“Forests and Finance is begonnen in 2014”, vertelt Profundo-onderzoeker Ward Warmerdam. Profundo is een van de coalitieleden van Forests and Finance, naast onder meer het Rainforest Action Network en de Amerikaanse tak van Milieudefensie. “Ons doel is om te kijken waar het geld dat naar regenwouden stroomt precies naartoe gaat. Naar welke bedrijven gaat het, van welke financiële instellingen is het afkomstig en in welke sectoren komt het terecht? Het gaat dan niet alleen over ontbossing, maar ook over landroof en corruptie.”
100 instellingen in 300 bedrijven
De coalitie verzamelt financiële data van verschillende bronnen om een zo compleet mogelijk overzicht te genereren van de geldstromen. Dat begint met een lijst van de driehonderd grootste bedrijven die werkzaam zijn in de zes meest tot ontbossing leidende sectoren: rundvlees, palmolie, papier, rubber, soja en timmerhout. Vervolgens kijkt de coalitie naar de financiële instellingen die geld investeren in die bedrijven. Dat leverde een lijst met ruim honderd instellingen op, waaronder grote namen als Bank of America, Blackrock, Bradesco en de Nederlandse banken ING en Rabobank.
De database levert interessante resultaten op, zo blijkt uit een omvangrijk rapport dat de coalitie recent heeft gepubliceerd. Het meest saillante onderdeel: sinds het Parijs-akkoord hebben financiële instellingen voor 307 miljard dollar (280 miljard euro) aan ontbossingsgerelateerde praktijken gefinancierd. Braziliaanse banken hadden daar, met 127 miljard dollar (ongeveer 114 miljard euro) het grootste aandeel in. Ook Chinese en Indonesische banken en banken uit de Verenigde Staten droegen met hun investeringen veel bij aan ontbossing (elk rond de 25 miljard dollar, ongeveer 23 miljard euro).
Geen stagnatie
De totale jaarlijkse geldstromen, die nooit minder zijn dan zo’n 41 miljard euro per jaar, lijken volgens de analyse van Forests & Finance nog niet af te remmen. Schokkend daarbij is dat het aantal beleidsmiddelen die banken hanteren om ervoor te zorgen dat hun geldstromen zo min mogelijk bijdragen aan ontbossing, zeer beperkt is. De tevredenheidsscore die de coalitie gaf aan het beleid van de ruim 100 onderzochte financiële instellingen ligt gemiddeld op 17 procent, en komt bijna nooit boven de 30 procent uit. Bijna de helft van de instellingen scoort onder de 10 procent. ‘Systematische verwaarlozing’ noemt de coalitie het, en een duidelijke desinteresse in de gezondheid van kostbaar regenwoud.
Dialoog aangaan
De database van Forests and Finance is niet het einddoel, maar slechts een middel. Een manier om bedrijven en financiers tot verantwoording te roepen en ervoor te zorgen dat hun bezigheden leiden tot minder ontbossing, klimaatimpact en mensenrechtenschendingen. Warmerdam: “We beoordelen het beleid van financiële instellingen, of het gebrek daaraan, zodat we daarna met ze in gesprek kunnen gaan. We hopen door die gesprekken hun beleid te kunnen verbeteren.”
Voorzichtig succes
En die betrokkenheid werpt in sommige situaties nu al zijn vruchten af. In Maleisië bijvoorbeeld, waar grote nationale banken aangesproken zijn op hun gedrag. “Dat gebeurde toen Sahabat Alam Malaysia, het Milieudefensie van Maleisië, bij onze coalitie kwam”, vertelt Warmerdam. “Die organisatie besefte dat schreeuwen buiten de deur van een bank niet veel zin heeft, en dat het effectiever is om het gesprek aan te gaan. Er zijn inmiddels veel gesprekken gevoerd met Maybank (een Maleisische bank, red.) en die blijken effectief. We zien in onze analyses namelijk terug dat Maybank inmiddels beter beleid heeft. En CIMB, een andere grote bank daar, scoort beter dan bijvoorbeeld ABN Amro en de Rabobank.”
Warmerdam vindt het lastig om te beoordelen hoeveel van de wereldwijde geldstromen hij met de coalitie heeft weten te vangen. “Iets inschatten wat je niet weet is natuurlijk heel lastig. Van de beursgenoteerde bedrijven weten we denk ik heel veel. Maar er zijn ook vele kleine spelers op de markt. Daar kunnen we soms gewoon echt geen informatie van vinden. Ik zou schatten dat we in totaal ongeveer 65 procent, misschien 70 procent van de geldstromen vangen.”
Grotere plannen
Het onlangs verschenen rapport is het eerste van zijn soort, en daarmee ook een startschot voor grotere ambities van Forests & Finance. “De bedoeling is dat we de komende jaren verder gaan uitbreiden”, zegt Warmerdam. “De afgelopen jaren hebben we ons vooral gericht op Indonesië en Brazilië. Daar lijkt alles nu mooi te lopen. We hebben recent een partner gevonden in Kameroen, dus daar willen we veel mee gaan samenwerken. Ook overwegen we om meer grondstofsectoren te gaan bekijken. Bijvoorbeeld koffie en cacao of rietsuiker. Dat zijn sowieso ook sectoren die een grote invloed hebben op regenwouden.”
“Uiteindelijk willen we natuurlijk dat er minder ontbossing, landroof en mensenrechtenschendingen plaatsvinden. Maar het is voor ons moeilijk om dat direct te meten. Daarom zetten we ons vol in op het beleid van banken. En we zien hun beleid dankzij onze inzet steeds beter wordt. Dat is erg mooi om te zien.”
Lees ook:
schrijf je in voor de nieuwsbrief
Wil jij iedere ochtend rond 7 uur het laatste nieuws over duurzaamheid ontvangen? Dat kan!
Schrijf je nu in
