Change Climate Summit: 'Zeg nee tegen bedrijven die niet willen verduurzamen'

Koplopers in het bedrijfsleven zeggen steeds vaker 'nee' tegen klanten die niet willen verduurzamen. "Een spoorlijn waar kolen over vervoerd moet worden, dat doen we straks niet meer", zegt bijvoorbeeld Director Carol Lemmens van ingenieursbureau Arup in de podcast van de Change Climate Summit. En waar de Amsterdamse haven nu nog een van de grootste steenkooloverslagplaatsen is, stopt dat uiterlijk in 2030. "Vanaf 2030 verhandelen we geen kolen meer vanuit de Amsterdamse haven", zegt Chief Investment Officer Dorine Bosman van Port of Amsterdam.

"Onze ambitie is om onze activiteiten en onze portefeuille in 2035 ‘net zero’ te hebben", zegt Directeur Pauline Bieringa van Triodos Bank Nederland. "Dat is een grote uitdaging." Om die doelstellingen te halen "zeggen we al nee tegen klanten". Makkelijke keuzes zijn dat niet. "Financier je alleen wat donkergroen is? Of financier je ook de transitie? Bij bestaande klanten is het soms lastig. Maar van nieuwe klanten in de landbouwsector vragen we wel dat ze binnen tien jaar biologisch zijn."

Als bedrijven duurzaamheidseisen gaan stellen aan hun klanten en toeleveranciers, dan ontstaat er druk bij die partijen om méér klimaatmaatregelen te nemen. Voorbeeldgedrag van koplopers kan een domino-effect in complete sectoren tot gevolg hebben. Eerder maakte ook advies- en ingenieursfirma Arcadis bekend in 2035 netto geen CO2 meer te willen uitstoten, en dat de consequentie daarvan kan zijn dat er 'nee' tegen klanten wordt gezegd die niet willen verduurzamen.

Klimaat wacht niet op politieke compromissen

Op deze manier kan het bedrijfsleven het voortouw nemen in het realiseren van een klimaatneutrale en circulaire economie. Want het slotakkoord dat de politiek in Glasgow sloot maakte geen verpletterende indruk. “Rationeel gezien valt het niet tegen. We hebben iets van resultaat geboekt", zegt Director Innovation & Strategy Jorg Regoort van Sunrock in de podcast. "Maar emotioneel gezien is het een grote teleurstelling. Ik denk dat we stapjes maken, maar nog steeds met een noodgang op een afgrond aan het afstevenen zijn.” Bosman van de Amsterdamse haven vult aan: “Het klimaat wacht niet op politieke compromissen.”

De gevestigde orde in het bedrijfsleven mag er wel een schepje bovenop doen, vindt ook Lemmens van Arup: "Er is nog een enorme onbalans in de bedragen die enerzijds in innovatie worden geïnvesteerd, en anderzijds in het behouden van het bestaande. Want hoeveel investeert de chemiesector daadwerkelijk in nieuwe activiteiten? Shell zou het misschien wel 50/50 moeten maken. De omstandigheden zijn nog te comfortabel." Als bedrijven méér investeren in innovatie en vernieuwing dan gaat het volgens Lemmens wel pijn doen "maar het moet toch gebeuren om te versnellen. Schaalbaarheid, transitie en innovatie moeten hand in hand gaan."

Die schaalbaarheid is belangrijk, zoals ook blijkt uit de situatieschets van Directeur Klimaat & Energie Martijn Broekhof van VNCI. "Circa 80 procent van de productie van de chemische sector in Nederland gaat naar het buitenland." Om de chemiesector klimaatneutraal en circulair te maken, zullen grote hoeveelheden biobased grondstoffen nodig zijn. "Dat betekent dat we straks heel veel afval moeten importeren om voldoende grondstoffen te hebben. Biomassa is beperkt beschikbaar, want de bouw wil ook hout gebruiken om kantoren en huizen te bouwen."

De overheid blijft nodig om de voorwaarden voor de transitie te creëren. Subsidies kunnen helpen om duurzame innovaties te stimuleren, maar ook het doorrekenen van 'echte prijzen', dat wil zeggen prijzen waarin de klimaatschade van bijvoorbeeld CO2-uitstoot is doorberekend.

Klimaat is een kans

Waar de deelnemers aan de Change Climate Summit het roerend over eens zijn is dat het klimaatakkoord een kans is voor bedrijven. "We maken het te veel een probleem", zegt Bieringa van Triodos. "We moeten in de aanval gaan. We gaan die chemische industrie veranderen. We moeten meer in kansen denken."

De stelling van VNO-NCW dat het kabinetsbesluit om buitenlandse fossiele projecten niet meer te steunen duizenden banen gaat kosten, stuit op onbegrip. Voorzitter Ingrid Thijssen van VNO-NCW klaagde in het FD dat de draai van het kabinet "ruim 13.000 banen" gaat kosten. "Terwijl je ook kunt zeggen: de transitie gaat heel veel nieuwe banen creëren", zegt Bieringa vol ongeloof. Ook Broekhof van VNCI vindt het "heel terecht beleid van de regering" om de steun voor buitenlandse fossiele projecten te stoppen. "Ik ben het niet altijd eens met VNO-NCW", aldus de vertegenwoordiger van de chemische industrie.