PLUS-ondernemer: Duurzaamheid reikt verder dan het supermarktschap

Adriaan Verheul is supermarktondernemer bij PLUS in het Zuid-Hollandse dorp Benthuizen. In 1925 startte zijn overgrootmoeder een kleine levensmiddelenwinkel in het dorp. De winkel werd doorgegeven aan zijn opa, vervolgens aan zijn vader en ten slotte elf jaar geleden aan Adriaan zelf. De winkel is nu twee keer zo groot, maar nog altijd sterk betrokken bij het lokale dorpsleven. Marlijn Simons - Somhorst is manager corporate communicatie en MVO bij PLUS. Maatschappelijk verantwoord ondernemen nog beter op de kaart zetten is haar missie. Ze is al ruim tien jaar actief op dit vlak en stond op nummer 9 van de Trouw Duurzame 100.

Hoe is het duurzame succes van PLUS te verklaren?

Verheul: “Ik denk dat we zelfs al veel langer de meest verantwoorde supermarkt van Nederland zijn, maar dat duurzaamheid toen nog in de kinderschoenen stond en het nog niet echt meetbaar was. Ik vind dat we van nature al heel duurzaam zijn, omdat we allemaal zelfstandig ondernemers zijn. We opereren allemaal in een lokale gemeenschap en zijn met name bezig met wat het beste is voor onze supermarkt en de omgeving eromheen. Ik ben continue bezig met wat ik als ondernemer kan doen zodat mensen zich meer bewust worden van wat er gaande is.”

Op welke manier ben je als supermarktondernemer betrokken bij het lokale leven?

Verheul: “Vorig jaar kwam staatssecretaris Blokhuis met het idee dat scholen kinderen meer moesten stimuleren om water te drinken. Wij hebben toen gekeken hoe we als supermarkt een bijdrage kunnen leveren op basisscholen in de omgeving door daar watertappunten neer te zetten. Ik ben toen in gesprek gegaan met de scholen uit de omgeving en samen hebben wij ervoor gezorgd dat er een watertappunt kan komen. De kinderen hebben toen aardbeien op school verkocht om een bedrag te sparen voor het realiseren van een watertappunt.”

Simons - Somhorst: “PLUS ondernemers staan midden in de maatschappij, hebben connecties en feeling met wat er speelt in een dorp of wijk. Als zelfstandig ondernemer kan je daar goed op inspelen.”

"Als supermarktondernemer sta ik midden in de maatschappij"

Verheul: “Ook in de coronacrisis zit ik niet stil. We helpen ZZP-ers door ze op contractbasis werk aan te bieden. Ook is er een horecabedrijf dat maaltijden kookt voor ons, die wij normaal gesproken zelf bereiden. Zo zijn er oneindig veel voorbeelden van hoe we in de coronacrisis voor elkaar klaarstaan en mekaar helpen. Maar ook zonder corona staan we voor elkaar klaar.”

Je zegt dat duurzaamheid niet altijd meetbaar is. Leg dat eens uit.

Verheul: “Aan de ene kant werkt PLUS heel hard om landelijk Fairtrade bananen, koffie en vrije uitloopeieren in de schappen te krijgen. Doordat we samen als coöperatie binnen PLUS werken, kunnen we veel voor elkaar krijgen en blijven we competitief in de markt. Maar in het hele MVO komt vaak minder naar buiten wat ik als lokale ondernemer in de gemeenschap doe. Ik help de lokale voedselgroep door onder meer overgebleven voedsel te doneren en we sponsoren de voetbalvereniging. Dat kun je niet meten en is daardoor niet zichtbaar, zoals je de Fairtrade afdracht wel kunt meten. Terwijl in deze tijd, waarin vergrijzing optreedt en er veel sprake is van individualisme, ook sociale initiatieven enorm belangrijk zijn.”

Lees ook: Vier supermarkten die inzetten op minder verpakkingsmateriaal

Simons - Somhorst: “Onderzoek onder ons klantenpanel laat zien dat er waardering is voor milieuvriendelijke verpakkingen, duurzamere producten en het tegengaan van voedselverspilling. Maar ook als het gaat om sociale initiatieven die in de omgeving worden opgezet. De lokale betrokkenheid krijgt ook veel waardering van klanten. Maar dat is meer een goed gevoel en daarmee heel anders dan hetgeen je onderaan de streep in de verkoop kan zien.”

Gezond eten is bij PLUS belangrijk. Hoe zorg je voor gezonde én duurzame producten?

Simons - Somhorst: “Ketenverantwoordelijkheid vinden we bij PLUS erg belangrijk. Waar mogelijk houden we ketens kort en halen we producten van dichtbij. Zo komt al het zacht fruit deze zomer uit Nederland. Dit hebben we gerealiseerd door de blauwe bes letterlijk naar Nederland te halen en door zeven telers op eigen bodem te laten verbouwen. Vorig jaar hebben we gezorgd dat al het varkensvlees afkomstig is van zeventien Nederlandse varkenshouders. We weten daardoor wie de boeren zijn van wie we het vlees kopen. We willen dit steeds beter inzichtelijk maken voor klanten zodat ze weten waar een product vandaan komt. Enerzijds zien we veel keurmerken, maar we merken ook dat de herkomst is van producten steeds transparanter wordt. Hoe beter we de keten kennen, hoe beter we in staat zijn om deze duurzamer en gezonder in te richten.”

"Al het zacht fruit is deze zomer uit Nederland afkomstig"

Verheul: “Vorig jaar hebben we de laagblijvers in het leven geroepen. Dat zijn zo’n vijftig groentesoorten, die we tegen een hele scherpe prijs verkopen. Wat we daarop inleveren op de prijs nemen wij voor onze rekening, omdat we het belangrijk vinden om bij klanten een gezond eetpatroon te stimuleren. De gemakkelijkste weg is om zoiets niet te doen, omdat het moeite kost. Maar wij doen dat juist wel.”

Is de betaalbaarheid nog altijd doorslaggevend?

Verheul: “Een deel van de mensen blijft het goedkoopste product kopen en een ander deel het lekkerste. Ik denk dat we mensen tekortdoen als we zeggen dat ze alleen maar het goedkoopste product willen kopen. Mensen houden ook van eten dat lekker is. Neem bijvoorbeeld onze stroopwafels. We hebben twaalf stuks voor 79 cent; tien stroopwafels voor 1,49 en van de lokale stroopwafelbakker verkoop ik er tien voor 2,89 euro in een pakje. Die laatste gaan verreweg het hardst. Vorig jaar kwam een andere lokale ondernemer naar me toen die zei: ik heb er tien voor 3,89. Ik dacht dit is krankzinnig, maar hij zei: probeer het maar gewoon. En wat blijkt: ook die vliegen over de toonbank. Mensen willen gewoon lekker eten.”

Simons - Somhorst: “Dat geloof ik ook. Uiteindelijk wil je een goed product. We proberen het wel voor onze klanten makkelijk te maken om lekker en gezond te eten. Dat doen we door onze huismerkproducten gezonder te maken door waar mogelijk minder suiker, zout en vet toe te voegen of bijvoorbeeld door meer groente aan maaltijdpakketten toe te voegen.”

Lees ook dit artikel: Horeca en corona: lokale leveranciers werken samen om duurzame box te leveren

Lekker en duurzaam eten gaat dus voor goedkoop?

Verheul: “Ja, dat is echt een zichtbare verandering in de maatschappij. Mensen eten liever één keer in de week een goede stroopwafel, dan dat ze elke dag een pakje opeten. Je kan vullen en je kan voeden. Je kan jezelf volproppen, maar ook kijken naar wat je nodig hebt. En dan ga je andere keuzes maken en komt de prijs in een ander daglicht te staan.”

"Een duurzaam product moet een goed verhaal hebben"

Simons - Somhorst: “Als maatschappij willen we samen richting een duurzamere toekomst. Wij nemen daarbij als supermarkt onze verantwoordelijkheid door steeds een stap te zetten. Zo wordt het winkelwagentje steeds duurzamer en blijft het betaalbaar. Neem onze banaan: Die is al tien jaar Fairtrade en sinds vorig jaar klimaatneutraal en volledig traceerbaar. Een product met een goed verhaal, lekker en betaalbaar voor iedereen."

Verheul: “Natuurlijk moet je altijd scherp blijven op de prijs, die moet goed zijn. We moeten ervoor waken dat de randvoorwaarden goed blijven, maar qua prijs komt PLUS landelijk goed uit de bus. Het is steeds belangrijker dat je een goed verhaal hebt rondom de producten die je in huis hebt. Bovendien, duurzaamheid hoeft niet altijd meer te kosten. Het is soms alleen even zoeken naar de juiste aanvliegroute.”

Foto: Adriaan Verheul en Marlijn Simons - Somhorst in de PLUS supermarkt in Benthuizen. 

Beeld: PLUS