Duwbakken zijn grote laadbakken zonder motor die worden voortbewogen door duwboten. Deze bakken, van 11 bij 76 meter, zijn bedoeld om bulkgoederen zoals landbouwproducten te vervoeren. “Eigenlijk waren deze enorme onbemande bakken een wat geheimzinnige factor in de haven”, vertelt Rob Smit, manager achterland, binnenvaart en spoor bij Port of Amsterdam. “Voorheen konden we in de haven namelijk niet in één oogopslag zien waar deze bakken allemaal liggen. Daardoor was de bezettingsgraad van de verschillende ligplaatsen niet bekend bij ons. En ook de duwbak-exploitanten zelf hadden geen overzicht. In het slechtste geval moest een duwbakkapitein een tijd rondvaren op zoek naar een plek om aan te meren. Heel inefficiënt en zonde van de brandstof. Met Poseidon is dat verleden tijd.”
Bundeling van expertise
Port of Amsterdam ontwikkelde samen met een aantal duwbak-klanten en een team van software-professionals een systeem waarmee men de duwbakken nauwkeurig kan volgen. De klanten van Port of Amsterdam voorzien de duwbakken van een tracker waardoor de haven de bakken kan monitoren. Het systeem vermindert de administratieve lasten omdat het automatische opgave en facturatie van het Binnenhavengeld mogelijk maakt.
“Er was een gezamenlijke interesse naar een creatieve oplossing. Maar er was ook een sterke behoefte om die oplossing eenvoudig en werkbaar te maken”, licht Smit toe. “We zijn samen een heel intensief traject gestart om binnen een kort tijdsbestek tot een eerste prototype te komen. Als havenbedrijf hadden we er ook voor kunnen kiezen om iets nieuws te verplichten, maar je merkt dat er veel meer enthousiasme en draagvlak is als je met elkaar tot een oplossing komt met respect voor ieders positie en belangen.”
Technologisch vernuft
Een track & trace-systeem installeren klinkt eenvoudiger dan het is. Smit: “De transportwereld is een ruwe sector, letterlijk, dus de tracker moet wel tegen een stootje kunnen. Verder is er maar gelimiteerd plek in de haven, dus moeten we zo efficiënt mogelijk met de ruimte omgaan. Daarnaast heb je te maken met havengelden; de inkomsten van het verblijf van duwbakken is een belangrijke inkomstenbron, dus je wilt dat het afrekenen zo accuraat mogelijk gebeurd.” Voor de Port of Amsterdam was het verder belangrijk dat het systeem ook in andere havens inzetbaar is. De duwbakken worden namelijk niet alleen gebruikt in Amsterdam, maar vinden ook hun weg naar Rotterdam en het achterland.
Met de introductie van Poseidon is er veel meer inzicht in het gebruik van duwbakken gekomen. De beschikbare ligplaatscapaciteit is direct inzichtelijk en met behulp van de app verloopt de administratie voor het havengeld voor iedereen veel soepeler en helemaal automatisch. “Schippers kunnen nu veel gerichter naar bakken varen, waardoor brandstof bespaard wordt. En we gaan veel efficiënter om met de bestaande ruimte. Je wilt niet nodeloos palen slaan en ruimte reserveren om de duwbakkenvloot overmatig te faciliteren. Hier zit ook duurzaamheidswinst”, aldus Smit.
Lees ook: Eerste waterstoftankstation is een feit
Poseidon neemt de zee over
De pilotfase van het project is inmiddels succesvol afgerond. Per 1 juni sluiten vier van de vijf grootste gebruikers van duwbakken zich bij het systeem aan. Hierdoor is straks 60 tot 70 procent van de duwbakken voorzien van een tracker. “Verder zijn we in gesprek met meerdere havens die hun interesse hebben getoond”, vertelt Smit. Niet alleen havens, ook de binnenvaart en brancheorganisaties hebben aangegeven enthousiast te zijn. Aangezien de trackers met GPS werken is het systeem geschikt om ook elders uitgerold te worden. “Het systeem is bewust zo opgezet dat andere partijen, met andere trackers, zich gemakkelijk op het platform kunnen aansluiten.”
De haven ziet nog veel meer mogelijkheden met de trackers vertelt Smit: “Heel af en toe gebeurt het dat een duwbak losslaat waardoor een gevaarlijke situatie kan ontstaan. Met de trackers kunnen we dit soort ‘onverwachte’ bewegingen gelijk registreren, waarna er een alert verstuurd wordt. Zo kan een havendienst direct ingrijpen.”
Smit denkt ook aan een meer logistieke toepassing, zoals ’s werelds grootste taxiplatform ook gebruikt. “Op basis van de locatie van duwbakken kunnen we straks ook de duwboot die het dichtst in de buurt ligt een seintje geven. Door de duwboot in te zetten met de kortste vaarroute, gaan we zo efficiënt mogelijk om met brandstof.”
Duurzaamheidsstrategie Port of Amsterdam
Port of Amsterdam is al langer bezig met het verduurzamen van de haven, waarbij het doel is om stap voor stap emissievrij te worden. “We verschuiven steeds meer van fossiele brandstoffen, naar duurzame alternatieven zoals zonne- en windenergie en natuurlijk waterstof”, vertelt Smit. “In 2030 moet de haven volledig steenkoolvrij zijn. Ook helpen we binnenvaart-ondernemers die hybride of elektrisch willen gaan varen over te stappen. We zijn druk bezig om hiervoor laadstations te ontwikkelen.” De haven zet ook steeds meer in op circulair, waarbij het een hotspot wil zijn van verschillende reststromen uit de stad en regio.
Lees ook: hoe een haven de circulaire economie versnelt
De volgende innovatie
Port of Amsterdam is momenteel ook bezig met een efficiëntieslag op het spoor. “Samen met ProRail zijn we onze sporen aan het voorzien van sensoren en slimme camera’s. Hierdoor hebben we goederentreinen beter in beeld en kunnen we het havengebied beter benutten”, vertelt Smit. “Vroeger werden knelpunten in de infrastructuur opgelost door simpelweg meer spoor aan te leggen, met al het materiaalverbruik en aanlegkosten van dien. Met slimme technologieën kan de infrastructuur veel beter benut worden, waardoor er ook minder spoor aangelegd hoeft te worden. Wij stimuleren sowieso vervoer over water en spoor ten opzichte van over de weg. De vervoersprestatie per ton kilometer is bij vervoer over water en spoor veel beter en dus zuiniger dan over de weg. Dit soort ontwikkelingen dragen allemaal bij aan het doel van een duurzame slimme haven”, besluit Smit.
Beeld: Port of Amsterdam
schrijf je in voor de nieuwsbrief
Wil jij iedere ochtend rond 7 uur het laatste nieuws over duurzaamheid ontvangen? Dat kan!
Schrijf je nu in
