Waarom verwerken we niet vaker zonnepanelen aan gevels?

Zonnepanelen op daken, zeker van hoogbouw, zijn vaak onvoldoende om in de elektriciteitsvraag van het gebouw te voorzien. Maar zonne-energie kan ook opgewekt worden aan de gevel. In Melbourne (Australië) wordt daarom gewerkt aan een kantoorgebouw met 1182 zonnepanelen in de gevel. Het kantoor zal daarmee na oplevering in 2023 meer stroom opwekken dan het zelf nodig heeft.

In Nederland is deze technologie nog relatief onbekend, maar wel in opkomst. “Het begint toe te nemen”, zegt Lenneke Slooff-Hoek. Zij is bij TNO verantwoordelijk voor het onderzoeksprogramma zon op gebouwen. Vooral voor hoogbouw is het een interessante optie. “Want het dakoppervlak van een hoge flat is vaak niet toereikend om in de eigen stroomvraag te voorzien. Energie opwekken met de gevel is dan een goed alternatief. Want het oppervlak van de gevel is vele malen groter dan een dak.”

Veel gevels beschikbaar

Volgens TNO is in Nederland zo’n 1.600 vierkante kilometer aan geveloppervlak beschikbaar, wat betekent dat zeker een derde van het duurzame potentieel van de gebouwde omgeving in 2050 op gevels zou kunnen liggen.

In Nederland zijn her en der voorbeelden te vinden van gebouwen met zonnepanelen aan de gevel. Zo heeft het Solar Lab van TNO in Petten een geïntegreerd gevelsysteem. Hier onderzoekt TNO samen met bedrijven technologische innovaties die het mogelijk maken om zonne-energie op een goed ingepaste manier veilig en betaalbaar op te wekken in bestaande oppervlakken.

Vraag gaat toenemen

De verwachting is dat de vraag naar dit type energieopwekking de komende jaren zal toenemen. Zo moeten kantoren in Nederland vanaf begin volgend jaar energielabel C of hoger hebben. Maar het merendeel voldoet nog niet aan die eis. Ook Europa schroeft de energie-eisen voor gebouwen op. “Wetten en regels rondom energieneutraal bouwen worden aangescherpt. Dat betekent dat kantoren steeds meer hun eigen stroom moeten gaan opwekken”, zegt Slooff-Hoek. “Dan hebben ze ook de gevel nodig. We zien dan ook dat vooral de hoogbouw hier steeds meer interesse in toont.”

Bijkomend voordeel van deze zonnepanelen is dat ze fantasieloze gevels kunnen veranderen in mooie, energie-opwekkende wanden. In het Dutch Solar Design project ontwikkelde TNO de afgelopen jaren in nauwe samenwerking met een aantal Nederlandse bedrijven technologie die dit mogelijk maakt. Dan moet je denken aan zonnepanelen die eruit zien als bakstenen, of waarop een logo van een bedrijf of een prent is afgebeeld.

Subsidieregeling niet gunstig

Zonnepanelen aan gevels hebben dus zeker meerwaarde. Toch worden ze in Nederland nog niet veel toegepast. Dat komt onder andere doordat de subsidieregelingen nog niet zo gunstig zijn voor dit type zonne-energiesystemen. “Die regelingen zijn opgezet voor gebouwen met systemen op het dak. Het levert op de gevel wat minder op en is duurder om te installeren”, zegt Slooff-Hoek. Vaak is er een hoogwerker nodig voor de installatie, en zijn er extra veiligheidseisen waaraan de systemen moeten voldoen.

Hoeveel de zonnesystemen op gevels opleveren is afhankelijk van de stand van het gebouw. Een schuin dak op het noorden zal misschien zelfs minder opwekken dan een gevel op het zuiden. Zonnepanelen kunnen zowel aan gevels in nieuwbouw als aan bestaande bouw gemonteerd worden.