Helmer Schukken en Warner Philips van Rubio Impact Ventures zitten in een lichte vergaderruimte met uitzicht op de Amsterdamse dierentuin Artis. Alleen bedrijven met maatschappelijke relevantie mogen zich daar huisvesten. Zegt dat wat over Rubio of meer over de bedrijven waarin zij investeren?
Iedereen heeft het over impact investeren, wat verstaan jullie eronder?
Philips: “Je hebt puur commerciële investeerders en je hebt filantropie. En ergens in het midden kom je een impact fonds tegen zoals wij. Aan de filantropiekant vind je fondsen die het mooi meegenomen vinden als zij hun geld terugkrijgen, voor hen is het allerbelangrijkste dat er impact is. Wij willen aantonen dat een bedrijf dat veel impact met de core business maakt financieel net zo goed of zelfs beter kan presteren dan gewone commerciële ondernemingen.”
Schukken: “Voordat we investeren, proberen we met een ondernemer te bepalen waar het écht om gaat. Wat is het dat hij of zij anders wil doen en waartoe gaat een investering leiden? Wat is de potentie van het bedrijf en wat is de kern van het product of de service die ze leveren? Leidt dat tot iets heel positiefs in de maatschappij? De duurzame oplossing die de ondernemer biedt proberen we te vertalen naar parameters die meetbaar zijn. Bij circulaire oplossingen kan het bijvoorbeeld om CO2-reductie gaan. Maar ook over minder verstoring van biodiversiteit of minder vervuiling. Aan de menskant gaat het bijvoorbeeld om hoeveel mensen met afstand tot de arbeidsmarkt aan een baan komen.”
Philips: “Als wij ervan overtuigd zijn dat een bedrijf een belangrijke maatschappelijke of milieu impact gaat hebben, dan kijken we verder als een commerciële investeerder. Omdat we denken dat je als commerciële investeerder de onderneming kritischer bekijkt en er daardoor voor zorgt dat het beter presteert.”
Schukken: “Bij 99 van de 100 fondsmanagers gaat het gewoon om financieel rendement. Bij Rubio kijken we daarentegen echt naar impact én rendement. En daar worden we ook op afgerekend in ons beloningsbeleid.”
Hoe gaan jullie te werk, hoe helpen jullie bedrijven?
Schukken: “Wij nemen altijd een minderheidsbelang. Dus wij gaan nooit in een managementrol zitten. We zitten in het investeringssegment dat venture capital heet. In venture capital zoek je juist naar hele sterke teams die iets nieuws proberen te doen en daarmee een hele keten of hele industrie op een andere manier willen inrichten. Zij doen iets op een duurzamere manier: voor de mens of voor de planeet. Dat is per definitie iets innovatiefs. Als wij daar in het management zouden gaan zitten, dan zou dat veronderstellen dat wij dat beter weten dan zij. En dat is niet zo. Wij zoeken juist mensen die buitengewoon goed zijn. Mensen die in staat zijn om zo'n hele keten te veranderen. Dat is hun baan. Onze baan is dat wij hen daarin ondersteunen met toegang tot andere goede mensen om het team te versterken, toegang tot klanten, partners en leveranciers. En met geld.”
En hoe gaat het tot nu toe met jullie stelling dat impact samengaat met financieel rendement?
Schukken: “We zien dat de bedrijven die groeien en financieel rendement opleveren ook degene zijn die hun impact targets goed halen. Daar meten we op en die correlatie zie je gewoon.”
Kunnen jullie daar een voorbeeld van geven?
Philips: “Sama, Sympower en Olio zijn een paar mooie voorbeelden. (Een data-analysebedrijf, elektriciteitsnet-balanceerder en voedseldeelplatform, red.). Alle drie de bedrijven laten op dit moment zien dat ze heel sterk groeien qua business én qua impact. Bij Sama hebben we bijvoorbeeld van tevoren in kaart gebracht welke stappen ze kunnen zetten. We hadden de hypothese dat ze van een non-profit organisatie naar commercieel bedrijf konden gaan en van een servicegericht bedrijf naar een tech-bedrijf. Dat is gebleken. En de groep mensen in Kenia en Oeganda, die voorheen geen kans op formele jobs hadden, is flink gegroeid. Die drie elementen - business, impact en rendement - groeien gewoon heel goed met elkaar mee.”
Uiteindelijk gaat het erom deze bedrijven met winst door te verkopen. Aan wie verkoop je?
Schukken: “Er zijn denk ik drie typische groepen van kopers. Het kan naar grotere investeerders toegaan als er veel kapitaal nodig is voor groei. Zodat het bijvoorbeeld van Nederland naar Europa gaat. De tweede mogelijkheid is een beursgang. Dan worden het publiek verhandelbare aandelen. Maar wat je het meeste ziet is dat wij een strategische koper vinden. GoodFuels is daar een voorbeeld van. Dat is een bedrijf dat schone brandstoffen voor zwaar transport ontwikkelde en verhandelde. Met name voor scheepvaart. Wij zagen dat de hele grote oliespelers ook die duurzamere kant op gingen. Wij hebben een grote oliehandelaar gevonden die wilde verduurzamen. Zij hadden opslagtanks, laadschepen, een gigantische balans en werkkapitaal. Allemaal dingen die net een stap te groot waren voor ons en GoodFuels om zelfstandig te doen. Deze partij heeft vervolgens GoodFuels gekocht om dat versneld te kunnen doen.”
Jullie willen bijdragen aan verduurzaming. Hoe weet je zeker dat dit soort verkopen daaraan bijdragen?
Schukken: “We hebben uitgebreide gesprekken gevoerd met de kopende eigenaar. Die heeft uiteindelijk toegezegd dat hij de manier waarop wij impact meten gaat overnemen in de bedrijfsvoering. Ook blijven ze daarover terug-rapporteren aan ons: de ex-aandeelhouders. Dat zijn natuurlijk wel indicatoren die wijzen op een oprechte intentie om de eigen activiteiten te verduurzamen. Maar uiteindelijk kan je niet over je graf regeren. Dus als je geen aandeelhouder meer bent dan houdt je invloed ook op. Dat heb je te accepteren. Je kan natuurlijk hele nare scenario’s verzinnen waarbij iemand een bedrijf koopt en vervolgens op de plank legt. Zodat ze daar geen last meer van hebben. Concurrentie opkopen en uitschakelen, zogezegd. Als dat de intentie is dan is dat natuurlijk een heel slecht idee.”
Philips: “Dat kan plaatsvinden, maar het zou kapitaalvernietiging zijn van de kopende partij. Als wij ons werk goed doen dan investeren wij in bedrijven waar impact en waardering aan elkaar zijn gekoppeld. Als de impact groeit, dan gaat de waardering ook omhoog. Als je zo'n bedrijf koopt en daar vervolgens iets niet impactvols mee doet dan ben je kapitaal aan het vernietigen. En als het een goed idee is dan is de kans groot dat het gekopieerd wordt door iemand anders.”
Lees ook: Rubio haalt 110 miljoen euro op om te investeren in ondernemingen die hun ketens blijvend veranderen
Zou impact investeren de enige vorm van investeren moeten zijn?
Schukken: “Absoluut. Het is gewoon niet oké is als je investeert zonder na te denken of je daarmee een positieve of negatieve impact op de maatschappij hebt. Alleen wat is positief? Daar is geen zwart-wit definitie voor, maar ik zou het wel een hele prettige wereld vinden als bij alle grote financiële beslissingen de invloed op de maatschappij wordt meegenomen. Dat zulk soort investeringen in principe een positieve invloed hebben op de maatschappij. Dat lijkt mij een prettig vooruitzicht.”
Schrijf je in voor onze Newsbreak: iedere dag rond 12 uur het laatste nieuws
Wil jij iedere middag rond 12 uur het laatste nieuws over duurzaamheid ontvangen? Dat kan! Schrijf je hier in voor onze Newsbreak.
schrijf je in voor de nieuwsbrief
Wil jij iedere ochtend rond 7 uur het laatste nieuws over duurzaamheid ontvangen? Dat kan!
Schrijf je nu in