In het kersverse rapport Technological Tipping Points and Societal Impact bekijkt het World Economic Forum 21 technologische ontwikkelingen waarvan ICT-deskundigen en ondernemers aangeven dat deze binnen nu en tien jaar een vooraanstaande rol gaan spelen in de economie, de politiek, de gezondheidszorg, mobiliteit en het dagelijks leven. Daarvoor werd een groep van 800 personen ondervraagd.
Een aantal technologische ontwikkelingen is samen te vatten in bredere ontwikkelingen. We benoemen de zes belangrijkste ICT-ontwikkelingen, door het WEF 'megatrends' genoemd, en bekijken de mogelijke positieve en negatieve gevolgen.
1. Internet tot in uw kleding
Wellicht de belangrijkste ontwikkeling is het nog laagdrempeliger maken van internet door middel van technologieën als wearables, zoals smartwatches en 'slimme' brillen. Maar ook allerdaagse zaken worden met internet verbonden, zoals kleding. En in 2023 wordt door de ondervraagden een implanteerbare mobiele telefoon verwacht.
Direct daar aan verbonden is de opkomst van de digitale representatie van mensen die online actief zijn omdat steeds meer relaties via internet worden gelegd. Ook hier worden omvangrijke verschuivingen verwacht.
2. Overal computers en oneindige opslag
Computers worden steeds kleiner, sneller, energie-efficiënter en goedkoper. Deze trend is al veel langer gaande, maar mede door de komst van draadloze communicatie en de oprukkende smartphone zullen de komende jaren steeds meer mensen uit minder welvarende landen toegang krijgen tot markten, maar ook tot kennis, gezondheidszorg en overheidsdiensten.
Beperkte opslagmogelijkheden horen volgens de ICT-visionairs over enkele jaren ook tot het verleden. Via cloudopslagdiensten kunnen internetgebruikers, maar ook bedrijven, profiteren van vrijwel oneidige opslagcapaciteiten via, al dan niet gratis, diensten. En dankzij steeds groenere datacenters en cloud computing kan uiteindelijk ook nog energie bespaard worden.
[image]
3. Het internet-der-dingen
Het WEF-rapport noemt 2022 als het jaartal dat er 1 biljoen sensoren verbonden zijn aan internet. Dit aantal lijkt wellicht overdreven, maar aan de infrastructuur voor zogenaamde internet-of-things-toepassingen wordt al hard gewerkt. Bovendien is de impact nu al te zien in bijvoorbeeld de logistiek, de energiesector en de mobiliteit.
De komende jaren zullen nog twee domeinen te maken krijgen met IoT-toepassingen: ons eigen huis wordt dankzij tal van sensoren steeds slimmer en, op macroschaal, gaan smart cities voor een groot deel draaien op basis van data van sensoren. In 2025 verwachten de ondervraagden dan ook de eerste grote stad waarin geen verkeerslicht meer is te vinden in de straten.
4. Kunstmatige intelligentie, robotica en bergen aan data
'Big data' mag gerust een buzz-woord genoemd worden, maar een ding is zeker: de alsmaar digitaliserende samenleving zal de enorme hoeveelheid data alleen maar laten groeien. En op basis van deze bergen aan data zullen, dankzij geavanceerde dataminingsoftware, steeds vaker door bedrijven en overheden beslissingen worden genomen.
Kunstmatige intelligentie wordt in dat besluitvormingsproces steeds belangrijker, omdat data - bijvoorbeeld die van luchtverontreiniging - anders te complex wordt. Een ander veld waarin AI onmisbaar is, is die van zelfrijdende auto's, een ontwikkeling die volgens het WEF-onderzoek rond 2026 gemeengoed zal worden.
Nauw verbonden met de steeds betere AI is de opmars van de robot. De verwachtingen over in welke mate robots arbeidsplaatsen zullen verdringen lopen ver uiteen, maar nu steeds meer vervelende klussen geautomatiseerd worden durven ICT-deskundigen de voorspelling aan dat rond 2021 de eerste robotische apotheekassistente aan het werk zal gaan.
5. Gedeeld vertrouwen, virtuele valuta en de deeleconomie
Internet maakt nieuwe economische modellen mogelijk. De deeleconomie is nu al tastbaar: bedrijven als Uber, Airbnb en Snappcar, bijvoorbeeld via het mechanisme van crowdfunding, groeien als kool. Een meerderheid denkt dat rond 2025 er meer autoritjes worden gemaakt via deelplatformen dan dat er particuliere autoritten plaatsvinden. En deze ontwikkelingen hebben een gunstige invloed op bijvoorbeeld het milieu.
Ook de financiële markten worden door de komst van zogeheten fintechs, die slim inspelen op niches, op de kop gezet. Een fundamentele verschuiving is de komst van de zogeheten blockchain. Dit mechanisme, een publiek grootboek, maakt het mogelijk om via een gedeeld vertrouwen allerhande transacties af te handelen en vast te leggen. Bitcoin maakt er al dankbaar gebruik van.
6. De impact van 3D-printing
Niet alleen kunnen 3D-printers met steeds meer materialen overweg, ze worden ook nog eens steeds sneller. De voorspellingen die het WEF noemt zijn niet gering: in 2024 wordt de eerste lever getransplanteerd die uit een 3D-printer is gerold en een jaar later wordt 5 procent van de consumentengoederen ook in drie dimensies geprint. Ook de eerste auto die vrijwel geheel is opgebouwd uit onderdelen van een 3D-printer, zal niet lang meer op zich wachten.
De impact van 3D-printers op de economie is dan ook groot: het kan zorgen voor verlies aan banen in bepaalde sectoren en er bestaat het gevaar op meer afval afkomstig uit 3D-printers. Voordelen zijn er echter ook volop: er zal een democratiseringsslag volgen in het produceren en ontwerpen van goederen, en sommige bedrijven moeten beter gaan inspelen op de wensen van de consument.
Bron: WEF | Foto top: S zillayali, via Wikipedia, Creative Commons (Cropped by DuurzaamBedrijfsleven), foto midden: wilgengebroed, via Wikipedia, Creative Commons (Cropped by DuurzaamBedrijfsleven)
schrijf je in voor de nieuwsbrief
Wil jij iedere ochtend rond 7 uur het laatste nieuws over duurzaamheid ontvangen? Dat kan!
Schrijf je nu in
