Accu’s recyclen? ReCharge hergebruikt ze voor energie-opslag

ReCharge is een samenwerking van grondstoffenbedrijf Suez en technisch dienstverlener en energiebedrijf Engie. Vorig jaar bouwden de bedrijven het eerste opslagsysteem. De container met daarin het opslagsysteem is uitgebreid getest en wordt van Engie’s kantoor in Dordrecht naar de gemeente Rotterdam verhuisd. Daar staat de container op een plek waar elektrische voertuigen opladen, om zo het lokale elektriciteitsnetwerk te ontlasten.

Een slimme oplossing voor duurzame vraagstukken

Het opslaan van hernieuwbare energie gaat een belangrijke rol spelen in de energietransitie. Parallel aan de ontwikkelingen op het gebied van energie loopt de overgang naar een circulaire economie, waarin het hergebruik en de recycling van grondstoffen centraal staat.

'Om de energietransitie en circulaire economie tot een succes te maken moeten energie en grondstoffen samenkomen'

“De eerste verschuiving van fossiele naar duurzame brandstoffen is al zichtbaar. De volgende stap is om nu ook richting circulariteit te gaan”, zegt Raymond de Schrevel, business developer bij Suez. Tom Kraaij, business architect bij Engie sluit zich daarbij aan. “Om een succes te maken van zowel de energietransitie en de circulaire economie is het belangrijk dat energie en afval, of eigenlijk grondstoffen samenkomen.” Het ontwikkelde energie-opslagsysteem is daar een goed voorbeeld van.

Wat is Recharge?

Bijzonder aan het ReCharge-opslagsysteem is dat deze gemaakt is van afgedankte, traditionele accu’s van loodzuur. “Voorheen werden deze accu’s direct gerecycled. Maar dat is zonde omdat het overgrote deel nog inhoud heeft. Daarom leveren wij deze accu’s nu aan ReCharge, die er door Engie samengestelde batterijsystemen van laat maken”, vertelt De Schrevel.

Engie maakt van de afgedankte loodzuurbatterijen een modulair opgebouwd batterijsysteem. Een basisset is opgebouwd uit loodzuuraccu’s, een omvormer die de gelijkstroom uit de batterijen omzet naar 230 volt wisselspanning en een behuizing in de vorm van een kast om het batterijpakket heen. “Met de loodzuuraccu’s die wij landelijk inzamelen zouden per jaar 25 opslagsystemen van elk 200 batterijen gebouwd kunnen worden”, illustreert De Schrevel.

Energie-opslag energie

De opslagsystemen kunnen overschotten uit zonne- en windenergie opslaan. Dat kan interessant zijn voor bedrijven die zelf energie opwekken. Een overschot aan opgewekte energie hoeft dan niet langer terug geleverd te worden aan het net. In plaats daarvan kan de opgeslagen energie ingezet worden op momenten dat er geen zon of wind is. “Agrarische bedrijven, waarvan al veel met hernieuwbare energie bezig zijn, maar ook distributiecentra en supermarkten kunnen er baat bij hebben. Met een systeem van 800 accu’s kan een redelijke supermarkt één of twee dagen draaien”, schetst Kraaij.

'Met de ingezamelde loodzuuraccu's kunnen we per jaar 25 opslagsystemen van elk 200 batterijen bouwen'

De opslagcapaciteit kan ook worden ingezet om het elektriciteitsnet te balanceren. “De container in Rotterdam kan bijvoorbeeld een laadprobleem oplossen als er tegelijkertijd meerdere voertuigen opladen”, legt Kraaij uit. “Hoe meer laadpalen er komen, hoe meer elektriciteit verbruikt zal worden waardoor het energienet op dichtbevolkte plekken tegen zijn grenzen aan kan lopen. Een hulpbatterij ter plaatse kan een stroompiek in het elektriciteitsnet op een eenvoudige manier opvangen. Daarmee is ons opslagsysteem ook een goedkope, veilige oplossing voor de wijken en gebouwen van morgen.”

Circulair businessmodel

De energie-opslag wordt als een circulair concept verhuurd. Dat betekent dat ReCharge eigenaar blijft van de opslagsystemen en ook voor het onderhoud gedurende de servicetijd zorgt. “Een installatie gaat naar verwachting zes jaar mee”, verwacht De Schrevel. “Daarna kunnen de losse componenten van het opslagsysteem eenvoudig gedemonteerd en gescheiden worden. De loodzuuraccu’s zijn na het hergebruik volledig te recyclen.”

Behalve de opslag van duurzame energie draagt het systeem overigens ook op andere manieren bij aan het behalen van duurzaamheidsdoelstellingen. Zo kan het leiden tot een hogere score bij BREEAM- en LEED-certificaten, waarbij de duurzaamheidsprestaties van gebouwen en gebieden worden beoordeeld. “Het kunnen opslaan van zelf opgewekte energie om deze later zélf te gebruiken geeft zeker een bepaalde status op de groene ladder”, bevestigt Kraaij.

Accu’s redden van de shredder

Het gebruik van afgedankte accu’s voor energie-opslag is overigens niet nieuw. Zo worden op meer plaatsen in de wereld oude batterijen gebruikt om energieoverschotten op te slaan. Ook Engie heeft in Ridderkerk bij bedrijventerrein Nieuw Reijerwaard een zeecontainer staan waarin duurzame energie wordt opgeslagen. Bij dit project wordt echter gebruik gemaakt van gebruikte lithium-ion batterijen.

'Iedereen vergeet dat we deze traditionele accu's al jaren in de shredder gooien. Waarom zouden we ze niet een tweede leven geven?'

ReCharge richtte zich in het begin, ongeveer vier jaar geleden, ook op lithium-ion batterijen van elektrische voertuigen. De snelle groei in het aantal elektrische voertuigen op de weg en het ontbreken van een recyclingroute voor de batterijen lag hieraan ten grondslag. Met een subsidie van Rijksdienst voor Ondernemend Nederland werd een haalbaarheidsonderzoek uitgevoerd.

Loodzuurbatterijen in overvloed

Uit het onderzoek bleek echter dat het aanbod van gebruikte lithium-ion batterijen aan de afvalmarkt klein was. Dit komt doordat fabrikanten ze vaak in eigen beheer houden. Traditionele loodzuurbatterijen uit bijvoorbeeld telecomsystemen, back-up systemen en auto’s zijn er echter in overvloed. “Iedereen vergeet dat we deze traditionele accu’s al jaren in de shredder gooien. Dus waarom zouden we deze batterijen geen tweede leven geven en daarmee ook nog eens een energieoplossing bieden?”, aldus De Schrevel.

De loodzuuraccu’s hebben ook enkele voordelen ten opzichte van de lithium-ion batterijen. Zo zijn de prijzen van de batterijen een stuk lager. Daarnaast zijn de klassieke, simpele batterijen veilig en makkelijker aan elkaar te koppelen. Kraaij en De Schrevel zien veel mogelijkheden om de opslagcapaciteit te verhuren. Klanten die duurzaam ondernemen belangrijk vinden, zijn ook al nieuwsgierig naar de service. ‘Het is voor hen een mooie kans om stappen te maken op het gebied van energie en circulariteit", besluiten De Schrevel en Kraaij.

Foto: Adobe Stock (hoofd), Suez (voet)