Nederlanders bouwen eerste watertaxi op groene waterstof: “Dit is slechts het begin”

Hij ligt nu nog in de gracht in Delft. Een verdwaalde geelblauwe taxiboot die je normaal gesproken alleen in Rotterdam ziet. Aan de buitenkant zie je het niet direct, maar deze boot is uniek in zijn soort. Het is de eerste taxiboot die vaart op waterstof. Of althans, gaat varen op waterstof. Op het moment dat ik langskom wordt er nog driftig aan de boot gesleuteld.

Varen op waterstof

Trots opent Gijsbert van Marrewijk enkele panelen in de kajuit om de technische hoogstandjes van de boot te laten zien. “Het is een flinke uitdaging om alle technologie in het bestaande model van een watertaxi te stoppen”, zegt hij. “Maar we zijn al een heel eind.” Marrewijk, oud-TU Delft student en oprichter van Flying Fish is verantwoordelijk voor de elektrische aandrijflijn van de boot. “Dit is het koelsysteem”, vertelt hij wijzend op een wirwar van slangen en wijzerplaten. "Een waterstofaandrijving wordt warmer dan een batterij-elektrische accu, dus koeling is belangrijk. Water uit de Maas stroomt via deze buizen door het systeem en koelt het geheel af.”

Niet brullen, maar zoemen

Onder weer een ander paneel ligt de door Flying Fish ontworpen ‘power distribution unit’. Deze verdeelt de 750 volt over de motor, accu en het boordnet en moet zorgen dat de boot volledig veilig is. Voorin de boot is ondertussen iemand anders bezig om draden van de veiligheidssystemen onder de ‘motorkap’ te koppelen aan het dashboard in de stuurhut. Marrewijk en zijn team werken afwisselend op de boot en in de werkplaats in Delft om het systeem te testen. Eind april hoopt hij dat de watertaxi zijn eerste zeemijlen maakt. “Ik ben vooral nieuwsgierig naar het geluid dat de boot straks gaat maken”, zegt Marrewijk aan het eind van zijn rondleiding. “Ik verwacht dat de boot gaat zoemen. Niet brullen, zoals bij een dieselmotor.”

Lees ook: Fabriek in Las Vegas wil van methaanuitstoot van vuilstort waterstof maken

Tankstation voor waterstof

De missie van deze taxiboot is veel groter dan alleen een succesvolle vaart op waterstof. Het is één van de ventures van Enviu, een onderneming die duurzame innovaties uitbouwt tot rendabele businessmodellen. Enviu besloot contact op te nemen met Watertaxi Rotterdam om te verkennen hoe ze hun vloot konden verduurzamen. Enviu bracht volgens verschillende partijen bij elkaar om een waterstoftaxiboot te bouwen.

“Maar minstens zo belangrijk is het vinden van partners die kunnen zorgen voor de waterstofinfrastructuur”, vertelt Maarten Fonteijn, projectleider van Enviu, even verderop in een café. “Betaalbaar en praktisch tanken is wat ons betreft één van de grootste uitdagingen. Vooralsnog hebben we de garantie dat we de komende maanden kunnen varen op waterstof via een versimpeld tankstation. De waterstof is voor een deel groen en komt uit een demonstratieproject. Daarna moet er een permanente oplossing komen. Maar wat die oplossing wordt is nu nog onduidelijk.”

Langer en harder varen

De transitie naar een vloot op waterstof laat zich wat betreft de botenbouwers niet tegenhouden door de techniek. “In de auto-industrie zijn we langer bezig met aandrijflijnen op waterstof”, vertelt Jonas Brendelberger, een van de oprichters van Zepp.solutions. Dit bedrijf is verantwoordelijk voor het waterstof brandstofcelsysteem in de taxiboot. “Onze brandstofcelsystemen worden al gebruikt in vrachtwagens en graafmachines. Dit wordt onze eerste boot.”

Brendelberger ziet meerdere voordelen voor waterstof ten opzichte van het andere schone alternatief: batterij-elektrisch. “Eén van de grootste pluspunten is dat je een waterstoftank binnen enkele minuten vult en niet uren hoeft op te laden”, zegt Brendelberger. “Op een volle tank vaart de taxiboot negen uur achter elkaar. Daardoor kunnen waterstofboten gewoon meedoen in de bestaande dienstregeling. Dus geen gedoe met het verwisselen van accu’s of boten die stilliggen omdat ze worden opgeladen. Daarbij heeft deze waterstofboot meer vermogen. Batterij-elektrisch vaart een boot zo’n 16 kilometer per uur. Gaat ie harder, dan is de batterij zo leeg. De waterstoftaxiboot kan straks tot 25 kilometer per uur varen zonder zorgen over een lege tank.”

Lees ook: Zoon zet levenswerk overleden vader door om met Waterboxx aarde te herbebossen

Personen vervoeren over water

Eind april is de waterstoftaxiboot als het goed is volledig afgebouwd. Dan volgt een periode van meters maken en wordt onderzocht hoe de boot varend presteert. “Idealiter doet de waterstofboot vervolgens mee in de dienstregeling van Watertaxi Rotterdam”, zegt Fonteijn. “We hopen op een tijdelijke vergunning vanaf mei, dus dan kunnen de eerste passagiers – 12 personen per ritje – worden vervoerd.”

Waterstof in alle havens

Maar voor Enviu en alle andere betrokken partijen is dit nog maar het begin. Fonteijn is overtuigd van de schaalbaarheid van dit idee. “Het watertaxibedrijf is slechts één klant. Uiteindelijk moet de volledige vloot van de Rotterdamse haven emissievrij zijn, dus ook dienstboten, sleepboten en andere vaart. En de binnenvaart moet als geheel verduurzamen. Des te belangrijker is het dat de infrastructuur voor waterstof in het havengebied opgang komt. En uiteindelijk hebben we dezelfde visie voor ogen voor andere havens, in binnen- en buitenland. Met de waterstoftaxiboot die we nu bouwen laten we de potentie van de techniek zien. Maar het is slechts het begin.”