Het moet een van de toonaangevende groene waterstofprojecten van Nederland worden. Uniper wilde in 2026 een 100 megawatt waterstoffabriek openen op de Maasvlakte in de haven van Rotterdam. Per 2030 moest de capaciteit opgeschroefd worden naar 500 megawatt. Op zijn vroegst wordt de fabriek nu in 2028 geopend. De doelstelling van 500 megawatt in 2030 blijft staan.
“Het is uitstel, geen afstel”, zegt een woordvoerder van Uniper Nederland. “2026 gaan we niet halen, maar we hopen nog steeds in 2028 in bedrijf te kunnen. De ambitie voor een 500 megawattfabriek in 2030 blijft staan.” Wel houdt Uniper nog een slag om de arm voor een finaal investeringsbesluit vanwege ‘verschillende uitdagingen’ in de markt. “We zijn committed, maar tegelijkertijd roepen we overheden op om met ons samen investeringen in waterstof mogelijk te maken.”
Subsidie afgeketst
Het besluit van Uniper is opvallend omdat het er eerder juist op leek dat het project goed op schema lag voor een definitief investeringsbesluit. Een onderzoek naar de ontwerpfase was nagenoeg afgerond. Daarnaast kon Uniper rekenen op subsidie van de Europese Unie. Op het laatste moment besloot Uniper de subsidie terug te geven, omdat het niet kon voldoen aan een van de bindende voorwaarden, namelijk het verkrijgen van een power purchase agreement (PPA).
Lees hier wat een power purchase agreement precies is.
Tekort aan windenergie
Een PPA met een uitbater van een windpark moest Uniper ervan verzekeren dat het kon rekenen op genoeg windenergie. Uniper zegt nu dat er niet genoeg offshore wind beschikbaar is voor de verschillende groene waterstofprojecten die tot 2028 gepland staan.
De EU stelt op dit moment strenge eisen aan de levering van energie aan waterstofprojecten. Waterstofprojecten komen alleen voor subsidie in aanmerking als ze kunnen rekenen op groene stroomvoorzieningen, die gebouwd zijn in dezelfde zone als de waterstoffabriek. In het geval van Uniper moeten dat dus offshore windparken in Nederlandse wateren zijn die binnen drie jaar na de bouw van een waterstoffabriek worden geïnstalleerd.
Financiële risico’s voor wind op zee te groot
In Nederland staat de bouw van offshore windparken nu juist onder druk. Door inflatie, hoge rente en gestegen kosten op arbeid en materialen is de financiering van windparken een stuk lastiger geworden. Daarbij vraagt de overheid op dit moment ook geld aan ontwikkelaars om een windpark te mogen bouwen. Voor energieconcern Eneco was het eind maart de reden om uit een biedingsstrijd te stappen voor een nieuw windpark. De huidige aanpak van wind op zee is volgens Eneco niet toekomstbestendig.
Uniper lijkt nu tegen het gevolg van de problemen van offshore wind aan te lopen. Volgens het bedrijf zijn de tijdslijnen voor waterstofsubsidies niet in balans met de tenders voor offshore windprojecten. Terwijl de subsidie voor waterstof in principe klaar lag, kon Uniper nog geen garantie krijgen voor de levering van genoeg windenergie. “Het feit dat de Europese subsidie in principe was toegekend geeft aan dat we een goed project hebben neergezet”, aldus de woordvoering. “Maar binnen de politiek wordt nu de correlatie niet gezien tussen wind op zee en waterstof. Terwijl die er wel is.”
Hoge tarieven
Daarnaast ontbreekt bij ontwikkelaars van offshore windparken op dit moment de stimulans om windenergie te leveren aan groene waterstofprojecten ten opzichte van andere energiegebruikers, zoals datacenters. Ook zijn de ‘nettarieven fors gestegen’, zegt de woordvoering van Uniper, verwijzend naar de verdrievoudiging van tarieven voor bedrijven die sinds 2021 zijn aangesloten op het hoogspanningsnet in Nederland. Daarom dringt Uniper er bij de Nederlandse overheid op aan dat groene waterstofprojecten worden uitgesloten van deze tariefverhoging. In Duitsland is dit al beleid voor nieuwe waterstoffabrieken die tot 2026 worden geïnstalleerd.
Uniper zegt ook dat Europa duidelijke doelstellingen heeft voor het gebruik van waterstof in de sectoren industrie en transport. Deze doelstellingen zijn alleen nog niet doorgevoerd in Nederlandse wetgeving. Dat maakt dat het vooralsnog moeilijk is om te bepalen welke sectoren specifiek zullen worden gedwongen om groene waterstof te gebruiken en wanneer er sancties of steun voor potentiële afnemers zullen optreden. Volgens de woordvoerder is er daarom op dit moment ‘te weinig zekerheid of er voldoende afnemers van groene waterstof zijn’.
Andere waterstofprojecten
Verschillende bedrijven hebben plannen om groene waterstoffabrieken in de haven van Rotterdam te bouwen, zoals Shell en BP. Eerder verwachte het havenbedrijf dat meerdere projecten waarschijnlijk vanaf 2025 operationeel zullen zijn. Het is op dit moment alleen nog onduidelijk of deze projecten last hebben van dezelfde obstakels als Uniper.
In de komende periode wil Uniper verkennen of er andere subsidies beschikbaar zijn die kunnen helpen bij de financiering van de waterstoffabriek. “Die puzzel gaan we gewoon leggen”, aldus Uniper.
Lees ook:
schrijf je in voor de nieuwsbrief
Wil jij iedere ochtend rond 7 uur het laatste nieuws over duurzaamheid ontvangen? Dat kan!
Schrijf je nu in
