen, waar dat voor de huidige blusvliegtuigen onmogelijk is.
5. Het weer veranderen
De laatste methode lijkt het meest futuristisch en is ook het meest onzeker, maar het idee is simpel: gewoon zorgen dat het gaat regenen! Er is al veel onderzoek gedaan naar het manipuleren van wolken om te proberen het te laten regenen. Dit is zelfs gelukt, zij het onder speciale omstandigheden. Zilverjodide, zout of bevroren CO2 zorgt ervoor dat er in een wolk een aantal grote druppels ontstaan rond condensatiekernen. Die botsen op kleinere druppels en dat botsen is essentieel om regen of sneeuw te krijgen.
De beste resultaten werden bereikt als wolken werden geïnjecteerd vanuit de lucht met een vliegtuig. Goedkoper en eenvoudiger is het echter om wolken vanaf de grond te infecteren met rookpotten. Verder moeten de weersomstandigheden goed zijn: de windrichting moet uit een bepaalde hoek komen en niet te hard of te langzaam zijn; de luchttemperatuur mag niet warmer dan -8 graden Celsius zijn; en de lucht moet vochtig genoeg zijn. Alleen dan wordt het proces op gang gebracht dat nodig is voor neerslag.
Er zijn echter geen bewijzen dat de techniek ook bruikbaar is in vlakke gebieden, zoals Nederland. De techniek heeft bovendien beperkingen. Zilverjodide en zout zijn schadelijk als het in grote hoeveelheden in het milieu komt. Kortom, al te grote verwachtingen mogen we hier niet van hebben.
Het bericht Vijf innovatieve oplossingen voor het bestrijden van natuurbranden verscheen eerst op Innovation Origins.
Meer weten over natuurbranden?
schrijf je in voor de nieuwsbrief
Wil jij iedere ochtend rond 7 uur het laatste nieuws over duurzaamheid ontvangen? Dat kan!
Schrijf je nu in
