Wat betekent het weer voor je zonnepanelen? Van hittegolf tot vrieskou

• Hittegolf en zonnepanelen

In principe werkt een zonnepaneel precies zoals je verwacht. Is er meer zon, dan is de opbrengst groter. Maar met een hittegolf, zoals die vorig jaar bijvoorbeeld plaatsvond, gebeurt er toch iets anders. Want hoe hoger de temperatuur, hoe slechter een zonnepaneel werkt. Als het twintig graden is en de zon schijnt de hele dag, dan levert het paneel meer op dan op een zonnige dag met 30 graden.

• Droogte en zonnepanelen

Vaak gaat zo’n hittegolfdag gepaard met een lange periode van droogte. Na een regenbui is het immers fiks kouder en vaak regent het dagen achtereen, met weinig zon en veel bewolking. Maar in het ideale geval gaat er aan een zonnige periode een fikse regenbui vooraf. Die spoelt het vuil van de zonnepanelen waardoor ze hun werk beter doen. Let wel: het verschil is minimaal, en je hoeft je zonnepanelen niet een sopje te geven voor de zon komt; daarvoor is het verschil te klein.

• Sneeuw en ijs en zonne-energie

Maar wat gebeurt er met zonnepanelen als het heel koud is en de wereld vol ligt met sneeuw? Dit overkwam Nederland nog in februari. En hoewel de ijs- en sneeuwpret overal voelbaar was, dacht bijna niemand na over de opbrengst van zonnepanelen in die dagen. Als je panelen onder een dikke laag sneeuw liggen, brengen ze weinig op. Maar maak ze schoon - of wacht tot de sneeuw vanzelf van de schuin gemonteerde panelen afglijdt - en de opbrengst kan meevallen. De lagere temperaturen helpen de opbrengst een handje. En de witte sneeuw reflecteert zonlicht waardoor de panelen weer meer opvangen. Dat betekent niet dat de winter een toptijd is voor zonnepanelen - zeker in het regenachtige Nederland - maar er zijn pluspunten aan een met sneeuw overdekt polderlandschap.

• Eclips

Het komt niet vaak voor, maar een zonsverduistering is naast een astronomisch spektakel, ook een probleempje voor zonnepanelen. Op donderdag 10 juni schoof de maan ongeveer twee uur een stukje voor de zon. Het hapje uit het hemellichaam zag er prachtig uit, maar deed het iets slechts voor de opbrengst van zonnepanelen? Een volledige eclips kan wel degelijk vervelende gevolgen hebben. Toen zo’n verduistering in 2017 over de Verenigde Staten trok, maakten beheerders van grote zonneparken zich zorgen. Maar liefst 5.000 van de 19.000 megawatt aan zonne-energie in Californië zou tijdens de eclips ‘offline gaan’, volgens de New York Times. Het grootste probleem kwam echter daarna: als de zon ineens weer vol schijnt, wordt het elektriciteitsnet overspoeld door zonne-energie. Het is voor netbeheerders dan snel schakelen van de back-up-stroom uit een energiecentrale naar de opgewekte zonnestroom.
De gedeeltelijke eclips van donderdag had lang niet zulke grote effecten. Maar anekdotisch leek er toch ietsje minder stroom opgewekt te worden.

Een vriend van me deelt net de opbrengst van zijn zonnepanelen van vandaag: daar heeft de eclips tussen elf en twee een hapje uit genomen. Is er al een steunfonds voor zonnepaneeleigenaren? pic.twitter.com/xy9bqklob9

— Roel van der Heijden (@Roel_vdHeijden) June 10, 2021

• Zonnepanelen in de nacht

Dat zonnepanelen geen stroom opwekken in de nacht zal niemand verbazen. De zon is afwezig, en de stralen die de maan naar de aarde weerkaatst zijn lang niet sterk genoeg om ook maar een kilowattuurtje op te wekken. Het is begrijpelijk, maar wel een hoofdpijndossier voor de architecten van de energietransitie. Want juist na zonsondergang hebben mensen stroom nodig. Met batterijen, of met waterstof, moet de stroomloosheid in de avonden opgelost worden. Maar ondertussen zit de wetenschappelijke wereld niet stil. Vorig jaar kwamen onderzoekers met een ‘anti-zonnecel’, die juist ’s nachts stroom opwekt. En hoewel het idee nog in de kinderschoenen staat en misschien nooit tot wasdom komt, is het wel interessant. Het ‘antizonnepaneel’ geeft warmte af aan de ruimte, die minder warm is. Dit verschil in temperatuur kan gebruikt worden om (een beetje) stroom op te wekken. Zo wordt het zelfs mogelijk om in de nacht energie op te wekken - maar of je het apparaat dat dit doet nog een zonnepaneel kan noemen is een goede vraag.