DSM versnelt de overgang naar een circulaire economie: ‘Heb het lef om ambitieuze doelen te stellen’

Aan het woord is Helen Mets, Executive Vice President Materials bij DSM. Het grootste gedeelte van haar loopbaan bracht zij door in de ´wereld van materialen´. Voordat ze in 2017 bij DSM aan de slag ging bekleedde ze diverse leiderschapsposities bij Avery Dennison. Een drive om impact te maken heeft de topvrouw altijd gehad. Maar in haar rol bij DSM, waar ze afgelopen maart Dimitri de Vreeze (nu co-CEO van DSM) opvolgde, is de impact breder door de purpose-led, performance-driven strategie van het bedrijf. Alles wat Mets realiseert is niet alleen op resultaat gericht; het draagt ook bij aan het oplossen van de wereldwijde uitdagingen waar de maatschappij voor staat.

Eindige grondstoffen

Steeds meer mensen beseffen volgens Mets dat de huidige manier van consumeren niet langer houdbaar is. “Samen verbruiken we jaarlijks meer grondstoffen dan de aarde in een jaar opnieuw kan genereren. Dat moet worden doorbroken door het gat tussen hetgeen dat we jaarlijks verbruiken en hetgeen dat de aarde opnieuw kan genereren kleiner te maken.” Een complexe opgave want door een groeiende wereldbevolking en stijging van het besteedbare inkomen wordt de vraag naar producten alleen maar groter. De oplossing volgens Mets: meer bewustzijn onder consumenten creëren en producten circulair ontwerpen. 

“Als een bedrijf dat oplossingen ontwikkelt voor materialen spelen we een belangrijke rol in de transitie naar een circulaire economie”, stelt Mets. “Wij hebben bijvoorbeeld oplossingen voor het vraagstuk van wegwerpplastic en we maken coatingharsen die de levensduur van producten verlengen.” Bij het herontwerpen van producten komt de innovatiekracht van DSM om de hoek kijken. Een favoriet voorbeeld van Mets is Niaga® (anagram van again). Met de Niaga-technologie kunnen volledig recyclebare tapijten en matrassen gemaakt worden. Doordat deze producten - in tegenstelling tot traditionele producten – slechts uit één materiaal bestaan, kunnen zij aan het einde van hun levensduur eenvoudig gerecycled worden. De innovatie is al een succesverhaal in de tapijtindustrie.

Tekst loopt door onder kader.

Wat is een circulaire economie?

Een circulaire economie is een economisch systeem van gesloten kringlopen. Het waardeverlies van grondstoffen, onderdelen en producten wordt in de cyclus geminimaliseerd. Het doel is juist om in elke schakel van de keten waarde toe te voegen. Afval bestaat niet en grondstoffen worden steeds opnieuw gebruikt. Om de uitputting van grondstoffen te voorkomen worden fossiele grondstoffen zoveel mogelijk door hernieuwbare grondstoffen vervangen en ook de energievoorziening komt uit hernieuwbare bronnen. Nederland heeft als doel om in 2050 circulair te zijn.

Circulair en dubbele groeicijfers

“De impact van Niaga® is enorm als je je bedenkt dat tapijt overal in de wereld in huizen, kantoren en auto’s wordt gebruikt. Jaarlijks belandt er 4,5 miljard vierkante kilometer aan tapijt op de stort. Een tapijt dat met de Niaga-technologie is gemaakt kan dat oplossen. Het tapijt heeft dezelfde kwaliteiten als een ‘gewoon’ tapijt, maar kan aan het einde van zijn levensduur gegranuleerd worden om er vervolgens een nieuw tapijt van te maken.”

Een voorwaarde van een succescase is dat het niet alleen duurzame winst oplevert, maar ook financieel rendeert. Volgens Mets is dat met Niaga het geval. “We zien dat bedrijven die als eerste bereid zijn om over te stappen en in de technologie te investeren, hun marktaandeel vergroten. Ze groeien met dubbele cijfers. Daarmee groeien zij harder dan de markt.”

Ketensamenwerking

Toch is het voor geen enkel bedrijf eenvoudig om te veranderen, geeft Mets toe. “Als er al zoveel is geïnvesteerd in infrastructuur, assets en businessmodellen, dan vergt verandering meer dan alleen een andere mindset. Het kost ook veel geld. Het is een dilemma waar veel bedrijven tegenaanlopen: hoe bescherm je wat je hebt opgebouwd en neem je tegelijkertijd een stap in het onbekende?” De purpose-led, performance-driven strategie en innovatiecapaciteiten van DSM stellen het bedrijf in staat om een voortrekkersrol te nemen en de overgang naar een circulaire economie aan te jagen. “Uiteraard moeten en willen wij dit samen met onze klanten en ketenpartners doen. Maar als er partijen zijn die niet mee willen, dan voelen wij alsnog de verantwoordelijkheid om zelf wel deze stap te nemen.”

Ambitieuze doelstellingen

De duurzame ambities van DSM Resins & Functional Materials zijn vastgelegd in doelstellingen waaraan serieuze targets hangen. Zo moet de CO2-voetafdruk van de gemaakte producten omlaag. Ruwe grondstoffen zijn goed voor 90 procent van de voetafdruk. Door meer biobased en gerecyclede grondstoffen toe te passen moeten de indirecte emissies worden teruggedrongen. Er wordt ingezet op 28 procent lagere CO2-uitstoot in 2030 ten opzichte van 2016, en 30 procent hoger gebruik van biobased en gerecyclede grondstoffen in coatingharsen.

Die doelstelling is erg ambitieus, benadrukt Mets. “Het is een harde doelstelling die veel bedrijven zichzelf niet eens durven te stellen. Op dit moment is slechts 8.6 procent van de wereld circulair. Om dit naar 30 procent op te schalen vraagt om een enorme verandering. “We hebben er vertrouwen in dat wij deze doelstelling halen, maar wij hebben ook nog niet alle antwoorden. Een grote uitdaging is dat er op dit moment nog niet genoeg biobased grondstoffen zijn waarvan de kwaliteit hoog genoeg is om fossiele grondstoffen mee te vervangen.”

Plantaardige alternatieven

In een circulaire economie passen ook geen Zeer Zorgwekkende Stoffen (ZZS) die nu nog wel in producten zoals verf en coatings verwerkt zijn. “Wij zullen vanaf 2025 niet langer producten verkopen waarin ZZS zitten. Deze stoffen gaan we in de komende jaren waar mogelijk met plantaardige producten vervangen. En als dat niet lukt, dan gaat het product uit ons portfolio”, verkondigt Mets. De eerste stappen richting een schoner portfolio werden overigens al vijf jaar geleden gezet met de lancering van Decovery® – plantaardige harsen die als bindmiddel voor verf worden gebruikt.

Dat de omschakeling naar een duurzamere verfindustrie niet eenvoudig is, bleek destijds uit de eerste reacties. “We kregen te horen dat er geen vraag was naar plantaardige verf en dat niemand het zou kopen. Het ging toen nog niet eens om de prijs. Het was een hele opgave om partners te vinden die het product wilden testen en het met ons naar de markt wilden brengen. We hebben risico’s moeten nemen, maar uiteindelijk zien nu meer mensen in dat we plantaardige verf zonder ZZS nodig hebben.”

Een andere industrie die radicaal is verduurzaamd is de Chinese containerscheepvaart. Daar kreeg het Waterborne China Platform, een initiatief van DSM en andere partijen in coatings, het voor elkaar om een hele industrie van solvent-gebaseerde coatings naar water-gebaseerde coatings over te laten stappen. Een duurzame poedercoating, die normaal voor metaal wordt gebruikt maar nu ook op hout kan worden toegepast, moet hetzelfde teweegbrengen in de houtindustrie.

Leiderschap, samenwerking en data

Het is nu ruim een jaar geleden dat DSM Resins & Functional Materials zijn duurzaamheidsdoelstellingen lanceerde, maar Mets ziet dat er al vooruitgang wordt geboekt. Op sommige gebieden zelfs sneller dan verwacht. “Dat wil niet zeggen dat het eenvoudig is”, benadrukt Mets. “Een belangrijke ontwikkeling is dat er dashboards zijn die laten zien waar we met onze duurzaamheidsdoelstellingen staan. Deze dasboards zijn in de hele organisatie uitgerold. De transparantie geeft vertrouwen en stelt onze verkopers in staat om een open discussie met onze klanten te voeren.”

Data biedt daarmee volgens Mets een sleutel tot duurzame vooruitgang. Gekoppeld met leiderschap en ketensamenwerking moet het de weg vrijmaken naar een circulaire en biobased economie. Een tip die Mets nog wil meegeven aan andere bedrijven in transitie: “Heb het lef om targets te stellen die ambitieus zijn en waarin je het vertrouwen hebt dat je ze kan halen. Dit hoeft niet 100 procent te zijn, maar in ieder geval genoeg om achter je doelstellingen te staan. Als je de moed hebt om dit te doen en daarmee naar buiten te treden, dan vind je de juiste partijen om mee samen te werken en kan je grote stappen zetten.”

Beeld: DSM, Adobe Stock