Expertpanel II: Kunnen aandeelhouders duurzaamheid stimuleren?

Door Erik Verheggen, Hidde Middelweerd en Rianne Lachmeijer

Paul Koster, directeur van de VEB

“Ik verwacht dat duurzaamheid een van de grootste financieel-technische vraagstukken van het komende decennium wordt. Een obstakel is dat duurzaamheid unarticulated is. De huidige rapporteringsmethoden zijn niet in staat om duurzaamheid te kwantificeren. Als belegger kun je daardoor bedrijven moeilijk met elkaar vergelijken. Dat vraagstuk zal steeds groter worden.”

"We zitten in een transitiefase waarin disruptie en duurzaamheid belangrijke factoren zijn"

“De efficiency van de markt heeft altijd voorop gestaan. Transparantie over toekomstverwachtingen en financiële cijfers bood beleggers voldoende informatie om afwegingen te maken. Maar nu komen morele aspecten naar boven, waar iedereen een mening over heeft. Wij als VEB kijken naar het rendement van beleggingen. Dat is rendement op de korte termijn, maar ook op de lange termijn. Waar wij echter zelf nog niet uit zijn, en waar we intern een heftige discussie over hebben, is de vraag: hoe bereken of meet je waardecreatie op de lange termijn eigenlijk?”

“We zitten echt in een transitiefase waarin disruptie en duurzaamheid belangrijke factoren zijn. De energietransitie, de opkomst van de elektrische auto; het zijn complexe ontwikkelingen waarin de overheid en aandeelhouders een rol spelen. Bijvoorbeeld autofabrikanten hebben voor tientallen aan materiële vaste activa. Wat nu als we de conclusie moeten trekken dat de tot nu toe gehanteerde afschrijvingsmethodiek niet meer klopt? De hype, die hoort bij technische revolutie, moeten we in goede banen gaan leiden.”

“We hebben naar aanleiding van de klimaattop in Parijs aan ondernemingen gevraagd om over klimaatrisico’s te rapporteren. Veel bedrijven hebben wel informatie over milieu en maatschappij, maar het is lastig om er een geheel van te maken. Er moet integratie plaatsvinden. De ethische kant moet een verantwoordingsmechanisme krijgen waarmee investeerders uit de voeten kunnen.”

Jan Peter Balkenende, chairman van Dutch Sustainable Growth Coalition

“De rol van bedrijven is aan het veranderen. Het gaat niet langer enkel en alleen om economic value. De behoefte van de maatschappij wordt steeds vaker meegenomen in de bedrijfsvoering. Met andere woorden: social value speelt een steeds belangrijkere rol. MVO was vroeger iets extra’s, iets wat je erbij deed. Tegenwoordig wordt het volledig geïntegreerd in de bedrijfsvoering.”

"MVO wordt tegenwoordig volledig geïntegreerd in de bedrijfsvoering"

“Dit gaat echter niet vanzelf en kost tijd. Het vraagt om een andere organisatie, nieuwe verdienmodellen, noem maar op. Het is voor aandeelhouders van belang om zich daarvan bewust te zijn. Het bestuur van een bedrijf moet de tijd en ruimte krijgen om een duurzaamheidstrategie te ontwikkelen én de financiële kansen zichtbaar te maken. Aandeelhouders kunnen een belangrijke rol spelen in de totstandkoming van een dergelijke strategie, door de directie uit te dagen, de juiste vragen te stellen en te definiëren wat een groene bedrijfsvoering inhoudt.”

“Aandeelhouders realiseren zich tegenwoordig dat dit voor hen ook belangrijk is. De waarde voor aandeelhouders botst namelijk niet met een duurzaamheidsstrategie op de lange termijn. Die gedachte moeten we echt loslaten. Ze versterken elkaar juist. Want als een business case milieutechnisch onhoudbaar is, is hij in economisch opzicht dan wél houdbaar? Ik denk het niet.”

“Het is bijvoorbeeld voordelig voor aandeelhouders als een bedrijf hoog in de Dow Jones Sustainability Index staat genoteerd. Maar belangrijker nog: duurzaamheid staat in direct verband met de continuïteit en houdbaarheid van bedrijven. Voordelen op de korte termijn kunnen op de lange termijn een doodlopend spoor zijn. Dat bewustzijn begint te leven bij aandeelhouders. De hit & run-mentaliteit en het willen afrekenen per kwartaal, behoren echt tot het verleden.”

Anniek Mauser, directeur duurzaamheid van Unilever Benelux

“Het gaat om value en values. Waarde voor de aandeelhouders en waarden in de breedte: voor de mensen om ons heen, de aarde en specifiek de waardenketens waarin wij als bedrijf werkzaam zijn. Duurzaamheid en groei zijn geen contradictio in terminis. Zonder duurzaamheid geen groei en zonder groei geen duurzaamheid.”

“Toen Paul Polman bij Unilever startte in 2009, heeft hij bijna direct de noodzakelijke ontkoppeling tussen groei en milieu-impact vastgelegd in de strategie. Vervolgens hebben we gemeten waar we staan, doelstellingen bepaald en deze in het Unilever Sustainable Living Plan (USLP) vastgelegd.”

"Zonder duurzaamheid geen groei en zonder groei geen duurzaamheid"

“Inmiddels heeft het USLP aangetoond dat het niet nodig is om de afweging te maken tussen duurzaamheid en winstgevende groei. Duurzaamheid voegt waarde aan onze business toe; via groei - onze duurzame merken zijn goed voor 60 procent van de groei in 2016 -, meer vertrouwen - LinkedIn noemde Unilever de meest gezochte werkgever in de Fast Moving Consumer Goods-branche -, kostenbesparing - € 700 mln besparing sinds 2009 - en minder risico - 50 procent van onze landbouwgrondstoffen is afkomstig uit duurzame bronnen. Dit alles heeft geleid tot acht opeenvolgende jaren van groei. Het heeft tegelijkertijd geleid tot 280 procent total shareholder return sinds 2009.”

“Aandeelhouders erkennen de voordelen steeds meer. Uit onderzoek van de Boston Consulting Group en MIT blijkt dat 75 procent van de leidinggevenden van investeringsbedrijven veel belang hecht aan de duurzaamheidsprestaties van een onderneming bij de beslissing om erin te investeren of niet. De verhoogde kans op waardecreatie op de lange termijn is voor 81 procent van de investeerders de belangrijkste reden voor hun interesse in duurzaamheidsinitiatieven.”

Fotograaf van portret Anniek Mauser: Marc Nolte