De Better Business Scan (BBS) is een doorlopend onderzoek van Erasmus Universiteit, Rotterdam School of Management en DuurzaamBedrijfsleven. De scan geeft gebruikers direct inzicht in waar zij op het gebied van verduurzaming staan en geeft tips om obstakels te overwinnen. Vandaag lichten we één van de veelvoorkomende obstakels uit en proberen we deze te duiden met een begrip uit de psychologie: apocalyps fatique.
Scan nog niet ingevuld, maar benieuwd wat de positie van jouw onderneming is? Doe de scan!
Bedreiging werkt verlammend
Een opvallend resultaat uit de Better Business Scan: bedrijven die de noodzaak om te verduurzamen als bedreigend ervaren vertonen een meer passieve ambitie. Hier werd ondernemers gevraagd in hoeverre ze duurzaamheidsvraagstukken als een kans of bedreiging ervaren. Waar er voldoende kansen liggen (bijvoorbeeld op het gebied van innovatie en werkgelegenheid), ziet een deel van de respondenten enkel bedreigingen zoals, strengere wet- en regelgeving en de risico’s van klimaatverandering voor de samenleving. Ondanks deze bewustwording zijn deze ondernemers gematigd in hun ambitie om daaraan iets te veranderen. Hoe kan dat? Noors psycholoog, econoom en parlementslid Per Espen Stoknes heeft mogelijk een antwoord op deze vraag.
Communicatie is alles
Na meer dan dertig jaar intensief onderzoek naar het klimaat is de grote meerderheid van alle wetenschappers het eens over de ernst van klimaatverandering. Toch lijkt de wereld meer dan ooit verdeeld over de benodigde aanpak en is ‘klimaatpraat’ bij een aanzienlijk deel van de bevolking aan dovemans oren gericht. Volgens Stoknes heeft dit gedeeltelijk te maken met de manier waarop er over klimaatwetenschappen gecommuniceerd wordt. “Het grootste obstakel bij het omgaan met klimaatverandering ligt tussen je oren”, legt Stoknes uit in zijn TedTalk.
Apocalyps fatigue
Stoknes behoedt ons voor de risico’s van wat hij ‘apocalyps fatigue’ noemt, het gevoel van totale uitputting als gevolg van de overweldigende complexiteit van een probleem en het ontbreken van een eenduidige oplossing. Dit soort problemen kennen vaak (felle) voor- en tegenstanders en gaan gepaard met sterk uitgedrukte rampscenario’s – 'disaster porn', zoals Stoknes dat noemt.
Zo ook bij berichtgeving over klimaatverandering. “Doomsday voorspellingen van overstromende kustlijnen, verwoestende orkanen en bosbranden, en massale uitsterving van soorten – keer op keer herhaald in de media – kunnen ervoor zorgen dat mensen Apocalyps-moe worden. Hierdoor hebben zelfs welwillende mensen de neiging om oplossingsgerichte gesprekken te vermijden”, aldus Stoknes.
Van vermoeidheid naar kansen zien
Gelukkig zijn er volgens Stoknes wel manieren om apocalyps fatigue tegen te gaan. Ten eerste betoogt hij dat het klimaat veel meer ‘persoonlijk’ moet worden. Bijvoorbeeld door positieve impact de sociale norm te maken, zoals je ook bij zonnepanelen ziet: de buurman heeft ze, dus ik wil ze ook. Ten tweede moet de aandacht van rampenscenario’s zich doorvertalen naar het benoemen van kansen die er liggen voor bijvoorbeeld technologie of banen-creatie. Ten derde dient de ‘duurzame keuze’ de voor de hand liggende keuze te worden. Een voorbeeld dat Stoknes geeft is kleinere borden bij buffetten, waardoor de opgeschepte porties kleiner worden en voedselverspilling wordt tegengegaan. Tot slot denkt de psycholoog dat we betere verhalen nodig hebben. In plaats dat deze verhalen over natuurrampen gaan, hebben we volgens Stoknes meer verhalen nodig over helden die zich inzetten voor verandering.
***
Overige content en inzichten op basis van de Better Business Scan vind je hier:
25 procent medewerkers heeft grotere duurzame ambities dan werkgever
Vreemde ogen dwingen. Duurzame ambitie, maar verslapt de aandacht? Laat externen meekijken
In de Green Leaders podcast komen dit soort mensen aan het woord. Luister bijvoorbeeld naar onderstaande podcast met Theye Veen van SkyNRG. Dat bedrijf wil de luchtvaart verduurzamen door duurzame kerosine te produceren en te leveren.
Beeld: Adobe Stock
schrijf je in voor de nieuwsbrief
Wil jij iedere ochtend rond 7 uur het laatste nieuws over duurzaamheid ontvangen? Dat kan!
Schrijf je nu in
