Vijf reststromen die niet op de composthoop thuishoren

De toepassingen vergen soms jarenlang onderzoek. Maar opeens ontstaat een geheel nieuw product uit afval dat anderen beschouwen als nutteloos en lastig. Die reststroom blijkt wel degelijk geld waard.

1. Van wortelgewas tot hoogwaardige kunststof

Het innovatieve Curran is een vezel uit restafval van wortelgewassen. Het materiaal blijkt heel geschikt voor de productie van motorhelmen, surfboards en luidsprekerboxen.

Het Schotse bedrijf Cellucomp mengt het afval met epoxy of polyester tot een sterk biobased materiaal. De cellulosevezels zijn volgens het bedrijf een volwaardig alternatief voor glas- en koolstofvezels.

Cellucomp bouwde eerder met Royal Cosun een proeffabriek voor de productie van Curran uit suikerbietenafval. Bij dit project is onder meer Philips betrokken. Het elektronicaconcern zoekt samen met Royal Cosun, het moederbedrijf van onder meer de Suiker Unie en aardappelverwerker Aviko naar nieuwe, hoogwaardige bioplastics voor klein huishoudelijk witgoed als strijkijzers en koffiezetapparaten.

2. Van lastige waterplant tot innovatie

Waterplanten zorgen voor overlast bij waterrecreanten. Gemeenten maaien vaarroutes en oevers om de overlast zoveel mogelijk te beperken. Tot dusver bleef het groen langs de kant liggen, of werd het verwerkt tot compost.

In Almere krijgt het waterplantenafval een nieuwe bestemming als grondstof voor papier. Bij de productie zijn de bedrijven Millvision en Rodenburg Biopolymers betrokken. Tot nu toe is 50.000 kilo afval verwerkt tot 5.000 kilo papier. De eerste afnemers hebben zich al gemeld.

In het Overijsselse Haaksbergen koesteren twee Nederlandse bedrijven een vijver met eendenkroos. De waterlinzen, zoals de waterplantjes officieel heten, zitten boordevol eiwitten. Die zijn mogelijk toepasbaar als grondstof voor coatings en verven.

Vloerenspecialist Unipro en Rolsma Advanced Biobased Paints willen het kroos op termijn commercieel gaan telen. Niet alleen als biobased coating, maar ook als grondstof voor groenteburgers. Eendekroos is een duurzamer alternatief voor soja.

3. Van restafval uit de biogascentrale naar laminaat

Biogascentrales leveren duurzame energie, maar zelfs die installaties laten onverteerbare reststoffen achter. Dit zogeheten digestaat was tot voor kort onbruikbaar. Het stinkt namelijk naar ammoniak.

Toch bevat het restmateriaal veel vezels. Het is daarom geschikt als grondstof voor plaatmaterialen als MDF. Het Duitse Nova Institut heeft een manier gevonden om de ammoniaklucht te verwijderen, waardoor de weg vrij is voor duurzame toepassingen. De bruinachtige kleur van het digestaat maakt het uiterst geschikt als grondstof voor laminaat of andere houtproducten.

4. Van koffiedrab naar gebruiksvoorwerp

Koffiedrab is veel breder inzetbaar dan als compost, biobrandstof of groeibedje voor oesterzwammen. De Duitse start-up Kafeeform heeft een manier gevonden om koffiekopjes en schotels te maken uit het residu.

Gemixt met houtvezels en een biobased lijmstof is het servies zelfs geschikt voor de vaatwasser. De koffiekopjes hebben elk een unieke korrelige structuur, waardoor de gebruiker zijn eigen kopje kan terugvinden.

Het Britse bedrijf Re-Worked pakt het grootschaliger aan. Het bedrijf van ontwerper Adam Fairweather gebruikt koffiedik als grondstof voor meubels. Het plaatmateriaal bestaat voor 60 procent uit koffie-afval. Voorlopig zijn de meubels alleen op bestelling leverbaar. Techbedrijf Google is een van de eerste grote afnemers voor de koffiemeubels van Re-Worked.

5. Van notenschil naar duurzame verpakking

Chocoladefabrikant Ferrero beschouwt de schillen van hazelnoten niet langer als afval, maar als potentiële grondstof voor verpakkingen. De vezels hebben volgens verpakkingsproducent Stora Enzo dezelfde kwaliteiten als houtvezels. Beide partijen onderzoeken de ideale mix van houtvezel en de vezels van notenschillen voor de papierproductie.

In Australië zijn onderzoekers van de University of Sidney erin geslaagd om de schillen van macadamia-noten te verwerken tot grondstof voor 3D-geprint hout. Het team maakte de grondstof uit een mengsel van macadamia-schillen en houtzaagsel.

Met een speciale 3D-printer produceerden de onderzoekers een houtachtig plaatmateriaal. Niet alleen duurzaam en weerbestendig, maar ook mooi. Het materiaal is volgens de Australiërs geschikt voor deuren en muurplaten.

Hoofdfoto: E. Dronkert, via Flickr Creative Commons, Foto inzet: normanack, via Flick Creative Commons, Foto onderaan: kazuletokyoite, via Flickr (Creative Commons) (Cropped by DuurzaamBedrijfsleven.nl)