In een nieuwe economie met nieuwe vormen van energie gelden nieuwe regels. Wat zijn de zeven managementprincipes voor de duurzame economie van de 21e eeuw?
"In de nieuwe economie gaan we ervan uit dat de economie er is voor onze wereld, niet dat de wereld er is voor onze economie." Marga Hoek is directeur van de Groene Zaak, een organisatie van 170 bedrijven die zich inzet voor duurzaam ondernemen. [caption id="attachment_60746" align="alignright" width="96"] Marga Hoek[/caption] Hoek schreef het boek ‘Zakendoen in de nieuwe economie’, waarin ze puntig uiteenzet hoe je waarde kan genereren voor je onderneming én de maatschappij.
De nieuwe economie is volgens Hoek gebaseerd op een nieuw soort kapitalisme. Er vindt een revolutie doordat duurzaamheid en economie aan elkaar gekoppeld worden. Op die manier ontstaat een integraal duurzame economie. De revolutie naar de nieuwe economie is volgens Hoek op drie terreinen duurzaam gedreven: ecologisch, sociaal en financieel. Economische activiteit onttrekt nooit waarde, maar de waarde van de drie assets blijft minimaal gelijk. De nieuwe economie is dan ook op alle drie de assets circulair.
Zeven managementprincipes
Hoek omschrijft zeven vensters die een nieuw uitzicht bieden op succesvol ondernemerschap. Het is geen raketwetenschap. Hoek: ‘Het gaat om de klassieke managementprincipes.’ Maar in de nieuwe economie krijgen deze managementprincipes een nieuwe, veel innovatievere invulling.
1. De klant als middelpunt
De klant vormt in de nieuwe economie het vertrekpunt voor ondernemers en staat in het midden van hun organisatie. In de nieuwe economie vindt een onteigeningsproces plaats: gebruik in plaats van eigendom zal centraal staan. ‘De consument van de nieuwe economie hoeft geen woning, auto of telefoon te bezitten, als hij maar kan wonen, rijden en bellen.’
Een voorbeeld van deze onteigening is Car2Go, een bedrijf dat klanten in staat stelt een (elektrische) auto te gebruiken, zonder er één te bezitten. Via een app of internet kan de klant de dichtstbijzijnde auto vinden, op een onbetaalde parkeerplaats.
2.Circulaire keten
Eerst vormde de supply chain een lineaire keten. In de nieuwe economie is de waardeketen geen keten meer, maar circulair. Een waardecirkel dus. Ondernemers sluiten gezamenlijk de kringloop van grondstoffen. "De totale waardecreatie is bepalend in de value cycle, niet het bedrijfsresultaat," aldus Hoek.
3. Open innovatie
De klant vormt het hart van de innovatie. Bij innovatie gaat het draaien om de “survival of the most adaptable”. Voor ondernemers betekent dit een overgang van in-house kennis naar het delen van kennis. Innovatie is dus open en transparant.
Een voorbeeld van transparant innovatief ondernemen is zichtbaar bij Kraft Foods, schrijft Hoek in ‘Zakendoen in de Nieuwe Economie’. Kraft is wereldwijd een van de grootste producenten van voedingsmiddelen en dranken. Het merk Côte d’Or is een van de vlaggenschepen van de onderneming. Via een open innovatieplatform kunnen innovaties aangedragen worden voor verpakkingsmateriaal, technologie, ingrediënten, et cetera. Ziet Kraft Foods potentie in de innovatie, dan gaat het bedrijf waar mogelijk een partnerschap met de betreffende partij aan.
4. Dynamische business case
Er zijn nieuwe mogelijkheden voor duurzame, innovatieve business cases. Ondernemers bouwen hun business case vanuit gezamenlijk perspectief met partners buiten de bekende ketens en sectoren om. Zowel de consument als de wetenschappers worden er bij betrokken.
Een voorbeeld van een dergelijke business case is die van Stedin. Deze netbeheerder installeerde een pijp die stoom afkomstig van werkzaamheden van Afvalverwerker Rijnmond in Rotterdam naar Emerald Kalama Chemical vervoerde. Op die manier komen vraag en aanbod bij elkaar en worden kosten getransformeerd tot opbrengsten – en verspilling tot waardecreatie.
5. Waardegericht financieren
Geld en waarde worden zo veel mogelijk aan elkaar gekoppeld. Dat betekent dat financiering niet langer alleen van de bank hoeft te komen. Ondernemers financieren ook elkaar. Bovendien ontstaan er nieuwe mogelijkheden en markten voor investeerders op het gebied van duurzame ontwikkeling.
Een Chief Financial Officer wordt dus een Chief Value Officer. ‘Voortaan is geld weer een dienstbaar middel dat waardecreatie faciliteert.’
6. Verbindend leiderschap
Om de nieuwe manier van zakendoen mogelijk te maken, is nieuw leiderschap mogelijk. Dat is leiderschap dat zich niet beroept op hiërarchie, maar de kracht van netwerken benut. Bovendien is het leiderschap opbrengstgericht, in plaats van kostengericht. ‘Nieuwe leiders sturen niet primair door te belonen, maar op het proces dat naar die beloning leidt.’
7. Verschillende schaalgroottes
Ondernemers zijn niet langer aan tijd of plaats gebonden. Ze zien zichzelf als onderdeel van wereldwijde markten. Ter versterking van hun concurrentiepositie zoeken zij steeds naar nieuwe verbindingen tussen spelers op verschillende schaalgroottes in lokale, regionale en globale economieën.
Fujifilm is voorbeeld van een bedrijf dat ‘slagkracht op mondiaal niveau combineert met kennis en expertise op lokaal niveau.’ De vestiging Tilburg ontwikkelde namelijk membranen waarmee onder meer duurzame elektriciteit kan worden gewonnen uit een mix van zoet en zout water. Inmiddels is dat een globaal project geworden.
schrijf je in voor de nieuwsbrief
Wil jij iedere ochtend rond 7 uur het laatste nieuws over duurzaamheid ontvangen? Dat kan!
Schrijf je nu in
