Twintig is ze pas, maar sinds ze op haar zeventiende op het gymnasium een profielwerkstuk maakte over waterschaarste, doet Van Oenen onderzoek naar de natuurlijke oplossingen voor watertekorten. “Die technieken hebben miljarden jaren aan evolutie overleefd, zijn supergoed en effectief en in harmonie met hun omgeving”, zegt ze.
Zoutminnende algen
Haar technologische innovatie heet Algaenius. Die werkt met zogeheten halofiele algen. Dat zijn zoutminnende zeewater-algen die 70 tot 90 procent van het zout uit water halen. Hoe warmer het is, hoe hoger het percentage. Naar het gebruik ervan bij het ontzilten van zout water is al vaker onderzoek gedaan. De technologie is bewezen, maar wordt nog niet in de praktijk toegepast. Van Oenen zoekt nog een medeoprichter om samen een bedrijf te starten dat grote installaties gaat bouwen. Daarin kunnen de algen op grote schaal water op een natuurlijke manier ontzilten. Hoe dat eruit ziet in de praktijk? “Het zal lijken op de grote bassins bij rioolzuiveringsinstallaties van waterschappen”, zegt ze.
Vicieuze cirkel doorbreken
De meeste landen in Azië, Afrika en het Midden-Oosten gebruiken omgekeerde osmose om water te ontzilten. Deze techniek is niet zo efficiënt. Uit vier liter zeewater maken die waterfabrieken ongeveer een liter schoon water, waar met allerlei toevoegingen drinkwater van wordt gemaakt. Bovendien kost de membraantechniek veel energie en stoot het relatief veel CO2 uit. “Ik vond het altijd zo bijzonder als je kijkt hoe dat werkt. Dat soort technologieën zorgen ervoor dat we in een soort vicieuze cirkel komen”, zegt Van Oenen. “Er is teveel CO2 in de lucht. Daardoor warmt het klimaat op, hebben we meer droogte en dus watertekort, en dat lossen we weer op met technologieën die meer CO2 uitstoten. Eigenlijk moet je dus iets bedenken om die cyclus te doorbreken. Iets dat die laatste stap stopt. Dus niet alleen klimaatadaptatie, maar ook klimaatmitigatie. Deze algen nemen juist CO2 op en stoten zuurstof uit. Dat is dus eigenlijk een vorm van carbon capture.”
Watertekort steeds groter
Watertekorten vormen wereldwijd een groeiend probleem. Ook in Nederland, waar je dat niet zou verwachten. Het RIVM waarschuwde dat Nederland in 2030 met structurele drinkwatertekorten te maken krijgt. Dezelfde waarschuwingen komen inmiddels van de inspectie Leefomgeving en Transport (ILT), de Vereniging van Waterbedrijven (VEWIN) en de Raad voor de Leefomgeving en Infrastructuur (Rli). In de rest van de wereld is het nu al alarmfase één. Zo waarschuwde de VN begin dit jaar dat in 2025 ruim 1,8 miljard mensen zullen lijden onder enorme watertekorten. Klimaatverandering zal dat probleem verder vergroten.
Brak water voor industrie en landbouw
Het water dat de halofiele algen maken is geen schoon drinkwater, benadrukt Van Oenen. “Het is brak water dat te gebruiken is door de industrie en de landbouw, al kunnen niet alle gewassen tegen het zilte water. Als je deze technologie vergelijkt met membraantechnologie is het een stuk minder ingewikkeld. De technologie kost ook minder energie en stoot minder CO2 uit. Dat maakt het duurzaam. Voor Europese landen als Italië, Spanje en Griekenland is het op de korte termijn het meest interessant. Daar zie je nu al grote watertekorten ontstaan.”
Kijk op deze video hoe de techniek van Algaenius werkt:
Internationale prijzen
Voor een twintigjarige heeft de studente uit Losser al behoorlijk wat prijzen gewonnen met haar uitvinding. Soms met haar medestudenten en haar team. Ze won onder meer diverse internationale prijzen zoals de United Nations Gamechanger Challenge (New York, 2023), de Wetskills Water Challenge (New York, 2023), de Young Lady Business Academy, (editie 2023) de duurzaamheidsolympiade van INESPO (Utrecht, 2022) en de Dutch Junior Water Prize (Stockholm, 2022). In de media wordt ze al een jonge Boyan Slat (die overigens zelf pas 30 is) genoemd. In plaats van het plasticprobleem pakt zij het probleem van waterschaarste aan.
Bijkomende voordelen
De ontziltingtechnologie met algen heeft ook andere voordelen ten opzichte van omgekeerde osmose. Het geconcentreerde zoute water dat ontziltingsinstallaties overhouden – brijn – wordt vaak gedumpt en is schadelijk voor het milieu en het ecosysteem in de zee. Bij de technologie met algen nemen de algen het zout op. Die vormen daarmee biomassa dat gebruikt kan worden in biobrandstoffen en voor voedingssupplementen. “Dat is voor mij het innovatieve hieraan”, zegt Van Oenen.
Lees ook:
schrijf je in voor de nieuwsbrief
Wil jij iedere ochtend rond 7 uur het laatste nieuws over duurzaamheid ontvangen? Dat kan!
Schrijf je nu in
