Wie dacht dat muziek en het klimaat niets met elkaar te maken hebben, zal verrast zijn met een recent werk gemaakt door de Japanse academicus Hiroto Nagai. Nagai, een milieuwetenschapper aan de Rissho-universiteit in Tokyo, heeft klimaatdata gebruikt om een muzikale compositie te maken. Naar eigen zeggen, een primeur.
Sonificatie
Het stuk draagt de titel String Quartet No. 1, ‘Polar Energy Budget’, en is bedoeld om te laten zien hoe de Noord- en Zuidpool het klimaat beïnvloeden. Nagai gebruikte satellietdata van de periode tussen 1982 en 2022. De satellieten maten onder meer neerslag, oppervlaktetemperatuur en wolkendikte in gebieden nabij Groenland, Noorwegen en Antarctica. De data zette hij eerst om naar geluid, met een methode genaamd sonificatie. Als je datapunten (reeksen van bijvoorbeeld getallen) omzet naar een grafiek, dan wordt dat datavisualisatie genoemd. Sonificatie is daar de geluidsvariant van. De techniek wordt gebruikt om bepaalde trends of afwijkingen in metingen waar te nemen via het gehoor. Een bekend voorbeeld is de Geigerteller; een detector van radioactieve straling die een klikkend geluid produceert.
Geschikt voor strijkkwartet
Volgens Nagai zijn er al meerdere pogingen gedaan om bewustzijn voor klimaatverandering te creëren door klimaatdata om te zetten naar geluid. Maar hij wilde een stap verder gaan en er een heus muzikaal werk van maken. Dat deed hij door de geluidsgolven handmatig om te zetten naar muzieknoten, een proces wat hij zelf ‘musificatie’ noemt. Hij bouwde de gesonificeerde data zo om dat ze gespeeld kunnen worden door twee violen, een altviool en een cello; de gebruikelijke samenstelling van een strijkkwartet. Daarbij was wel kennis van muzikale theorie voor nodig, want om er een speelbaar geheel van te maken moest Nagai zowel ritmische als melodische aanpassingen maken.
Live-optreden
Nagai heeft zijn proces uiteengezet in een wetenschappelijk artikel dat recent verscheen. Maar een uitvoering van zijn werk vond al eerder plaats, in 2023. Het werd uitgevoerd door een professioneel Japans strijkkwartet. Als je nog niet genoeg geschrokken bent door klimaatverandering, gebeurt dat misschien wel door deze compositie.
Luister hieronder naar de opname:
schrijf je in voor de nieuwsbrief
Wil jij iedere ochtend rond 7 uur het laatste nieuws over duurzaamheid ontvangen? Dat kan!
Schrijf je nu in
