Vattenfall versneld op weg naar een fossielvrije toekomst in 2040

Met medewerking van Sabine Sluijters

Vattenfall zegt al een aantal acties te hebben ondernomen. Zo heeft het in 2017 alle bruinkoolactiviteiten verkocht waardoor de CO2-uitstoot toen al onmiddellijk daalde van 84 miljoen ton naar 23 miljoen ton. Met de verkoop daarna van de warmteactiviteiten in Hamburg, de buitenbedrijfstelling van Hemweg-8 in Nederland en Reuter C in Berlijn, kon het internationale energiebedrijf nog betere - dus lagere - uitstootcijfers laten zien.

Voor de gehele keten

Ook heeft Vattenfall besloten om tot 2030 alle koolactiviteiten uit te faseren op het gebied van warmte. In Nederland heeft Vattenfall dit al sinds 2020 voor elkaar en in Scandinavië haalt het energiebedrijf veel uit duurzame waterkracht en nucleaire kracht met lage emissies. Daarnaast willen ze het probleem niet alleen voor hun eigen deel, maar ook voor de gehele keten oplossen. Vattenfall heeft een reductiedoelstelling van 50 procent tot 2030 vastgesteld voor de uitstoot door de toeleveringsketen van goederen en diensten, voor alle leveranciersniveaus.

'Devil in the details'

Peer de Rijk van Milieudefensie reageert kritisch op deze stappen: “Wij vinden dat alle bedrijven Parisproof moeten worden en dat gaat dan over maximaal 1,5 graad opwarming, dus grosso modo min 45 procent uitstoot in 2030. Dus dat ziet er op het eerste gezicht goed uit voor Vattenfall. Maar de devil is altijd in de details", zegt De Rijk. "De vraag is bijvoorbeeld in hoeverre ze gebruikmaken van negatieve emissie technieken.”

Vattenfall heeft aangegeven dat ze wellicht in 2040 nog CO2 zullen uitstoten maar wil dat compenseren door elders emissies te reduceren. De Rijk: “Het hangt er een beetje van af waarmee ze rekenen. Iedereen rekent bijvoorbeeld met CCS, maar dat lukt gewoon niet. En zeker niet op die schaal. Als elk bedrijf zegt CCS te gebruiken is het onmogelijk om die techniek in dat tempo op te schalen.”

Is de wens de vader?

En datzelfde geldt voor herbebossing en bosbescherming, zegt De Rijk. “Want ook dat noemt elk bedrijf, en om aan die wens te voldoen, is simpelweg te weinig landoppervlak. Alleen de herbebossingsplannen van Shell al hebben de oppervlakte van drie keer Brazilië. Als je dat bij elkaar optelt dan weet je dat het niet realistisch is.”

De Rijk is wel positief over de voornemens om in 2040 klimaatneutraal te zijn. “Dat versnelt de boel behoorlijk. Ze kijken naar de hele keten en het is positief dat ze daar oog voor hebben. Maar het moet wel om absolute reducties gaan waarbij geen gebruik wordt gemaakt van compensatie-technieken als CCS en bosbouw. Dus geen intensiteitsdoelen maar absolute reductie".

Tempo zit er in

Nadège Tillier, hoofd Corporate Credit Research bij ING, volgt als analist de energiesector en ook Vattenfall, al zegt ze er wel bij dat het niet een van de bedrijven is die ze het meest volgt. Haar analyse: “Wat duurzaamheid betreft, denk ik dat Vattenfall de afgelopen jaren al veel heeft geleverd en dat er tussen nu en 2030 nog een forse reductie van CO2 (versus 2017) haalbaar moet zijn.” Ze legt de cijfers op tafel: in 2016 produceerde Vattenfall 68,2 miljoen ton CO2, in 2017 was dat gedaald tot 22,6 miljoen ton CO2 en in 2020 tot ongeveer 12,1 miljoen ton. Tillier: “Het bedrijf wil in 2030 de 6 miljoen ton bereiken, wat haalbaar lijkt met het reductietempo van de afgelopen jaren.”

In groene lijn

Volgens de analist is het niet standaard dat een nutsbedrijf duidelijke CO2-doelstellingen biedt voor komend decennium. “Maar een bedrijf als het Italiaanse Enel heeft een CO2-reductie van 80 procent aangekondigd in 2030 ten opzichte van 2017, dus behoorlijk in lijn met Vattenfall. En EDP, het belangrijkste nutsbedrijf in Portugal, kondigde een CO2-reductie van 90 procent aan in 2030 ten opzichte van 2015.” Tillier is daarom psoitief over de aanscherping die Vattenfall aankondigde: “Ik zou zeggen dat de voornemens van Vattenfall mogelijk in lijn zijn met de ambities van de 'groenste' Europese nutsbedrijven.”

Lees hier meer over de achtergrond van CCS en of dat een goede kans van slagen heeft