Volgend jaar is er weer een top

Sinds Frans Timmermans als Mister Green Deal in de Champions League mag spelen, lijkt hij rustiger in zijn hoofd en maken zijn uitspraken meer indruk. Je ziet het vaker bij mensen die hun bestemming hebben gevonden. Fijne bijkomstigheid is dat ze er niet alleen zelf van profiteren, maar ook hun omgeving tot denken aanzetten. Het is de heilzame werking van een filosofie die leert dat het niet altijd om optimalisering gaat. Dat wie alleen maar gaat voor de maximale winst in een rijtje met Facebook en Deutsche Bank belandt.

Timmermans weet dat er veel meer op het spel staat dan maximale winst op korte termijn. Na twee eeuwen kolen, olie en gas, moeten we daar nu in één generatie vanaf. Als hij praat over klimaatverandering zegt hij daarom: 'Ik denk dat de mensheid niet eerder voor zo'n uitdaging heeft gestaan.' In het verleden zou hij die woorden door een 'hel en verdoemenis preek' hebben laten volgen, maar tegenwoordig kiest hij voor een ander perspectief.

Genuanceerde uithaal

Met een genuanceerde uithaal die veel meer indruk maakt, zet hij de politiek voor het blok: 'Dan zie je in de politiek twee neigingen. Of je maakt het veel groter: "Morgen zijn we allemaal dood." Of juist veel kleiner: "Het komt allemaal goed." Beide zijn fout. We gaan niet meteen ten onder als we niets doen, maar als we nu niet handelen, houden we de temperatuurstijging nooit meer beperkt tot 2 graden. En wat er dan gebeurt, daar zijn even gedegen wetenschappelijke als rampzalige voorspellingen over.'

Na twee eeuwen koolstofverslaving kun je er wel in één generatie van afkicken, zegt Timmermans in het Volkskrant-interview. Het is financieel haalbaar en het is wetenschappelijk haalbaar. De angel is de politiek, waar het aan rust en visie ontbreekt. Vraag het aan elke politicus die afscheid neemt en daarna 'voor de inhoud' kiest. Vol opluchting vertellen ze aan iedereen die het horen wil hoe blij ze zijn van dat 'hit and run' circus in Den Haag verlost te zijn. Politiek duiders komen met hetzelfde verhaal. Ron Fresen van het NOS Journaal zei in Trouw hij dat hij van gretigheid 'het behang van de muur vrat' in politiek Den Haag. Maar zelfs hem koste het hoe langer hoe meer moeite om 'Den Haag boeiend te vinden.' Dieptepunt vond hij het debat over 'positie Omtzigt, functie elders.' Freser: 'Politici dachten het probleem van de slecht functionerende bestuurscultuur te kunnen oplossen door Rutte weg te sturen. Wat een opportunisme, wat een ego's, zoiets regel je niet met het ontslag van een premier.'

Vlag uit bij klimaattop COP35

Het wordt steeds lastiger te geloven dat politici het nog veel grotere vraagstuk van de klimaatverandering kunnen oplossen, denkt ook Timmermans: 'Wat ons verlamt is de manier waarop wij politiek bedrijven. Onze democratie is de gevangene van het korte termijn denken.' Maar hij ziet een opening: 'Alleen als het gevoel van urgentie in de bevolking breed gedragen wordt, zijn politici bereid over die electorale cyclus heen te springen.' Dat betekent dat 'We the People' aan zet zijn een doorbraak te forceren. Met een jonge generatie die ouders en grootouders blijft aanmoedigen forse stappen te zetten, kan het goed komen. En met politici als Timmermans, die ongeduld in positieve relativering weten te formuleren. Op de vraag of Glasgow de laatste kans is, antwoordt hij: 'Volgend jaar is er weer een top.' Goed zo, dacht ik, niet elke dag roepen dat het vijf voor twaalf is, maar wel begrijpen dat het in één generatie moet gebeuren. Als het zo doorgaat kan bij COP35 de vlag uit, het zou een weergaloze prestatie zijn.

Lees hier ons blog, waarin we deelnemers aan de klimaattop in Glasgow volgen