Waarom het met het drinkwater wél goed kan komen

Veel problemen en crises die nu om een oplossing schreeuwen, zagen we aankomen. Angstige en cynische leiders kozen te lang voor het spelletje vooruitschuiven, vaak meer behept met behoud van de eigen positie dan met het algemeen belang. Bij aanhoudende vragen in live-interviews, tien jaar geleden al, met ceo’s en ministers over de vergrijzing, de dreigende tekorten in de zorg, het onderwijs en de technische sector, merkte ik totale desinteresse op bij veel verantwoordelijke bestuurders. Ze vonden het niet sexy en prikkelend, spraken liever over vage innovaties en schimmige luchtballonnetjes. Natuurlijk wel belangrijk, die toekomstverwachtingen, maar niet urgent en daardoor uit het gezichtsveld.

Nu de Vereniging van Waterbedrijven Vewin een grote waarschuwing afgeeft, is het tijd om meteen actie te ondernemen. Vewin-voorzitter Peter van der Velden zei in het FD dat waterbedrijven ‘zonder extra maatregelen niet kunnen garanderen dat er op tijd goed drinkwater beschikbaar is voor de ruim 900.000 nieuwe woningen die het kabinet tot en met 2030 wil bouwen.’ In de wetenschap dat Nederland de komende twintig jaar met tenminste anderhalf miljoen inwoners groeit, is inzetten op bewust en zuinig gebruik van drinkwater natuurlijk niet voldoende. Werk aan de winkel voor politici die verder dan de volgende verkiezingen kunnen kijken en voor slagvaardige bestuurders die nu al duidelijke keuzes moeten maken. Drinkwaterbedrijven vragen daarom aan de overheid plannen te maken en tot actie over te gaan, schrijft de Volkskrant. ‘Ze willen nieuwe reservoirs kunnen aanboren en inzetten op alternatieve bronnen, zoals ontzilting van brak of zout water.’

Hét voorbeeld van een slagvaardige leidinggevende die je in deze tijd nodig hebt leek Mark Carney, de voormalige president van de Britse en Canadese Centrale Bank. Hij leidt de Gfanz, de Glasgow Financial Alliance for Net Zero. Volgens Bloomberg is Gfanz ‘the finance industry’s biggest coalition on climate action.’ Een coalitie die grote woorden niet schuwt. Een paar maanden geleden nog, ‘the group said it was time for financial institutions to make good on their commitments to eliminate carbon emissions from their portfolio’s in line with the timetable scientists say is required to cap the rise in global temperature at 1.5 C.’ Op de klimaattop in Glasgow afgelopen jaar gaf Carney al aan dat de enorme ambities van Gfanz ook in daden zouden worden omgezet, omdat er bedrijven met heel veel geld achter de coalitie stonden. Genoeg ‘to finance the clean-energy transition.’ In Glasgow sprak hij zelfs van ‘een waterscheiding.’

Maar Wall Street Banken als JP Morgan, Morgan Stanley en Bank of America dreigen de groep te verlaten, schreef de Financial Times. ‘Because they feared that adhering to the rules about lending to fossil fuel companies would expose them to legal claims.’ Als ze geen kredieten meer geven aan nieuwe steenkoolprojecten, zijn ze bang voor rechtszaken. Leiderschap nieuwe stijl, gericht op de lange termijn (net zero in 2050) zou zijn: jammer banken, dan doen we het zonder jullie. Carney zei, schrijft de FT, dat ‘so-called guidance on lending may have gone too far.’ Hopelijk kiest de watersector in Nederland, in samenspraak met de overheid, voor nieuw leiderschap. Zonder angst voor rechtszaken vanwege verouderde wetgeving kiezen voor de lange termijn. Want als we straks niet genoeg water kunnen drinken valt het echt alles stil.