Hoe internationaal familiebedrijf Lely de klimaatimpact van zichzelf en de melkveehouderij wil verminderen

“Hiermee zien we wat we moeten doen om het positieve te vergroten en het negatieve te reduceren”, zegt Tanja Roeleveld, hoofd duurzaamheid bij Lely. Het bedrijf is marktleider in geautomatiseerde systemen en datamanagement voor melkveehouders. Het draaide vorig jaar een omzet van 888 miljoen euro en heeft 2.500 medewerkers in meer dan vijftig landen. Lely werkt sinds 2020 samen met ERM om duurzaamheid een vast onderdeel te maken van zijn bedrijfsvoering.

Woud aan richtlijnen

De nieuwe klimaat- en duurzaamheidseisen van de EU vliegen bedrijven in Europa en Nederland tegenwoordig om de oren. Door afkortingen als CSRD, CSDDD, EUDR of CBAM zien ze door de bomen het bos niet meer. Grof gesteld eisen deze beleids- en richtlijnen dat bedrijven hun impact op mens, milieu en klimaat in kaart brengen, verminderen en daarover rapporteren. En niet alleen over hun eigen inspanningen, maar over de hele keten van leveranciers en klanten. Bedrijven hebben hier eigenlijk twee keuzes in: afwachten en de richtlijnen afdoen als verplicht nummer of actief met klimaat- en duurzaamheidsbeleid aan de slag gaan en een voorsprong nemen op hun concurrenten. ERM helpt organisaties die voor het laatste kiezen om in zestien stappen klimaat- en duurzaamheidsbeleid in hun bedrijfsstrategie en uitvoering te integreren en vooruitlopend op beleid actie te ondernemen. Dat stappenplan heet de Strategy Loop.

Richtsnoer

“Je kunt de Strategy Loop inderdaad zien als een soort stappenplan, maar je bent niet verplicht elke stap te nemen. Het is meer een spoorboekje waarin staat: welke onderwerpen zijn nu voor mij van belang”, zegt Joop Joost Hietbrink, partner bij ERM en verantwoordelijk voor corporate sustainability en klimaatverandering in Europa, Afrika en het Midden-Oosten. Hij spreekt dan ook liever over een raamwerk dat strategie en prestatiemanagement combineert. “Het is geen hogere wiskunde. In gesprekken met bedrijven merk je dat mensen vaak langs elkaar heen praten. Daarom is het meer een richtsnoer om elkaar scherp te houden. Om te checken of je op dezelfde golflengte zit.”

De koe beslist

Lely is een van de bedrijven die met het stappenplan aan de gang is gegaan. Het familiebedrijf opereert in een sector die veel duurzame uitdagingen kent. Van de aanpak van mestoverschotten, stikstof- en methaanuitstoot, slechte waterkwaliteit tot verminderde biodiversiteit. Lely bedenkt innovatieve oplossingen om de agrarische sector te ondersteunen in het verder verduurzamen en het verder verbeteren van het welzijn van koeien en boeren. Bijvoorbeeld met mestrobots die stallen schoon houden, oplossingen die stikstofemissies in de stal reduceren en circulariteit op de boerderij verbeteren, of melk- of voerrobots die het welzijn van de koe en de boer verder verbeteren. “Onze oplossingen zijn erop gericht dat de koe zelf kan beslissen wanneer ze gaat rusten, eten en wanneer ze gemolken wordt”, zegt Roeleveld.

Klimaatdoelen

Lely heeft diverse klimaatdoelen gesteld. Zo moet de eigen uitstoot van broeikasgassen (scope 1) en die van de ingekochte energie (scope 2) in 2030 zover zijn teruggedrongen dat het bedrijf CO2-neutraal is. In 2023 stootte het bedrijf zelf nog 7.303 ton CO2 uit: door zijn gas- en elektriciteitsverbruik, door bedrijfsauto’s en door zakelijke vluchten. Om die uitstoot te verminderen legde het duizenden zonnepanelen op daken, leaste het bedrijf meer elektrische auto’s, keek het kritischer naar zakelijke vluchten en kocht het carbon credits om 7.300 ton CO2-uitstoot te compenseren. Bijvoorbeeld door bomen te laten planten. De doelen voor het terugdringen van de uitstoot door klanten en leveranciers, scope 3, worden later vastgesteld.

Verankeren

Daarnaast focust het bedrijf op de circulariteit van zijn robots en andere producten en probeert het de milieu-impact van de melkveehouderij op mens en milieu te verminderen. “We staan voor het verbeteren van de milieuomstandigheden en het dierwelzijn en daarmee het verbeteren van het perspectief voor de boer”, zegt Roeleveld. “Daarnaast kijken we op een breder niveau naar wat we inkopen en waarvandaan we het inkopen. Dat de dingen die we ontwerpen lang meegaan en goed te repareren zijn. Bij dit alles zetten we de Strategy Loop in als een tool om duurzaamheid in het beleid en de strategie van ons bedrijf te verankeren en aan te jagen. Zo kunnen we ook sturen op niet-financiële onderwerpen”, legt ze uit.

Meer dan alleen winst

Hoe zit de Strategy Loop in elkaar? Die is ingedeeld in vier hoofdstukken: focus, harmonisatie, transparantie en uiteindelijk uitvoering. De cirkel begint met het vaststellen welke onderwerpen van belang zijn voor een bedrijf of organisatie. “Dat is breder dan alleen: hoe maak ik zoveel mogelijk winst?”, zegt Hietbrink. Vervolgens worden waarden en principes en de purpose en visie benoemd. Oftewel: waarvoor ben je als bedrijf op aarde? Daarna worden doelen vastgesteld, de tijd waarbinnen die gehaald moeten worden en de indicatoren die meten wanneer die doelen behaald zijn. Hietbrink: “Dus bepalen: wanneer krijg ik nou aan het eind van de wedstrijd de bloemen.”

Voetbalmetafoor

Hietbrink gebruikt vaak de voetbalmetafoor om het uit te leggen. Dat spel kan iedereen ter wereld spelen, zonder dat mensen elkaar verstaan of begrijpen. “Het veld, de spelregels en de puntentelling zijn overal hetzelfde en strak gedefinieerd”, zegt Hietbrink.

Dat geldt ook voor het invoeren van klimaat- en duurzaamheidsbeleid. Zo komen onderwerpen als governance, monitoring, prestaties, dialoog met stakeholders en extern rapporteren aan de orde. “Het uitleggen is niet zo ingewikkeld, maar het uitvoeren wel”, stelt Hietbrink. “Het uiteindelijke doel van de reis is de verduurzaming van je bedrijf. Dat is soms te breed gesteld. Als je je als bedrijf of organisatie gericht bezighoudt met de onderwerpen die er voor jou toe doen en waarop jij impact kan maken, dan bewijs je jezelf een grotere dienst dan wanneer je op alles wat beweegt, gaat schieten.”

Steentje bijdragen

ERM heeft al honderden bedrijven op deze manier geholpen om klimaat- en duurzaamheid te integreren in de bedrijfsvoering. Van bedrijven die aan het begin van de cirkel staan tot bedrijven die al verder gevorderd zijn. Ze kunnen op elk punt van de Strategy Loop ‘instappen’, mogen stappen overslaan, met de klok mee of er tegenin: het raamwerk dient als rode draad. Hietbrink: “Mijn stelling is dat elk bedrijf op dezelfde planeet zit. Je moet allemaal je steentje bijdragen aan de CO2-vermindering. Alleen zijn sommige andere onderwerpen voor het ene bedrijf heel belangrijk en voor andere bedrijven minder reëel of belangrijk. Wat ik doe, is proberen bedrijven uit te dagen om heel gericht hun bijdrage te maximaliseren. Dat is het focusstuk. Het andere onderdeel is harmonisatie en dat maakt het meetbaar. Dat is waar bedrijven naar snakken.”

Kansen en uitdagingen

Lely zet het stappenplan in om de kansen en uitdagingen in de melkveehouderij in kaart te brengen en te analyseren. “We kijken wat er gebeurt in die wereld, waar de kansen en de uitdagingen liggen en welke impact we hebben met onze oplossingen. Die aspecten moeten we goed in kaart hebben. Dat is stap één. Vervolgens ga je bedenken hoe we dat kunnen meten, waar we staan en wat de tactieken en de activiteiten zijn die je moet doen. Zo duik je die Strategy Loop in. Ik wil handelingsperspectief voor de mensen op de werkvloer hebben om handen en voeten te geven aan die strategie”, zegt Roeleveld.

Lees ook:

• CSDDD definitief: bedrijven kunnen ogen niet meer sluiten voor mensenrechten- en milieuschendingen
• Hoe een telecombedrijf als Odido de klimaatdoelen van Parijs gaat halen
• De CSRD komt eraan: is het bedrijfsleven daar klaar voor?
• In 2023 zijn de stikstof- en fosfaatdoelen voor mest gehaald, nu nog voor 2025