5 kansen voor Amsterdam als duurzame stad van de toekomst

1. Duurzame warmterevolutie

De gemeente Amsterdam heeft de ambitie om de stad te verduurzamen door in 2050 geen aardgas meer te gebruiken voor de verwarming van gebouwen. In de nieuwe strategie 'Naar een stad zonder Aardgas' wijzen Amsterdamse woningcorporaties dit jaar de eerste 10.000 bestaande woningen aan waarvan de gaskraan wordt dichtgedraaid. Daarnaast worden 102.000 woningen in 2020 aangesloten op warmtenetten en wil de gemeente grootschalig gebruikmaken van elektrische warmtesystemen of geothermie.

“We beginnen nu met een warmterevolutie waar elke Amsterdammer bij betrokken wordt”, zei Amsterdamse wethouder Duurzaamheid Abdeluheb Choho eerder in een persbericht. “Dit vraagt om lef bij alle partijen, en ik ben trots dat we juist in Amsterdam samen hard aan de slag gaan om bestaande buurten aardgasloos te maken. We gaan het gewoon doen.”

Voor de uitvoering van dit plan werkt het Amsterdamse stadsbestuur samen met woningcorporaties Eigen Haard, De Alliantie, Rochdale, Stadgenoot en Ymere. Ook zijn warmtebedrijven Nuon en Westpoort Warmte, netbeheerder Alliander en huurdersvereniging Amsterdam betrokken bij dit initiatief.

2. Circulaire koploper

Om de verwachte groei van bezoekers en inwoners in Amsterdam te faciliteren en tegelijkertijd de stad leefbaar te houden, ziet wethouder Choho kansen voor de circulaire economie. Uit eerder onderzoek van Circle Economy in opdracht van de gemeente Amsterdam, bleek dat er veel ecologische en economische winsten zijn te behalen uit de circulaire bouwsector.

“Amsterdam gaat de komende tien jaar 50.000 woningen bouwen en daarom zijn er veel grondstoffen en materialen nodig. Dit biedt mogelijkheden voor circulaire economie in de bouw”, zei wethouder Choho eerder in een uitzending van DuurzaamBV Radio.

Eerder riepen GroenLinks, D66 en PvdA de gemeente Amsterdam op om dit jaar nog actie te ondernemen voor de komst van een circulaire bouwhub. De partijen die de grondstoffenbank voor bouwafval voorstellen, zien voldoende kansen om waardevolle grondstoffen terug te winnen na de sloop van gebouwen.

Het is echter niet duidelijk wat de kwaliteit is van de teruggewonnen materialen. Om dit probleem het hoofd te bieden, stellen de initiatiefnemers voor om een online marktplaats voor de herbruikbare bouwmaterialen te ontwikkelen. Hiermee kunnen bouwers en architecten zelf bekijken of de bouwmaterialen geschikt zijn voor hergebruik in hun projecten.

3. Investeren in innovatie

De Amsterdamse haven is de vierde grootste haven van Europa, na Rotterdam, Antwerpen en Hamburg. Hier zijn verschillende innovaties te vinden die de stad verduurzamen. Hierin speelt Oram, de grootste ondernemersvereniging in regio Amsterdam en brancheorganisatie voor de Amsterdamse haven en industrie, een belangrijke rol.

“Onze missie is om het vestigingsklimaat in Amsterdam op korte, maar ook op lange termijn goed te houden”, zegt Kees Noorman, directeur van Oram, in een uitzending van DuurzaamBV Radio. “Op welke wijze kunnen we de stad competitief laten blijven met andere regio’s in de wereld?” Naast bereikbaarheid en de arbeidsmarkt, is duurzaamheid volgens Noorman een steeds belangrijker thema.

“We richten ons nu dus veel meer op herindustrialisatie en toegevoegde waarde van het havenindustrieel complex”, zei Noorman in de uitzending. Dat betekent volgens hem dat de haven een ander meetinstrument toepast om bedrijven toe te laten in het industrieel gebied. “Je kijkt steeds meer naar: wat voegt het bedrijf toe aan de arbeidsmarkt, wat voegt het toe aan innovatie, wat voegt het toe aan de kwaliteit van de leefomgeving?”

4. Duurzame mobiliteit

Op het gebied van duurzame mobiliteit is de gemeente Amsterdam een voorbeeld voor alle Europese steden. Zo ontving de hoofdstad in 2016 de E-Visionary Award, een prijs die wordt toegekend aan de Europese stad met de beste visie op het gebied van elektrisch vervoer. De duurzame visie op mobiliteit wordt beaamd door openbaarvervoersbedrijf GVB.

Samen met de gemeente Amsterdam streeft het GVB om in 2025 emissieloos OV aan te bieden. De gemeente Amsterdam is naar eigen zeggen de eerste grote stad die volledig overstapt op duurzaam en elektrisch openbaar vervoer. In tien jaar tijd vervangt GVB alle 200 dieselbussen door elektrische exemplaren.

“In het verleden is het maar matig gelukt om dit soort duurzame projecten van de grond te krijgen”, zei Alexandra van Huffelen, directeur van GVB, eerder in een interview met DuurzaamBedrijfsleven. Volgens de GVB-directeur laten de elektrische bussen zien hoe grootstedelijke gebieden het voortouw kunnen nemen. “De steden spelen een cruciale rol”, zegt ze.

5. Duurzame energietransitie aanjagen

Wie aan Amsterdam Arena denkt, denkt aan voetbal. Inmiddels is het imposante gebouw in Amsterdam Zuidoost veel meer dan dat. Volgens Henk van Raan, chief innovation officer bij de Amsterdam Arena, is het gebouw een incubator, kenniscentrum en katalysator voor innovaties die de stad van de toekomst vorm gaan geven.

Zo is het stadion voorzien van 4.200 zonnepanelen op het dak en voorziet het in zijn resterende elektriciteitsbehoefte met Nederlandse windenergie. Verder krijgt het stadion van bouwconcern Bam en Honeywell sensoren en slimme installaties die het energieverbruik en onderhoudskosten laag houden.

Als eerste stadion ter wereld heeft Amsterdam Arena een energiebedrijf opgericht: Amsterdam Energy Arena BV. Met een megabatterij in de parkeergarage van het stadion gaat het energiebedrijf flexibele opslagcapaciteit voor stroom verhandelen op de energiemarkt. Deze batterij bestaat uit 280 gebruikte accu’s van de elektrische Nissan Leaf en krijgt een vermogen van 4 megawatt.

“Energieopslag kan leiden tot een enorme reductie in CO2-uitstoot”, zei Van Raan eerder in een interview met DuurzaamBedrijfsleven. “Kolen- en gascentrales draaien de gehele dag om misschien een paar pieken in vraag of aanbod op te vangen. Maar stel je nu eens voor dat je die pieken kan opvangen door middel van batterijopslag: dan kunnen de kolencentrales uit. Dat wordt de kernfunctie van de batterij die we momenteel bouwen.”

Foto: Shutterstock.com