Het kan tot wel 100 jaar duren voordat er sprake is van een vermindering. Dit blijkt uit de analyse “Climate effects of wood for bioenergy” van het PBL in samenwerking met Alterra Wageningen UR, die dinsdag is verschenen. Als houtkap gaat toenemen om meer energie uit biomassa op te wekken, dan kan dit het bereiken van de CO2-doelen voor 2020 en 2050 eerder moeilijker maken dan dichterbij brengen.
De toenemende houtkap is op dit moment nog geen probleem, omdat nu vooral veel afval- en resthout voor bio-energie wordt ingezet. Zo gebruiken veel houtverwerkende bedrijven zaagsel om hen van energie te voorzien en komt veel afvalhout in verbrandingsovens, waarbij elektriciteit en warmte worden geproduceerd. Rest- en afvalhout heeft dit nadeel niet of in veel mindere mate.
Desalniettemin, zo waarschuwt het PBL, kan bij ambitieuze beleidsdoelen voor hernieuwbare energie en vermindering van de uitstoot van broeikasgassen de vraag naar andere houtbronnen toenemen: houtresten uit de bossen of meer houtkap.
Oorzaken
En dat kan zeker op korte termijn tot juist meer dan minder CO2 leiden. Belangrijke oorzaak hiervoor is dat het overgrote deel van de bossen in Europa – en ook in vele andere wereldregio’s – relatief jong is. Zonder kap zouden de bomen flink doorgroeien met een grote CO2-opname als gevolg. De nieuwe aanplant groeit in de eerste jaren veel minder snel.
Het vraagt daarmee dus niet alleen tijd om na het kappen de bomen terug laten groeien, maar ook om te compenseren voor het tijdelijke verlies aan CO2–opname en de extra CO2 in de lucht als gevolg daarvan. Het duurt in veel gevallen meer dan 100 jaar voordat er een vermindering van CO2 in de atmosfeer optreedt ten opzichte van de situatie met fossiele brandstoffen.
Het PBL tekent wel aan dat het daadwerkelijke effect op de hoeveelheid CO2 in de lucht sterk samenhangt met wat er anders met het hout en de koolstof daarin zou zijn gebeurd.
Bouw en productie
Het blijft voor de koolstofbalans daarom gunstiger om gekapt hout eerst toe te passen als bouw- of productiemateriaal en het pas aan het eind van de levensduur als bio-energie in te zetten. Er wordt dan veel tijd gewonnen, aangezien de koolstof voor lange tijd in houten producten wordt vastgehouden.
Nadeel is dat het hout pas veel later beschikbaar komt voor energieproductie. Een snelle toename van houtaanbod voor bio-energie is langs deze weg dan ook niet mogelijk.
Op Europees niveau worden duurzaamheidscriteria voor vaste biomassa voorbereid. Die criteria zullen cruciaal zijn om te voorkomen dat klimaatbeleid gericht op CO2-vermindering in 2020, 2030 of 2050 juist leidt tot stijgende CO2-emissies.
Foto: Timothy Crawshaw via Flickr.com
schrijf je in voor de nieuwsbrief
Wil jij iedere ochtend rond 7 uur het laatste nieuws over duurzaamheid ontvangen? Dat kan!
Schrijf je nu in
