Uitspraak in rechtszaak Milieudefensie versus Shell: Het einde van een tijdperk?

De dip is duidelijk te zien om 15.50 uur. De koers van het aandeel Shell en van oliebedrijven BP en Total laten rond dit tijdstip een kleine, vergelijkbare koersdip zien. Het moment waarop een Nederlandse rechter Shell het bevel oplegt om de CO2-uitstoot voor het gehele bedrijf in 2030 met 45 procent terug te brengen ten opzichte van 2019. Het zal niet bij een eenmalige dip blijven.

Deze rechterlijke uitspraak is historisch, net zoals de dringende oproep van de International Energy Agency (IEA) medio mei aan alle regeringen om niet meer te investeren in nieuwe olie, gas en kolenprojecten. En daar komen de groeiende successen van klimaateisen op aandeelhoudersvergaderingen nog bij. In een tijdspanne van een week boekt FollowThis succes bij Shell en ConocoPhilips op het stellen van klimaatdoelen en boekt de activistische belegger ‘Engine No. 1’ bij ExxonMobil succes met de benoeming van twee klimaatvoorvechters als leden in de raad van commissarissen. Er lijkt een kantelpunt te zijn bereikt dat verstrekkende gevolgen gaat hebben. The end of an era. Niet alleen voor Shell, maar voor alle bedrijven die aantoonbaar te weinig doen om de klimaatdoelen van Parijs te halen.

Banken nemen grote risico's met fossiele energiebedrijven

Ik geloof dat dit ook gevolgen gaat hebben voor de relatie die de hele financiële sector heeft met fossiele energiebedrijven. Dit bevel zal de sector moeten vertalen naar het eigen beleid. Vermogensbeheerders, banken en verzekeraars nemen namelijk grote risico’s wanneer ze door blijven gaan met het investeren in bedrijven die niet bijdragen aan het realiseren van de klimaatdoelen van Parijs. Risico’s die zowel financieel, reputationeel, maar ook juridisch gevolgen kunnen gaan hebben. Dit wordt nog eens versterkt door de oproep van het IEA.

Lees ook het eerdere opinie-artikel van Piet Sprengers waarin hij betoogt dat desinvesteren de enige oplossing is voor fossiele energiebedrijven

Ook toezichthouders als DNB en de ECB kunnen niet anders dan deze rechtelijke uitspraak meewegen in hun toezicht op banken en pensioenfondsen. Het zal mee gaan wegen bij investeringen of leningen aan alle bedrijven die te weinig doen om de klimaatafspraken van Parijs te realiseren. Daarbij gaat het niet alleen om Shell en andere fossiele energiebedrijven, maar ook bijvoorbeeld de zware industrie en lucht- en scheepvaart. De investeringen in Shell zullen voor banken en beleggers een groter risico vormen zolang Shell niet voldoet aan dit bevel. En het is de vraag of het Shell gaat lukken om in 2030 wél te voldoen.

Voldoen aan klimaatakkoord van Parijs

Banken, maar ook beleggers als pensioenfondsen, hebben decennia lang lopen treuzelen. Ze hebben te lang de hand vastgehouden van de fossiele energiebedrijven in plaats van met de vuist op tafel te slaan. Dat heeft de rechter nu gedaan. De financiële sector kan nu maar één ding doen met bedrijven die niet voldoen aan de afspraken van Parijs: met de vuist op tafel slaan en stoppen met investeren. Pas dan zal praten effect hebben.

Piet Sprengers is Manager Duurzaamheidsstrategie en Beleid bij ASN Bank

Het Betoog

Change.inc waardeert de betrokkenheid van lezers en toekomstmakers zeer. Ook een opinieartikel aanleveren voor de rubriek ‘Het betoog’? Stuur de bijdrage naar hoofdredacteur Roy op het Veld: roy@change.inc. Het artikel moet een wezenlijke bijdrage leveren aan het debat en iets toevoegen aan wat al eerder op Change.inc verschenen is. De redactie beslist over plaatsing.