Vestas: Waarom sociale verantwoordelijkheid keiharde business is

Vestas verkocht in 1979 zijn allereerste windturbine. Inmiddels heeft het florerende bedrijf wereldwijd bijna 65.000 windturbines geïnstalleerd, met een gezamenlijke capaciteit van ruim 94 gigawatt. Het deed dit in 79 landen, verspreid over 6 continenten. Vestas heeft tegenwoordig meer dan 24.000 werknemers in dienst en mocht in het derde kwartaal van 2018 een omzet van € 2.8 mrd noteren.

Waar Vestas tien jaar geleden vooral in geïndustrialiseerde landen opereerde, richt het zijn pijlen tegenwoordig steeds vaker op opkomende markten, zoals India en Afrika. Sociale verantwoordelijkheid is daarmee een veel belangrijker thema geworden voor de Deense windturbinefabrikant. “De context is heel anders in deze groeimarkten”, vertelt Heydenreich. “Je krijgt te maken met lokale stammen, andere leefomstandigheden: de menselijke kant is dan een veel grotere factor in het wel of niet slagen van een windenergie-project.”

Sociale verantwoordelijkheid

Voor Vestas is CSR dan ook een ingebed onderdeel van het businessmodel geworden. Maar CSR is niet alleen voor de Deense windturbinefabrikant van belang; Heydenreich merkt dat sociale verantwoordelijkheid bij meer en meer bedrijven prominent op de agenda staat. De groeiende welvaart in opkomende markten zoals Afrika is daar een belangrijke reden voor: “Er zijn altijd sociale uitdagingen, maar juist in die markten speelt CSR een extra belangrijke rol, om de risico’s te verlagen.”

Tegelijkertijd merkt Heydenreich op dat CSR nog steeds in de kinderschoenen staat: “Je ziet dat beleid op het gebied van milieu al veel meer geïnstitutionaliseerd is: het is meetbaar en daar zijn ook instrumenten voor. Wat betreft sociale verantwoordelijkheid is dat nog veel minder het geval.”

"Dankzij een goed CSR-beleid doen we het ook in bedrijfseconomisch opzicht beter"

SDG’s

Wie denkt aan meetbaarheid op het gebied van sociale verantwoordelijkheid, denkt wellicht meteen aan de Sustainable Development Goals (SDG’s). Hoewel Heydenreich vindt dat sociale verantwoordelijkheid in het bedrijfsleven meer geïnstitutionaliseerd en gereguleerd zou moeten zijn, ziet hij de Sustainable Development Goals niet als middel om dat te doen. “De SDG’s zijn ontwikkeld door de Verenigde Naties en specifiek bedoeld voor landen. Voor bedrijven hangt er dus geen enkele verplichting aan vast. Toegegeven, ze kunnen de SDG’s gebruiken als hulpmiddel om hun rol in de maatschappij beter te definiëren, maar daar blijft het bij.”

Overigens doet dat volgens Heydenreich niets af aan de kwaliteit van de SDG’s. Het is een prachtig raamwerk, stelt hij, waar ook Vestas dankbaar gebruik van maakt: “Iedereen kent de SDG’s; het is heel herkenbaar. Dat vergemakkelijkt onze gesprekken met overheden. We kunnen ze aan de hand van de SDG’s simpelweg veel beter uitleggen wat onze windturbines voor hen betekenen.”

Weerstand voorkomen

Juist voor bedrijven als Vestas, die projectmatig te werk gaan, is een goed CSR-beleid onmisbaar. Heydenreich legt uit: “Vestas installeert windturbines over de hele wereld. Dat zijn grote projecten, die vaak impact hebben op de lokale samenlevingen. Het volstaat dan ook niet om de turbines te plaatsen en weer te vertrekken. We moeten rekening houden met de impact die we hebben op die lokale samenlevingen, om weerstand tegen de projecten te voorkomen.”

Vestas spreekt ook wel van een social license to operate: de goedkeuring van lokale samenlevingen om een project in de regio te realiseren. “Ik hoef niet uit te leggen hoe belangrijk dat is, zeker op het gebied van windenergie”, aldus Heydenreich. “Er zijn meerdere voorbeelden te noemen van windenergieprojecten die gecanceld zijn of stilstaan vanwege aanhoudende weerstand vanuit de omgeving.”

“CSR is dan ook geen filantropie”, vervolgt hij. “Dankzij een goed CSR-beleid verlagen we dat risico en doen we het ook in bedrijfseconomisch opzicht dus beter.”

Hoe ga je te werk?

Een gouden formule voor CSR-beleid heeft Heydenreich niet: het te voeren beleid verschilt immers per land en per regio. Wel zijn er terugkerende elementen: “Leer de omgeving kennen en de mensen die er wonen. Praat met ze en identificeer de problemen waar een regio mee kampt. Identificeer daarnaast de mogelijke problemen die het project met zich mee kan brengen. Formuleer vervolgens op basis daarvan een passend beleid.”

Een beroemd voorbeeld van uitdagingen op het gebied van CSR is het Turkanameer in Kenia, waar Vestas een windpark van 365 windturbines realiseerde. “Dat is een regio in de middle of nowhere, waar ineens een gigantisch energieproject gerealiseerd wordt. Dat gaat natuurlijk gepaard met sociale risico’s en uitdagingen”, aldus Heydenreich. “Het is van levensbelang om die in kaart te brengen en daarop te anticiperen.”

Dit leidde tot verschillende initiatieven. Zo startte het consortium, waar Vestas deel van uitmaakte, educatieprogramma’s op het gebied van HIV, nam het veel lokale werknemers aan en legde het 212 kilometer aan nieuwe wegen aan in de regio. “Die wegen legden we aan om de projectlocatie bereikbaar te maken”, benadrukt Heydenreich. “Maar dat heeft natuurlijk ook sociale gevolgen, zowel positief als negatief. Ook daarop anticipeer je.”

Onderdeel van het businessmodel

Voor Vestas is CSR inmiddels een vast en onmisbaar onderdeel van het businessmodel geworden. Sterker nog, het is een vast onderdeel van het verhaal dat Vestas aan klanten, financiële instituties achter windenergieprojecten en aandeelhouders vertelt. “We hebben inmiddels zoveel ervaring en expertise opgedaan op dit gebied; vanuit risico-perspectief hebben we op dit gebied dus enorm veel te bieden. Het stelt ons in staat om meerwaarde te bieden.”

“En daar gaat het uiteindelijk om”, besluit hij. “Nogmaals: we doen dit niet uit filantropische overwegingen. Het is simpelweg een onmisbaar onderdeel van je strategie, om risico’s te verlagen en projecten te laten slagen.”

DuurzaamBedrijfsleven bezocht Vestas tijdens een innovatiereis in september vorig jaar. Op 11 en 12 april 2019 gaan wij weer binnen Europa op pad om de meest innovatieve bedrijven te bezoeken. Wil jij ook van koplopers leren hoe zij succesvol duurzaam ondernemen? Met hen in gesprek gaan over het aanpakken van duurzame uitdagingen? En andere professionals uit het bedrijfsleven ontmoeten die ook voorop willen lopen? Voor meer informatie kun je mailen naar info@duurzaambedrijfsleven.nl.

Foto's: Vestas