Waarom getijdenenergie een cruciaal onderdeel van het toekomstig energiesysteem is

Hoe draag jij bij aan snelle verduurzaming?

“Innovatie is gaaf, maar ik ben wel een realist en geen wereldverbeteraar. Uiteindelijk moet er wel geld verdiend worden met een technologie. Toen ik nog bij Essent/Powerhouse werkte zag ik al dat de voorspelbaarheid van getijdenenergie een belangrijke toevoeging kan zijn in het toekomstige energiesysteem. Want zon en wind laten zich lastiger voorspellen dan de energiebronnen die we op het water kunnen vinden.

Het is een complementair systeem. Getijdenenergie alleen is niet de oplossing, en zon en wind ook niet. Ik geloof heilig in de samenwerking. Het getij is een cyclisch proces dat heel goed samen kan werken met andere energiebronnen. Wij zijn niet het antwoord op alle problemen maar wel een kans voor eiland- en kustgemeenschappen zoals in Indonesië. 17.000 eilandjes waarvan een groot deel in energiearmoede leeft.

Wij mikken op turbines die handzaam zijn: ze moeten in een standaard zeecontainer passen. Dat betekent dat ik een competitief voordeel heb op partijen die hele zware turbines leveren want die kun je niet overal op de wereld brengen. Ik zit dus in de niche van de niche. Een Tocardo T-1 turbine van 7 ton is geschikt om 100 Nederlandse huishoudens van energie te voorzien. Dus een aantal turbines is al voldoende voor een heel dorp. Voor Indonesië of de Filippijnen is dat heel geschikt."

Waarom worden ze dan niet gekocht?

"Dit is bewezen technologie. Wij demonstreren al meer dan tien jaar dat het werkt. Ik lig er soms wel wakker van dat we niet dagelijks turbines de wereld over sturen of lokaal laten assembleren. Maar dat is natuurlijk ook een geldkwestie. Wij hebben ook schaal nodig om de turbines goedkoper te maken. En dit zijn niet de gebieden waar het geld over de plinten spoelt.

Hoeveel een turbine van Tocardo nu kost is lastig te zeggen vanwege de staalprijzen, die per dag wisselen. Om getijdenenergie echt competitief te maken moet de prijs op 9 cent per kilowattuur zitten. Nu is dat 20 tot 30 cent. Daar zijn we dus nog niet.

Maar getijdenenergie heeft wel het tij mee. Want hoe meer zonne- en wind-energie erbij komt, hoe groter de onbalans wordt. Dus de behoefte aan regelbaar vermogen neemt toe om te voorkomen dat de stoppen eruit vliegen. Getijdenenergie kan dat."

Welk doel heb je voor ogen?

"Theoretisch kunnen we in Zeeland 100 megawatt aan turbines opstellen. Dat zou ook voor TenneT interessant zijn als regelbaar vermogen. Je kunt onze turbines binnen een seconde stilzetten. Maar 30 megawatt is een reëlere ambitie. Want de Deltawerken zijn in de eerste plaats gebouwd om Zeeland te beschermen tegen te hoog water. NWO heeft uitgerekend dat een kwart van de openingen in de stormvloedkering gebruikt kunnen worden zonder gevaar voor de veiligheid.

Dat zouden we binnen afzienbare tijd kunnen regelen. Het is bestaande en bewezen technologie. En de politieke wil is er om dit te realiseren. De regionale energiestrategie van Zeeland zegt 100 megawatt energie uit water. De geesten worden daar steeds rijper voor."

Ben je tevreden over wat je tot nu toe bereikt hebt?

"Ik had verder willen zijn. Ik had graag gezien dat we de nieuwe generatie turbines al gereed hadden gehad voor een meerjarig offshore testprogramma. Zeker nu de geopolitieke context duidelijk maakt dat onze huidige wijze van energieopwekking zijn langste tijd heeft gehad. Daar had ik graag sneller op willen anticiperen.

Aan de andere kant ben ik er wel trots op dat ik er een steentje aan bij kan dragen dat er weer hernieuwde aandacht is voor energie uit water. Maar daarin zijn we nog wel bescheiden. Misschien zouden we wat brutaler moeten zijn, beter laten zien wat er allemaal kan. Onbekend maakt toch onbemind."

Waar ben je het beste mee geholpen?

"Windparken op zee zijn ten dele ook ontstaan omdat de overheid daar het voortouw in nam. Daarvoor was het allemaal spannend en ingewikkeld. Nu twijfelt niemand er meer aan. In Engeland gebeurt dit nu ook voor getijdenenergie. Daar heeft de overheid de ambitie uitgesproken om getijdenenergie groot te maken en heeft subsidie beschikbaar voor de eerste grote getijdenenergieprojecten.

Uiteindelijk kun je alleen met een stroomafnamecontract (PPA) de investering terugverdienen. Dus een 15-jarige PPA en een beetje gegarandeerde support van de overheid kan ook de koudwatervrees wegnemen. Want die is onterecht: het is een prachtige manier van energie opwekken: je ziet t niet, je hoort t niet, je ruikt t niet, vissen hebben er geen last van. Getijdenenergie is echt een no-brainer."