Dunkelflaute is een Duits neologisme dat wijst op de achilleshiel van duurzame stroomproductie: momenten waarop de zon niet schijnt (Dunkelheid) en de wind niet waait (Flaute). Waar en wanneer dit fenomeen optreedt, is niet altijd even goed voorspelbaar. Onderzoekers verbonden aan het Carnegie Institution for Science in de Verenigde Staten hebben zich gebogen over de Flaute. Op basis van historische weergegevens is in kaart gebracht welke gebieden het meest te lijden hebben onder periodes van windstilte.
Wie windmolens wil plaatsen, kan dat het beste doen op een plek waar de wind hard waait, zonder al te veel seizoensgebonden verschillen, en waar het weer redelijk constant en voorspelbaar is. Deze factoren bij elkaar optellend, komen de onderzoekers tot een lijst gebieden die het meest geschikt zijn voor windenergie: het Midwesten van de VS, Australië, de Sahara, Argentinië, Centraal-Azië en Zuidelijk Afrika. Hier treden de minste wind droughts, of winddroogtes op: periodes waarin het langere tijd nauwelijks waait.
Noordwest-Europa
Hoewel het in dit gedeelte van de wereld hard kan waaien, zijn hoge windsnelheden geen constante. Noordwest-Europa heeft te maken met zowel een grote variatie in windkracht door het jaar heen, als een grillig weerpatroon. Dit zorgt voor een grote kans op winddroogtes. Recent nog, in de zomer en herfst van 2021, was er een lange periode met historisch lage windsnelheden. Dit gebeurde meer boven land dan op zee, waardoor naar de toegenomen bebouwing in Nederland werd gewezen als boosdoener.
Het onderzoek gaat terug tot 1979. In de afgelopen vier decennia blijken relatief veel winddroogtes te hebben plaatsgevonden in onze hoek van de wereld. Winddroogtes die destijds nauwelijks opgemerkt werden, maar voor het huidige energiesysteem serieuze consequenties zouden hebben. Dat er met een zekere regelmaat periodes met weinig wind voorkomen, vergroot de behoefte aan grote batterijen waarin energie voor langere tijd wordt opgeslagen.
Klimaatverandering?
De afgelopen 30 jaar is in Nederland de gemiddelde windsnelheid afgenomen. Dit heeft niet te maken met klimaatverandering, maar met de eerder genoemde toegenomen bebouwing: gebouwen hebben een remmende werking op de wind. Het effect van klimaatverandering op windsnelheden wordt nog slecht begrepen, stellen de onderzoekers. Wel zijn er aanwijzingen dat tegen het einde van de eeuw het harder kan gaan waaien in Noord-Europa.
Lees meer:
schrijf je in voor de nieuwsbrief
Wil jij iedere ochtend rond 7 uur het laatste nieuws over duurzaamheid ontvangen? Dat kan!
Schrijf je nu in
