Expertpanel: De kracht van aandeelhouders in een duurzame bedrijfsvoering

Door Chris Thijssen en Hidde Middelweerd

Mathijs Bouman, journalist en econoom

“Activistisch aandeelhouderschap is op z’n retour. De tijd dat aandeelhouders de hand van een bedrijf forceerden, om maar zoveel mogelijk rente te kunnen pakken, is voorbij. Niemand ziet daar nog een logische beleggingsstrategie in. Steeds meer beleggers leggen de focus juist op de lange termijn. Kijk naar pensioenfondsen: daar is de echte doelstelling om pensioenen uit te keren, ook over twintig jaar. Daar heb je gezonde, winstgevende bedrijven voor nodig, met een duidelijke strategie op de lange termijn.”

"Het is hip om een brede blik op de wereld en het milieu te hebben"

“Naast financieel rendement, wordt maatschappelijk rendement steeds belangrijker in de beleggingswereld. Je ziet dat pensioenfondsen en verzekeraars steeds meer en vaker de focus op duurzaamheid leggen. Tegelijkertijd verwacht ik daar niet veel van. Ik zie pensioenfondsen niet in de bres springen om bedrijven een duurzamere koers te laten varen. Die gaan geen rendement op de korte termijn laten schieten om een lange termijnstrategie op het gebied van duurzaamheid te forceren.”

“Ik geloof ook niet dat aandeelhouders met een duurzame agenda een directe invloed hebben op de koers die bedrijven varen. Ik ben in ieder geval nog geen praktijkvoorbeeld tegengekomen waar dat gelukt is. Die invloed ligt gewoon bij de CEO’s en CFO’s van deze wereld. Waar aandeelhouders wel invloed op hebben, zijn de omgevingsfactoren die een sfeer van verandering binnen een bedrijf creëren. Het is hip om een brede blik op de wereld en het milieu te hebben. Die sfeer, die gedachte, kunnen aandeelhouders heel goed binnen een bedrijf laten heersen.”

Vicky van Heck, senior projectmanager duurzaam ondernemen, VBDO

“Wat mij betreft is duurzaamheid heel goed verenigbaar met waarde voor aandeelhouders en beleggers. Verschillende studies tonen aan dat duurzaam beleggen op de lange termijn rendeert en juist waarde creëert voor aandeelhouders. Een aantal aandeelhouders is echter nog gericht op snel rendement maken, waarbij niet het totale plaatje van een bedrijf wordt meegenomen.”

“Om dat te veranderen, moet veel meer naar voren komen wat de voordelen van duurzaamheid en een langetermijnstrategie zijn voor het bedrijf zelf. Dat vergt onder meer een betere communicatie richting de aandeelhouders. Daarnaast kunnen (institutionele) beleggers, die duurzaamheid wel hoog in het vaandel hebben staan, meer gaan staan voor wat zij vinden. Zo kunnen ze de rest meenemen.”

"Duurzaamheid is een vorm van risicomanagement, zowel qua reputatie als rendementsoverweging"

“Er is wel sprake van een verschuiving. Een groter deel, zeker bij de institutionele beleggers, besteedt aandacht aan duurzaamheid. Zo hebben veel grote pensioenfondsen selectiecriteria op het gebied van milieu-, sociale en governance-onderwerpen. Die trend zien we zeker. Deze partijen worden niet alleen door rendement gedreven, maar ook door andere waardes. Een duurzamer beleggingsbeleid past bijvoorbeeld goed bij hun eigen doelstellingen en bij de vragen van het publiek over waarom zij niet duurzamer gaan beleggen.”

“Daarnaast is duurzaamheid een vorm van risicomanagement, zowel qua reputatie als rendementsoverweging. Bij duurzame bedrijven vinden minder schandalen plaats en wordt meer aandacht besteed aan goede bedrijfsvoering. In een dergelijk bedrijf beleggen, brengt dus minder risico met zich mee. Bovendien leidt duurzaamheid vaak tot innovatie, wat nieuwe businesskansen genereert. Ook dat is aantrekkelijk voor beleggers.”

“Het is erg ambitieus om te zeggen dat duurzaam beleggen over vijf jaar mainstream is, maar wat mij betreft is dit niet onmogelijk. Het is noodzakelijk dat beleggers het aandurven om stappen te nemen en duidelijke consequenties te verbinden aan het niet voldoen aan duurzaamheidscriteria. Bovendien heeft de jongere generatie beleggers een groter bewustzijn van de impact van bedrijven en beleggers op onze leefomgeving. Zij kunnen de verschuiving helpen versnellen.”

Mark van Baal, oprichter van Follow This

“De focus in het bedrijfsleven ligt vaak teveel op de korte termijn. Dat komt deels door activistische aandeelhouders, die daarop aansturen. Natuurlijk moeten bedrijven elk kwartaal dividend hebben, maar dat weerhoudt je er niet van om ook op de lange termijn te investeren. Aandeelhouders moeten bedrijven juist stimuleren om een lange termijnstrategie te formuleren en, belangrijker nog, ook vast te houden. Een dergelijk beleid kan per definitie alleen maar duurzaam zijn.”

"Steeds meer aandeelhouders vragen om een concreet plan en een concrete strategie"

“Idealiter bedenkt een onderneming een lange termijnstrategie, om aandeelhouders daar vervolgens van te overtuigen. Maar als dat niet gebeurt, moet het andersom. Daarom besloot ik in 2015 ook om Follow This op te richten. Als journalist schreef ik regelmatig over de noodzaak voor bedrijven als Shell om een dergelijke strategie te formuleren, maar er gebeurde niets. Ik vroeg me af: naar wie luistert Shell wel? Dat zijn aandeelhouders.”

“Aandeelhouders hebben namelijk wel degelijk invloed op de bedrijfsvoering van een onderneming. In 2015 sprak Shell bijvoorbeeld niet over duurzame energie en investeerde er al helemaal niet in. Nu staat het op de agenda. Dat komt deels doordat Shell steeds meer druk voelt van zijn beleggers. Steeds meer aandeelhouders vragen om een concreet plan en een concrete strategie. Dat betekent voor Shell dat het aan de bak moet, om deze aandeelhouders binnenboord te houden. Daar gaat natuurlijk een enorme kracht van uit.”