Waarom niet alle bedrijfsdaken zonnepanelen hebben

Nederland is kampioen zonnepanelen. Maar die liggen nog vooral op daken van woningen en in weilanden en op plassen. Van de bedrijfspanden is maar 10 a 15 procent in gebruik voor het opwekken van zonnestroom. En dat terwijl Nederland steeds meer verdoost: het aantal distributieloodsen en bedrijfspanden is enorm en blijft toenemen.

Draagvlak voor de energietransitie

Dat vreet aan het draagvlak voor de energietransitie. Want waarom zou je instemmen met een windmolen- of zonnepark in de buurt als al die grote platte daken van distributiecentra onbenut blijven? Uit een studie van de TU Delft uit 2021 naar het draagvlak voor de energietransitie blijkt dat driekwart van de Nederlanders pas akkoord gaan met klimaatmaatregelen die hun persoonlijke levenssfeer direct raken als andere maatregelen zichtbaar maximaal zijn toegepast.

Waarom liggen op bedrijfsdaken geen zonnepanelen?

De vraag is dan ook: waarom leggen we die daken niet vol? “Daar zijn veel verschillende redenen voor”, zegt Michiel Sluimers, directeur strategie bij Sunrock. Daksterkte, netcongestie en lastige verzekeraars: er zijn een hoop horden te nemen. Sluimers zit tijdens het gesprek in de auto op weg naar Düsseldorf, waar zijn bedrijf onlangs een eerste buitenlandse vestiging opende. In Duitsland hebben woningen weliswaar vaak zonnepanelen, er zijn nog veel grote commerciële en industriële daken onbenut. En dat is precies het werkveld van Sunrock, dat volgens eigen zeggen in Nederland al marktleider is in dit soort grote zonnedaken.

Sunrock huurt het dakoppervlak van de vastgoedeigenaar en installeert en exploiteert vervolgens de zonnepanelen. Het bedrijf blijft eigenaar van de panelen. Op die manier heeft Sunrock in Nederland in 6 jaar tijd 100 grote bedrijfsdaken van zonnepanelen voorzien. De succesformule is dat de eigenaar van het dak er zelf geen omkijken naar heeft, maar wel profiteert van de opwek van zonne-energie. “Het is vrij ingewikkeld om een groot zonnedak voor elkaar te krijgen. Wij doen alles: de bouw, de financiering, de operatie en het onderhoud. Dat werkt. Daardoor krijgen veel daken wel zonnepanelen die het anders niet zouden hebben”, zegt Sluimers.

Bedrijfsdaken te zwak voor zonnepanelen

Hoe kan het dat een gespecialiseerd bedrijf als Sunrock naar het buitenland gaat om bedrijfspanden vol te leggen als er in Nederland nog zoveel leeg is? “Veel loodsen, bedrijventerreinen en winkelcentra hebben een te zwak dak. Ze zijn gebouwd in de tijd dat zonnepanelen nog niet eens bestonden. Daar is dus geen rekening mee gehouden in de constructie.”

Het versterken van het dak is duur en kan niet één, twee, drie terugverdiend worden. “De subsidie voor zon op dak wordt elk jaar minder. Dat is logisch, want panelen worden steeds goedkoper. En met de huidige elektriciteitsprijzen kan zonnestroom concurreren met fossiele stroom. Maar niet als daarvoor eerst het dak moet worden aangepast.”

Dat verandert alleen als er een verplichting vanuit de overheid komt, denkt Sluimers. “We willen allemaal verduurzamen, zonnepanelen op het dak is een no brainer. Maar als daar niks voor terugkomt gebeurt het niet.”

Verzekering belemmering voor zonnepanelen

Is het dak wél stevig genoeg, dan komt de verzekering om de hoek kijken. In de meeste bedrijfspanden liggen goederen opgeslagen. Die hebben waarde en zijn verzekerd tegen brand of andere schade. “Verzekeraars zien in zonnepanelen een verhoging van het risico waardoor de premie omhoog gaat. Soms met tientallen procenten.” Ook komt het voor dat verzekeraars extra eisen stellen aan bijvoorbeeld de brandwerendheid van het dak, wat eveneens kosten met zich meebrengt. Dat maakt een sluitende businesscase voor zon op bedrijfsdaken soms lastig.

Daar komt bij dat er op dit moment een tekort is aan alles: materialen, staal, handjes. En die schaarste drijft de prijzen van zonnedaken op. Daardoor komt de vergoeding die Sunrock de vastgoedeigenaar betaalt voor het gebruik van zijn dak steeds vaker in het gedrang. “Dat maakt veel projecten commercieel lastig.”

Stroomnet zit vol

Dat alles is alleen een probleem als de zonneprojecten überhaupt door kunnen gaan. Want door de drukte op het elektriciteitsnet is dat in steeds meer delen van Nederland onmogelijk geworden. Bij dit onderwerp steekt Sluimers de hand in eigen boezem. “De duurzame energiesector is ook de veroorzaker van die netcongestie. Dus moeten we als zonnesector samen met netbeheerders een oplossing vinden. En zelf slimmere oplossingen bedenken.”

Volgens Sluimers betekent dat: juist niet het hele dak vol leggen, maar ervoor zorgen dat we zoveel mogelijk van de lokaal opgewekte zonne-energie ook lokaal gebruiken. Met behulp van batterijen en software moeten vraag en aanbod van stroom op een locatie gestuurd en op elkaar afgestemd worden. “Daarmee creëer je kleine energie-eilandjes die de stroom die ze zelf opwekken zelf gebruiken, opslaan en op een later moment gebruiken. Dan gaat er zo min mogelijk stroom verloren.”

Zon op daken mogelijk maken

Het bedrijf richtte speciaal een innovatieafdeling op om met slimme oplossingen te komen die netcongestie omzeilen en zon op daken toch mogelijk maken. Daarnaast moeten netbeheerders meer slagkracht krijgen, bijvoorbeeld door het aanpassen van de regelgeving. “Netbeheerders moeten per geval kunnen kijken wat wel mogelijk is.”

Maar daar zal Sunrock niet op wachten. Sluimers: “Wij willen het goede voorbeeld geven en met oplossingen komen zodat we nu verder kunnen.”