Jaarlijks komt er zo’n twee miljard vierkante meter aan leer op de markt. Om dat te produceren heb je heel veel koeien nodig. Die koeien nemen niet alleen veel land in gebruik, ze hebben ook water en voedsel nodig en stoten bovendien veel methaan uit, een groot probleem in de veehouderij. Daarnaast zijn er veel chemicaliën nodig om van de koeienhuiden leer te maken.
De productie van leer is dus geen schone industrie. Dat móet ander kunnen, dachten de drie oprichters van Qorium. Rutger Ploem en Stef Kranendijk stapten naar Mark Post, oprichter van kweekvleesfabrikant Mosa Meat. “Na het lezen van zijn persbericht over de eerste kweekhamburger dachten we: als Mark spieren en vet kan kweken, kan hij vast ook collageen kweken”, zegt Kranendijk. “Bij vlees gaat het om de textuur en smaak, dus we hoopten dat het kweken van collageen makkelijker zou zijn”. De drie oprichters hebben een proof of concept gemaakt waarbij ze een stuk leer kweekten ter grootte van een twee euromunt. “Nu ligt de grootste uitdaging bij het opschalen, want uiteindelijk willen we een echt duurzame versie van leer op de markt brengen.”
Een paar cellen zorgen voor honderdduizend vierkante meter leer
Voor het kweken van leer heb je slechts een paar cellen van een echte koeienhuid nodig. “Van die paar cellen kunnen we wel honderdduizend vierkante meter leer kweken”, legt Kranendijk uit. Per kilo is er voor kweekleer 99 procent minder water nodig, 66 procent minder energie en 36 procent minder chemicaliën. “En bovenal: er komt geen methaan vrij bij het kweken van leer.” Het kweken van een stuk leer kost zo’n drie tot vier weken en er is weinig ruimte voor nodig. De techniek om leer op verschillende diktes te kweken is er. “We hebben binnenkort engineers nodig waarmee we op grotere schaal onze techniek kunnen toepassen.”
Qorium kan op veel belangstelling rekenen van potentiële afnemers – van modemerken tot autofabrikanten. “We krijgen veel positieve geluiden van modemerken zoals Hermes, Louis Vuitton, Nike en Ecco. Maar ook meerdere spelers in de auto-industrie zoals Audi tonen belangstelling. Het zou ons niet verbazen als ook Elon Musk zijn handen zal willen leggen op dit echt duurzame kweekleer voor Tesla. Voor bedrijven die wél leer willen gebruiken voor hun producten maar ook duurzaamheid belangrijk vinden is dit een ideale optie.”
Leer van paddenstoelen
Doordat de leerindustrie zo vervuilend is komen er steeds meer alternatieven voor leer. Zo ontwikkelden wetenschappers van het Finse VTT plantaardig leer van paddenstoelen. Ze gebruiken mycelium – het netwerk van schimmeldraden voor het groeien van leer. De wetenschappers onthulden het proces voor het eerst in 2019 maar bleven haken bij het opschalen van de techniek. De schimmeldraden groeien namelijk alleen op een vlakke ondergrond. Nu hebben de onderzoekers een nieuwe techniek bedacht met vloeibare fermentatie, waardoor ze veel meer schimmeldraden kunnen laten groeien. Hiermee kunnen ze plantaardig kweekleer op grote schaal produceren voor schoenen, accessoires en kleding.
Wat is het verschil tussen kweekleer en paddenstoelenleer?
“Ons kweekleer heeft dezelfde sterkte en flexibiliteit als echt leer, want dat is het”, legt Kranendijk uit. Hij juicht plantaardige alternatieven voor leer toe, maar merkt op dat ze niet dezelfde eigenschappen hebben als echt leer. “Plantaardig leer is vaak niet zo sterk en flexibel als traditioneel leer.” Dat hoeft volgens hem geen probleem te zijn. “Modemerk Hermes heeft een tas gemaakt van plantaardig leer en het ziet er fantastisch uit. Maar het is opvallend dat de hendel gemaakt is van echt kalfsleer. Dat geeft aan dat plantaardig leer niet dezelfde sterkte en flexibiliteit heeft als echt leer, iets wat Qorium wel verschaft.”
Voor alle bedrijven die echt leer willen gebruiken zonder de enorme negatieve impact op het milieu, kan Qorium een uitkomst bieden. Over twee jaar willen ze beginnen met de bouw van een fabriek om op grotere schaal leer te kweken.
Meer weten over duurzame ontwikkelingen? Schrijf je in voor onze nieuwsbrief.
schrijf je in voor de nieuwsbrief
Wil jij iedere ochtend rond 7 uur het laatste nieuws over duurzaamheid ontvangen? Dat kan!
Schrijf je nu in
