De gemeenteraadsverkiezingen komen eraan: Amsterdam wil meer aandacht voor true pricing

De Gemeente Amsterdam werkt al met een interne rekenregel voor investeringen: inkoop van de gemeente moet zoveel mogelijk duurzaam, sociaal en lokaal plaatsvinden. GroenLinks, PvdA en D66, die samen met de SP in het stadsbestuur zitten, maken er in hun verkiezingsprogramma geen geheim van dat ze dit graag willen uitbreiden. Een belangrijk instrument dat ze hiervoor willen gebruiken is true pricing. Dit moet maatschappelijke kosten beter in beeld moet brengen.

Het klimaatprobleem is voor Rob Hofland, kandidaat-raadslid voor D66, een belangrijke reden voor het invoeren van true pricing. We moeten volgens hem zo snel mogelijk over op een duurzame levensstijl. “Door te zien wat de daadwerkelijke kosten zijn van de producten die je koopt, kun je eerlijkere keuzes maken”, legt Hofland uit. “Bijna alle Amsterdammers nemen het klimaatprobleem heus wel serieus, zowel burgers als bedrijven. Maar als je niet weet wat de echte prijs van iets is, kun je ook moeilijk bijdragen aan de oplossing.”

Stad aardgasvrij

Volgens Hofland doet de gemeente Amsterdam al aardig wat op het gebied van CO2-boekhouding. CE Delft deed de doorrekening van de CO2-besparing van de Amsterdamse maatregelen voor verduurzaming. “Zo weten we dat als we alle bestaande en nieuwe woningen in de stad aardgasvrij verwarmen in 2040, dit een CO2-reductie oplevert van zo’n 370 kiloton. Daarmee blijft nog geen 30 procent van de huidige uitstoot binnen de gebouwde omgeving over!"

Amsterdam geeft al aardig het goede voorbeeld, vindt ook Imane Nadif, de nummer twee op de lijst van GroenLinks. “We kijken niet alleen naar onze leveranciers, maar ook naar onszelf als klant”, zegt zij. “Sociale en duurzame waarden liggen al verankerd in ons beleid, maar het kan beter door het allemaal nog concreter te maken. Zo zijn veel ondernemers nog niet op de hoogte van true pricing. Educatie is dus belangrijk, net als financiële ondersteuning.”

Dit zijn de nieuwe plannen van de Amsterdamse coalitiepartijen

Toch heeft de stad nog een lange weg te gaan, geeft PvdA-kandidaat Lian Heinhuis toe. Als eerste stap ziet zij bewustwording van de verborgen kosten. De gemeente kan volgens haar ook het gesprek aanjagen met grote producenten. Daarnaast speelt de gemeente, die jaarlijks een miljard te besteden heeft, een grote rol met de eigen inkoop. Een kwart daarvan wordt nu lokaal besteed. “Dat kan wat ons betreft veel meer worden", zegt Heinhuis. "We willen met bedrijven werken die het echt goed willen doen en op een eerlijke manier met de hele keten omgaan. We kijken dus kritisch met wie we allemaal in zee gaan, en dan kan het zijn dat er bedrijven buiten de boot vallen.”

Duurzame bedrijven kunnen juist met het beleid worden beloond, benadrukt Heinhuis. “Maar de ‘slechtste jongens van de klas’ hebben gewoon pech. De gemeente mag daarin ook best wat meer zijn tanden laten zien en keuzes maken die soms niet makkelijk zijn. We willen graag een positieve aanjager zijn, maar de tijd van vriendelijke gesprekjes voeren is echt voorbij.”

Positie lokaal mkb versterken

GroenLinks beaamt dit, en heeft daarnaast een initiatiefvoorstel ingediend voor Community Wealth Building. Dit houdt in dat ze lokale ondernemers in Amsterdam-Zuidoost verbinden met grote bedrijven als de Johan Cruijff ArenA, en hen allebei aansporen om eerlijker in te kopen. Daardoor gaan ze weg van grote producenten die de prijs drukken, met negatieve gevolgen voor mensen en het klimaat. Nadif: “Het mkb heeft zwaar onder druk gestaan de afgelopen jaren. Hiermee versterk je weer de concurrentiepositie van kleine ondernemers en de lokale economie.”

Een wens van D66 is dat true pricing ook wordt toegepast bij CO2-intensieve bouwmaterialen, waarbij de gemeente alleen nog in zee gaat met bedrijven die de echte prijs doorberekenen. Mooie voorbeelden vindt Hofland de keuze voor hergebruikt beton en het interieur van gebouwen. “Voor beiden geldt dat een keten-analyse tot veel lagere CO2-uitstoot kan leiden.”

Maar er valt wel degelijk wat te kiezen…

Willen deze drie coalitiepartijen van Amsterdam dan alle drie precies hetzelfde? Niet helemaal: gelukkig valt er aankomende maandag tot en met woensdag ook op dit gebied wat te kiezen in de stemhokjes. Om te beginnen met D66: Hofland benadrukt vooral dat zij graag met bedrijven in gesprek wil gaan en dat ze meer in innovatie geloven. “De linkse partijen zullen sneller bedrijven en hun activiteiten verbieden en zeggen: ga maar een andere gemeente vervuilen. Bedrijven zijn bij ons niet onderdeel van het probleem, maar van de oplossing.”

GroenLinks is volgens Nadif onderscheidend, omdat het een systeemverandering wil. “De economie is nu vooral ingericht op winst. Wij willen naar een volledig circulaire economie, waarin true pricing de norm wordt. Zo willen we dit niet alleen voor producten, maar ook voor lonen doorvoeren. We willen het minimumloon verhogen naar 14 euro per uur en zorgen er dan ook voor dat in de gemeentelijke organisatie geen enkele werknemer minder verdient dan dat.”

Tenslotte zegt Heinhuis dat de PvdA opkomt voor mensen die het financieel al moeilijk hebben. “Zij mogen niet de dupe worden van hogere kosten. Voor de grachtenpandbewoner zal de impact van true pricing niet zo groot zijn, maar voor een alleenstaande moeder wel. Je kunt hierop sturen door de btw op bepaalde producten te verlagen, maar daar hebben we Den Haag voor nodig. Wij kunnen instrumenten inzetten als een duurzame stadspas, waarmee mensen met een kleine portemonnee korting krijgen. Zo’n pas hebben we al voor cultuur en sport, daar zouden wat ons betreft duurzame producten bij moeten.”