Dat het niet goed gaat met de bij, is inmiddels wel duidelijk. Veel soorten zitten op de rand van uitsterven, concludeerde de Europese Commissie vorig jaar. Een mix van intensieve landbouw, schadelijke pesticiden, stedenbouw en klimaatverandering maakt dat bijen het moeilijk hebben.
Bestuivers
Dat is slecht nieuws, want bijen vervullen een belangrijke rol als bestuivers. Ze bestuiven voedselgewassen, waardoor ze vruchten kunnen dragen. Zonder bijen zouden er veel minder fruitsoorten, groenten, zaden en noten zijn. Van de wilde planten is 85 procent afhankelijk van bestuivers. De kleine dieren leveren dus een grote bijdrage aan de biodiversiteit van bloemen, planten en dieren.
Data verzamelen
Wetenschappers aangesloten bij diverse Europese onderzoeksprojecten schieten de bijen te hulp en komen met innovatieve oplossingen om de bijensterfte tegen te gaan. Eén zo’n idee is een monitoringssysteem dat in een bijenkast kan worden geplaatst. Het systeem bestaat uit verschillende sensoren die data verzamelen over de bijen. Zo is gewicht een goede indicator om te voorspellen of een kolonie de winter zal overleven, zegt Dirk De Graaf. Hij is hoogleraar biomedische fysiologie en insectenfysiologie en betrokken bij het Europese onderzoek. “Met behulp van onze technologie kunnen we nu kolonies identificeren waarbij moet worden ingegrepen. Dit wordt vervolgens via op maat gemaakte waarschuwingen met specifieke instructies aan de imkers gecommuniceerd”, zegt hij tegen de Vlaamse site Vilt.
Verwarming
Een ander Europees onderzoeksteam plaatst ook sensoren, maar deze zijn vooral bedoeld om de temperaturen in de bijenkorf te meten. Indien nodig, kunnen de sensoren ook dienen als verwarming. Als de temperatuur in een bijenkorf onder de 10 graden Celsius komt, raken de bijen in een coma en kunnen ze overlijden. Daarom clusteren de bijen in koude perioden in de korf samen om warm te blijven. De hoop is dat door de bijenkorf te verwarmen, de overlevingskans van de dieren wordt vergroot.
De eerste experimenten met de verwarming zijn positief. Door de temperatuurstijging passen de bijen zelfs hun eigen warmteproductie aan, zo blijkt. Dat zorgt voor de nodige energiebesparing.
Robotbij
Een andere opmerkelijk onderzoek staat in het teken van robotbijen. Wanneer een bij voedsel vindt, voert deze een bepaalde dans uit voor zijn soortgenoten. Deze bijendans vertelt waar de voedselbron zich bevindt en wat de afstand is. Een onderzoeksteam aan de Duitse Freie Universität Berlin ontwikkelde een dansende robotbij. Het doel is dat de robot bijenkolonies de weg kan wijzen naar veilige voedselvoorraden en weg van gebieden met gewasbeschermingsmiddelen of ziekten.
Ook opmerkelijk:
schrijf je in voor de nieuwsbrief
Wil jij iedere ochtend rond 7 uur het laatste nieuws over duurzaamheid ontvangen? Dat kan!
Schrijf je nu in